توسعه فقر در جهان

كوفى عنان، دبير كل سازمان ملل متحد، چندى پيش نگرانى خود را از به اجرا در نيامدن دقيق اين طرح اعلام كرد و نمونه هايى آورد كه نشان دهنده اجرا نشدن طرح تصويب شده سازمان ملل است. او از جمله گفت:

”كشورهاى جنوب صحراى آفريقا از زمان كنفرانس سال ۲۰۰۰ ميلادى تا كنون فقيرتر شده اند و اگر اين روند همچنان ادامه يابد ما به هيچ وجه به اهداف سازمان ملل براى تقليل فقر در جهان در سال ۲۰۱۵ ميلادى نائل نخواهيم شد.”

گفته هاى كوفى عنان، دبير كل سازمان ملل متحد، در حالى ست كه بيش از ۳۰۰ ميليون نفر در جنوب صحراى آفريقا با درآمدى كمتر از يك دلار در روز، زير خطر فقر زندگى مى كنند.

جويس Joyce و رِهِما Rehema در كشور تانزانيا، در شهر سه ميليون نفرى دارالسلام، مركز اقتصادى اين كشور، زندگى مى كنند. آنها در يكى از مناطق فقيرنشين اين شهر به نام تانداله سكنا دارند. خانه هاى مخروبه و ميان شان جوى هايي، كه پر است از ادرار و مدفوع و پوست پرتقال و لجن و كثافت، نماى اصلى اين منطقه است. كودكان بالا و پايين مى پرند و به بازى مشغولند. جوى ها بهترين تفرجگاه پشه ها ى مالاريا گشته اند.

در تانداله حدود ۷۰ هزار نفر در فضايى محدود در هم مى لولند. كسانى كه در اين منطقه زندگى مى كنند بى چيزند و محتاج. بعضى مقدارى موز در كاسه اى حلبى ريخته اند و خواستار تعويض آن با گوجه فرنگى اند. بعضى پيتى حلبى و كج و كوله اى را صاف مى كنند و در عوض آن يك كاسه اى ذرت دريافت مي‌دارند. و بعضى ديگر بدن خود را در عرصه ى فروش قرار مى دهند تا پولى به دست آورند. جويس ِ ۲۱ ساله خود را براى مشترى بعدى اش آماده مى سازد. صداى موسيقى از دستگاه ضبط صوتى به گوش مى رسد.

جويس خود را با صداى موسيقى با لوندى خاصى تكان مى دهد و مى گويد:

”من به دارالسلام اومدم چون اصلا نمى تونستم توى دهات تحمل كنم. اما، زندگى در اينجا هم خيلى خيلى سخته.”

جويس در خانه اى كاهگلى با ۱۱ زن ديگر زندگى مى كند و هر كدام گوشه اى از خانه را به خود اختصاص داده و به كار مشغولند. كوچكترين فرد ِ اين گروه ِ يازده نفره يك دختر چهارده ساله است. در مكاني، يك سطل بزرگ آب قرار دارد كه زنان بعد از اتمام كار، خود را تميز مى كنند. جويس نظرش را در مورد كارش مى گويد:

”با مشترى هاى مرد صحبت مى كنم و اگه با هم به تفاهم رسيديم، اونها رو داخل مى برم. ازشون براى يك ساعت، حدود ۳۰۰۰ شيلينگ، و براى يك شب ۸۰۰۰ شيلينگ مى گيرم. بايد بگم كه در روز حدود دو تا سه تا مشترى دارم.”

جويس از دادن اين اطلاعات خجلت زده مى شود و به زمين نگاه مى كند. قواد او از بيرون مواظب است و همين كه براى كارى دور مى شود، جويس اعتراف مى كند كه براى هر بار فقط حدود ۵۰۰ شيلينگ مى گيرد، يعنى حدود ۳۵ سنت، كمى كمتر از نيم يورو. جويس بايد از اين پول روزانه دست كم ۱۰۰۰ شيلينگ براى پول اتاق و آبى كه در اختيارش قرار مى گيرد به قوادش بپردازد.

رِهِما Rehema ى ۱۹ ساله هم زنى روستايى ست و به خاطر مشكلاتش از ده به دارالسلام آمده و چهار سال است كه به تن فروشى مى پردازد. مى گويد:

”اينجا اومدم، چون كار ديگه اى نمى تونستم بكنم. پدر و مادرم مردن ومن كسى رو ندارم.”

