تلاش دولت ترکیه برای حل بحران خاورمیانه

دیدار سه جانبه رهبران ترکیه و اسرائیل با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی در ترکیه، نوعی جلسه آشتی بود که زمینه را برای کنفرانس صلح خاورمیانه که قرار است به زودی در آمریکا برگزار شود، فراهم کرده است.

شیمون پرز با روحیه آشتی و مصالحه‌ وارد ترکیه شد و با استقبال نمایندگان پارلمان ترکیه روبرو شد. رئیس جمهور اسرائیل بار دیگر تاکید کرد که دولت او تمام تلاش خود را به کار می بندد تا روند صلح خاورمیانه از بن بست کنونی خارج گردد و کنفرانس صلحی که قرار است آخر همین ماه در آناپولیس در نزدیکی واشنگتن برگزار شود، موفقیت‌آمیز باشد. شیمون پرز به صراحت اعلام کرد که اسرائیل سیاست تازه خود را بر پایه تاسیس یک دولت فلسطینی مستقل پی‌ریزی کرده است. وی گفت:

«ما طرفدار یک فلسطین مستقل و دموکراتیک هستیم که مردم آن در رفاه زندگی کنند. این تنها راه بیرون رفتن از فضای دشمنانه‌ایست که به همه ما آسیب می زند.»

اسرائیل قصد دارد با تسهیلات و یاری‌های اقتصادی به ساکنان کرانه باختری کمک نماید و از این راه از تشکیلات تحت رهبری محمود عباس که تنها بر کرانه باختری سلطه دارد، بیشتر حمایت کند. عباس در شرایط کنونی که در برابر رقیب نیرومندی مانند گروه اسلامی حماس قرار گرفته، سخت به این حمایت نیازمند است.

ترکیه به عنوان تنها کشور اسلامی که هم بر نظام دموکراتیک نسبتا پایداری استوار است و هم مناسبات دوستانه ای با اسرائیل دارد، قصد دارد دیپلماسی فعال‌تری در حل بحران خاورمیانه ایفا کند.

ترکیه به اهداف اقتصادی نیز نظر دارد که به زودی در قالب طرحی برای تاسیس مجتمع صنعتی در نزدیکی رام الله به اجرا در می‌آید. اسرائیل طبق قراردادی متعهد شده است که نه تنها در راه فعالیت تولیدی پروژه اقتصادی ترکیه مانعی ایجاد نکند، بلکه از آن حمایت نماید. عبدالله گل، رئیس جمهور ترکیه پروژه صنعتی را چنین توصیف کرد:

«به زودی در برخی از مناطق کرانه باختری رود اردن بنگاه‌های صنعتی تاسیس می‌شود که در آنها هزاران فلسطینی کار خواهند کرد. تولیدات این بنگاه ها به آمریکا، اتحادیه اروپا و کشورهای اروپایی صادر خواهد شد.»

محمود عباس طی سخنرانی خود در پارلمان ترکیه از نقش مثبت و مؤثری که ترکیه در حل بحران خاورمیانه به عهده گرفته است، سپاسگزاری کرد. سفر عباس به ترکیه بی‌تردید موقعیت رهبر تشکیلات خودگردان را در محافل و جناح های فلسطینی تحکیم کرده است.

توماس بورمن / رادیو دویچه وله