تلاشى مجدد درجهت برقرارى صلح در خاورميانه

از جمله ى موضوعات مطروحه در اين توافق نامه، مسئله تشكيل دولت مستقل فلسطينى، تعيين مرزها، معضل آوارگان و اداره ى اماكن مقدس در بيت المقدس است.

اين سند زير نظر يوسى بيلين وزير سابق اسراييل و ياسر عابد رابو وزير سابق تشكيلات خودگردان فلسطينى تنظيم شده است. رون پونداك مديركل «مركز صلح شيمون پرز» و يكى از افراد موثر در تلاشهاى ژنو براى قرارداد اسراييل و فلسطين است. اين كارشناس علوم سياسى و امور خاورميانه در جريان تنظيم قراردادهاى اسلو نقشى مركزى داشت.

از دو هفته ى پيش كه بحث بر سر توافق نامه ى موسوم به «توافق نامه ژنو» در اسراييل آغاز شد، بسيارى از اسراييلى ها و از جمله موشه كاتساو به تلاشگران اين راه ايراد گرفتند كه آنها مجاز نيستند قرارداد صلحى را امضا كنند. حتا سياستمداران راست گرا خواستار آن شدند تا بر اساس قانون از اين اقدامات جلوگيرى شود، و درخواست نمودند كه سفر هيات اسراييلى تحت رهبرى يوسى بيلين وزير سابق دادگسترى ممنوع شود، زيرا آنها بدينوسيله امنيت اسراييل را به خطر مى اندازند.

رون پونداك كارشناس امور سياسى كه در تنظيم قرارداد سهيم بوده، اين انتقاد را قاطعانه رد مى كند. وى با تاكيد بر اينكه تلاشگران صلح، هيچگاه به نام دولت اسراييل قرارداد صلحى را امضا نكرده اند، مى گويد: “ما به هر دو ملت و هر دو دولت، طرح اوليه ى يك قرارداد اسراييلى _ فلسطينى را پيشنهاد كرده ايم، كه دولت مى تواند در آينده آن را امضا كند. ما بدينوسيله مى خواستيم از يكسو نشان دهيم كه هر دو طرف، معتمدى براى اين قرارداد دارند كه براى هر دو سو قابل قبول است، و از سوى ديگر مى خواستيم اثبات كنيم كه تنظيم چنين قرارداد دقيقى امكان پذير است”.

توافق نامه ى ژنو برخلاف قبل، بر اساس قطعنامه ى ۱۹۴ سازمان ملل، بازگشت تعداد معدودى از آوارگان فلسطينى را به اسراييل امكان پذير مى گرداند. پونداك مى گويد: ”براى جلب افكار عمومى اسراييل، راحت تر است كه حق بازگشت آوارگان مردود اعلام شود. اما در نهايت، اگر بخواهيم بطور كلى از حق بازگشت همه فلسطينى ها صرف نظر كنيم، آنگاه طرفى فلسطينى را براى عقد يك قرارداد نخواهيم داشت. به همين دليل نيز طرح ما عملى تر است: سوال نمادين حق بازگشت فلسطينى ها، بخشى از مذاكرات نيست ، بلكه راه حل نهايى آن است، در حالى كه بدون تاييد اسراييل هيچ آواره اى حق بازگشت ندارد”.

پونداك يكى از عناصر تاثيرگذار در جريان قراردادهاى اسلو، تحت رهبرى شيمون پرز وزير امور خارجه ى اسبق بود. اما خود شيمون پرز كه امروز رييس حزب كار اسراييل است، از پيمان نامه ژنو حمايت نمى كند. پونداك اين مسئله را تاييد مى كند و مى افزايد كه شيمون پرز موافق پيمان نامه هاى مرحله اى ست و در حال حاضر با ارائه ى راه حل هايى براى موضوعات اورشليم و آوارگان فلسطينى مخالفت مى ورزد. وى بر اين باور است كه چنانچه راه حل هايى واضح براى يك قرارداد پايدار به دو طرف ارائه نشود، معضلات جديدى بوجود خواهند آمد.