رهِما Rehema زن جوان و زيبايى ست. قدى بلند و لاغر دارد. پدر و مادرش پنج سال پيش درگذشتند. آيا به خاطر ايدز بود؟ رهِما شانه هايش را بالا مى اندازد و اظهار بى اطلاعى مى كند. اين موضوع در منطقه تابوست و كسى در مورد ايدز صحبت نمى كند.

رهِما Rehema ، اين زن ۱۹ ساله باردار است و نوزادى پنج ماهه در شكم دارد. حدود سه سال پيش پسرى به دنيا آورد كه در يك سالگى درگذشت. به احتمال زياد بخاطر ابتلا به بيمارى مالاريا. چون خرج تحقيق در مورد دليل مرگ گران بود ، كودك را دفن كردند و توضيحى در اين مورد نخواستند.

آيا پسر رهِما به بيمارى ايدز مبتلا بود؟ كسى نمى داند. ۸ درصد مردم تانزانيا، يعنى بيش از دو ميليون نفر، مبتلا به اين بيمارى مرگ زا هستند و مناطق فقيرنشينى چون تانداله يكى از مراكز ابتلا به اين بيمارى به حساب مى آيد. در اين منطقه بيمارى ايدز و فقر دست در دست هم داده و فاجعه هاى مرگبار مى آفرينند.

جويس و رهما دوران دبستان را به پايان نرسانده اند و تنها كالايى را كه در اختيار دارند در معرض فروش قرار داده اند تا با پولى حدود يك دلار در روز يا حتى كمتر از آن زندگى مى كنند.

در سراسر جهان روزانه حدود ۱۰۰ هزار نفردر اثر فقر مى ميرند و از اين تعداد حدود ۳۰ هزار نفرشان كودك هستند. در جنوب صحراى آفريقا ۱۲ ميليون كودك يتيم كه پدر و مادرشان به علت ابتلا به بيمارى ايدز درگذشته اند زندگى مى كنند. اگرچه فقر در آسيا، آمريكاى جنوبى و حتى اروپا نيز معضلى بزرگ گشته، اما آفريقا هنوز مركز فقر ِ جهان است. فقر در اين قاره، بخصوص در جنوب صحراى آفريقا به تدريج افزايش مى يابد و اين در حالى ست كه افزايش فقر با افزايش تولد نوزادان همزمان مرگ و مير مادران در هنگام زايمان همراه گشته و بيمارى ايدز هم در كنار خشكي، بيكارى و قرض وسيع كشورهاى اين قاره و فساد ادارى در اين كشورها راه برون رفت از معضل فقر را بسيار دشوار ساخته است.

به هر حال در سال ۲۰۱۵ ميلادى سازمان ملل متحد مشخص خواهد كرد كه آيا در مبارزه با پيشرفت فقر در جهان موفق بوده و توانسته است سطح فقر را در جهان ، آن گونه كه سران كشورهاى جهان در سال ۲۰۰۰ قول داده اند، كاهش دهد يا نه.

اين در حالى ست كه اگر ملاحظات سياسى و اقتصادى كشورها نباشد، با محصولاتى كه در سطح جهان توليد مى شود به راحتى مى توان همه ى شش ميليارد جمعيت كره خاكى را تغذيه كرد. كارشناسان بر اين نظرند كه تا سال ۲۰۵۰ جمعيت جهان تا ۳ ميليارد نفر افزايش يافته و به مرز ۹ ميليارد مي‌رسد و گفته مى شود كه ۹۷ درصد اين جمعيت در آينده در كشورهاى در حال توسعه زندگى خواهند كرد، يعنى كشورهايى كه در حال حاضر هم با معضل فقر روبرويند.

ديگر مشخص است كه مشكل رودررويى جهان فقير و غنى مشكلى جهانى گشته است. حدود نيمى از مردم جهان بايد با دو دلار و حدود يك پنجم مردم كره خاكى بايد فقط با يك دلار در روز به زندگى ادامه دهند و روزانه ۱۰۰ هزار نفر با شكمى گرسنه سر بر بالين گذارند.