تلاش اتحادیه اروپا برای نمایش یک‌پارچگی در قبال روسیه
۱۳۸۷ شهریور ۱۰, یکشنبه
نیکلا سارکوزی، رئیس‌جمهور فرانسه که ریاست ادواری شورای کشورهای عضو اتحادیه اروپا را برعهده دارد، در دعوت‌نامه‌ی مربوط به نشست فوقالعاده در بروکسل تصریح کرده است: «تمایل روسیه به همکاری و داشتن مناسباتی با سایر کشورهای اروپا که بر گفت‌وگو و تفاهم استوار باشد، زیر سوال رفته است.»
به اعتقاد رئیس جمهور فرانسه، اتحادیه اروپا باید به هر شکل ممکن، از خود یکپارچکی نشان دهد.
نظرات گوناگون
اگر چه در نشست فوقالعاده سران ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا که روز دوشنبه (اول سپتامبر) در بروکسل برگزار می‌شود، سعی بر آن است که موضعی یک‌پارچه و متحد برای حل بحران قفقاز و چگونگی برخورد با روسیه اتخاذ شود، اما اعضای اتحادیه اروپا آنقدر هم در شیوه رویارویی با مسکو هم‌نظر نیستند. در حالی که کشورهای بلوک شرق سابق خواستار برخوردی تند و قاطعانه در قبال روسیه هستند و حتی به تحریم می‌اندیشند، اعضای قدیمی اتحادیه اروپا از جمله فرانسه، آلمان، ایتالیا و کشورهای بنلوکس موضعی میانه‌روتر دارند.
مقامات روسی نیز به شکاف موجود در اتحادیه اروپا واقفند و می‌کوشند، ارتباطات خود با جناح میانه‌رو در اتحادیه اروپا را حفظ و تقویت کنند. برای نمونه سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در گفت‌وگویی تلفنی با فرانک‌والتر اشتاین‌مایر، همتای آلمانی خود در این رابطه هم‌نظر بودند که باید در راه کاستن تنش‌های موجود قدم برداشت.
علیرغم این تحولات، بازار شایعات درباره وضع تحریم‌هایی علیه روسیه از یک سو و قصد روسیه برای کاهش صدور نفت و گاز به اروپا از سوی دیگر داغ است.
جنگ لفظی
پیش از برگزاری نشست فوقالعاده در بروکسل، به نظر می‌رسد که همه طرف‌های بحث و درگیری با اظهارات و انتقادات تند خود به وخامت اوضاع کنونی شدت بخشیده‌اند. برخوردهای لفظی، از جمله در نشست‌های شورای امنیت سازمان ملل دیده می‌شد؛ نشست‌هایی که برای رفع بحران قفقاز بی‌حاصل بودند.
ویتالی چورکین، نماینده روسیه در سازمان ملل، در نشست شورای امنیت، ایالات متحده را مورد انتقاد قرار داد و از سیاست یک بام و دو هوای آمریکا سخن گفت. او تصریح کرد: «آنکه خود برای نمونه در عراق، افغانستان و در منطقه بالکان به خشونت متوسل می‌شود، نمی‌تواند عملکردی مشابه از سوی روسیه را مورد انتقاد قرار دهد.»
چورکین در نشست شورای امنیت، نماینده آمریکا در سازمان ملل را خطاب قرار داد و در همین ارتباط با لحنی کنایه‌آمیز گفت: «می‌خواستم از نماینده محترم ایالات متحده بپرسم که آیا آمریکا سلاح‌های کشتار جمعی را پیدا کرده، یا همچنان در جستجوی این سلاح‌هاست؟»
در مقابل، آمریکا این گونه اظهارات را پوچ و بی‌معنی خوانده و از روسیه خواسته است که مسئولیت خشونت و تهاجم علیه گرجستان را به گردن دیگران نگذارد.
میخائل ساکاشویلی، رئیس‌جمهور گرجستان حتی گامی فراتر رفته و بار دیگر تاکید کرده که روسیه قصد دارد با توسل به زور، نقشه اروپا را تغییر دهد. گرجستان که روز جمعه گذشته (۲۹ اوت) تمامی مناسبات دیپلماتیک خود با روسیه را قطع کرد، امیدوار است که اتحادیه اروپا در نشست فوقالعاده خود تحریم‌هایی علیه روسیه وضع کند.
مطرح شدن لفظ تحریم نه تنها در روسیه داغ‌تر شدن بحث و مناقشات در محافل سیاسی را در پی داشته، بلکه به رسانه‌ها نیز سرایت کرده است. روزنامه بریتانیایی دیلی تلگراف با استناد به سخنان محافل بلندپایه اقتصادی روسیه گزارش داده است که این کشور، در صورت وضع تحریم‌هایی از جانب اتحادیه اروپا، صدور نفت و گاز خود به اروپا را کاهش خواهد داد.
"جنگ‌زدگان را از یاد نبرید"
تنها کسی که در این بحث‌ها از خود خویشتن‌داری و میانه‌روی نشان داده، توماس هاماربرگ، کمیسار حقوق بشر اتحادیه اروپا است که همه طرف‌های درگیر را فرخوانده، در این هیاهو و همهمه‌ی سیاسی، سرنوشت انسان‌های ساکن در مناطق بحران‌زده قفقاز را از یاد نبرند.
او ضمن اشاره به وضعیت وخیم و نگران‌کننده آوارگان و قربانیان می‌گوید: «مشکل اینجاست که هنوز هم بسیاری از انسان‌ها مفقودالاثر هستند. هیچکس نمی‌داند که این افراد جان خود را در جنگ از دست داده‌اند یا هنوز زنده‌‌اند و در جایی مخفی شده‌اند. ما می‌دانیم که بسیاری از کشته‌شدگان در باغ‌ها و مزارع دفن شده‌اند و احتمالا شمار قربانیان، بیشتر از تعدادی است که برای نمونه سازمان دیده‌بان حقوق بشر ذکر کرده است.»