تلاش آمريكا براى جهت‌دادن به اصلاحات در سازمان ملل
۱۳۸۴ شهریور ۲۲, سه‌شنبه
جان بولتون نماينده آمريكا در سازمان ملل متحد از ماه اوت سال جارى تاكنون تلاش كرده است در بيش از ۷۰۰ مورد پيشنهاد اصلاحى شكل و مضمون طرح نهايى را تغيير دهد. براى مثال آن بخشهايى را كه به اهداف هزاره‌اى سازمان ملل مربوط مى‌شوند و ۵ سال پيش به تصويب جامعه جهانى رسيده‌اند. از جمله اين اهداف يكى هم به نيمه رساندن فقر در سراسر جهان است. اما دولت بوش ديگر نمى‌خواهد آنگونه كه در مصوبه سازمان ملل در نظر گرفته شده، مسئوليتى را در رابطه با كمك به كشورهاى فقير بپذيرد، بلكه مى‌خواهد بجاى آن خود را كاملا بر نيروى بازار و اصلاحات درونى در كشورهاى در حال رشد متمركز كند. كوندوليزا رايس وزير امور خارجه آمريكا در همين رابطه مى‌گويد: ”ما مى‌خواهيم اساس را بر معاملات تجارى بگذاريم تا مردم را از شر فقر خلاص كنيم. پس از بالابردن چشمگير كمكهاى خود به كشورهاى در حال رشد، حال ما به سوى بهبود شرايط در كشورهاى مزبور حركت مى‌كنيم تا سرمايه نيز بتواند نقش موثرى را بازى كند. منظور ما هم در اين رابطه پيش از هر چيز مناسبات دولتى، اصلاحات در اقتصاد بازار و مبارزه با فساد مالى‌ست“.
هدف سازمان ملل اين است كه ۷ دهم درصد توليد ناخالص ملى كشورهاى بزرگ صنعتى به كشورهاى در حال رشد اختصاص يابد، امرى كه انجام آن از سوى آمريكا بعيد به نظر مى‌رسد. در صورت امتناع ايالات متحده، ممكن است كشورهاى در حال رشد نيز به خواستهاى آمريكا توجهى نكنند، مثلا در رابطه با مبارزه بين‌المللى با تروريسم و يا اصلاحات پيش‌بينى‌شده براى كميسيون حقوق بشر. خواست آمريكا در اين حوزه از زبان كوندوليزا رايس: ”شوراى حقوق بشر بايد موثر و كارآ و پايبند به اصول باشد. اين شورا نمى‌تواند شوراى حقوق بشرى باشد كه كشورهايى مانند سودان عضو آن باشند، كشورهايى كه همزمان متهم به نسل‌كشى هستند“.
يكى از موارد ديگرى كه آمريكا خواهان تغيير آن در سند نهايى جامعه جهانى‌ست مسئله سربازان حافظ صلح سازمان ملل است. تاكنون سخن از «وظيفه»ى اين سربازان براى حفاظت از حقوق بشر در سراسر جهان، حتا در صورت لزوم با استفاده از قدرت نظامى، در ميان بود، تا از كشتارهاى مانند رواندا جلوگيرى شود. اما فرمولبندى آمريكا چنان نقش اين سربازان را كمرنگ مى‌كند كه انگار فقط سخن از «وظيفه اخلاقى» سربازان حافظ صلح در ميان است.
موضوع چهارم و يكى از مهمترين موضوعات براى آمريكا مسئله مديريت سازمان ملل متحد است. خواست آمريكا در اين حوزه كنترل بيشتر، موثر بودن و شفافيت بيشتر است، بخصوص پس از ماجراى پر سر و صداى فساد مالى اخير در اين نهاد بين‌المللى. وزير خارجه آمريكا كوندوليزا رايس در همين مورد مى‌گويد: ”فكر مى‌كنم پس از معضلاتى كه در رابطه با برنامه‌ى «نفت در ازاى خواربار» و همينطور بعضى از عمليات سازمان ملل براى استقرار صلح بوجود آمد، توافقى عمومى در اين مورد بوجود آمده باشد كه ما نيازمند اصلاحاتى اساسى در مديريت سازمان ملل متحد كه حوزه فعاليتهاى دبيركل را هم دربرمى‌گيرد هستيم“.
حال هياتى متنشكل از نمايندگان ۳۰ كشور، تا فردا چهارشنبه ۱۴ سپتامبر، يعنى زمان برگزارى اجلاس سران دولتهاى جهان وقت دارد تا متن نهايى را براى مجمع عمومى سازمان ملل متحد آماده كند.