جام ملت‌های اروپا • مصاحبه با مجید جلالی
۱۳۸۷ خرداد ۱۷, جمعه
دویچه‌وله: آقای جلالی، چندی دیگر مسابقات فوتبال جام ملت‌های اروپا آغاز می‌شود. شما به‌عنوان یک مربی و کارشناس فوتبال از داخل ایران چه انتظاراتی را از این تورنومنت دارید؟ تورنومنتی که به عقیده‌ی خیلی از کارشناسان شاید کیفیت‌اش از مسابقات جام جهانی هم بالاتر باشد، برای این‌که تیم‌های ضعیف می‌شود گفت که حضور ندارند!
مجید جلالی: به نظر من از جام ملت‌های اروپا می‌شود ایده‌های بهتری گرفت برای توسعه‌ی فوتبال. شاید این برعکس باشد با جام جهانی. جام جهانی می‌تواند به ما ایده بدهد که وقتی ما تیم متوسطی هستیم، چه‌طور می‌توانیم درمقابل تیم‌های بزرگ بازی کنیم و بعضا موفق هم باشیم. در واقع این پیامی‌ست که جام جهانی می‌تواند به مربی‌ها و فوتبال‌دوست‌ها بدهد. اما جام ملت‌های اروپا می‌تواند ایده بدهد در جهت رشد فوتبال. چون همان‌طور هم که شما گفتید، خیلی کم است تیمی که متوسط باشد و در جام ملت‌های اروپا باشد و... تقابل قدرت‌ها خیلی به هم نزدیک است. بنابراین ما می‌توانیم ایده‌هایی را از درون این جام پیدا کنیم که مربوط و متعلق به فوتبال روز است، حتا به فوتبال آینده. آن چیزی که ما در جام جهانی دور قبل دیدیم، نمایشی از فوتبال خیلی فشرده و کمپکت بود و فوق‌العاده درگیرانه و خشن که در این نمایش معمولا ایتالیایی‌ها می‌توانند موفق باشند. ولی من مطمئنم كه آن سبک بازی در تورنومنتی مثل جام ملت‌های اروپا نمی‌تواند نتیجه‌بخش باشد و ما منتظریم شکل‌های بهتری را در این بازی‌ها ببینیم.
شما الان به نکته‌ی جالبی اشاره کردید و آن هم توسعه و رشد فوتبال است. اگر ما این توسعه و رشد را در زمینه‌ی امور تاکتیکی بخواهیم تحلیل کنیم، به نظر شما چه پیش‌بینی‌ای می‌شود کرد در این تورنومنت که شیوه‌های جدیدی دیده بشود؟
- همان‌طور که گفتم، با توجه به آن چیزی که ما در جام جهانی قبل دیدیم، یعنی تیم‌هایی که فشرده‌تر و خشن‌تر و درگیرانه‌تر بازی کردند، مجموعا آن تیم‌ها توانستند موفق باشند. بنابراین این انتظار می‌رود که در این جام تیم‌ها با ایده‌هایی بیایند برای مقابله با این سبک بازی که بازی خیلی جذابی هم نیست و تماشاگران هم دوست ندارند و حتا برای آیندهی فوتبال یک خطر محسوب می‌شود. یعنی تیمی که بیشترین خطا را بکند، در نهایت آن تیم برنده باشد. این برای آیندهی فوتبال می‌تواند یک خطر باشد. و در این جام ملت‌های اروپا ما می‌توانیم امیدوار باشیم برای این‌که راه‌های مقابله با این سبک را ببینیم، مخصوصا از جانب تیمی مثل فرانسه که در جام جهانی در واقع مغلوب این سبک بازی شد. یا تیمی مثل آلمان که آنها هم قربانی این سبک بازی ایتالیایی‌ها شدند. واقعا بی‌صبرانه منتظریم این راهکارها را ببینیم و بعد از آن خیلی بهتر می‌توانیم در موردش صحبت کنیم.
در تورنومنت پیشین جام ملت‌های اروپا، تیم ملی فوتبال یونان چهارسال پیش توانست با یک شیوه‌ی فشرده‌ی تخریبی دفاعی، همان‌طور که الان شما به آن اشاره کردید، موفق باشد و عنوان قهرمانی اروپا را به خودش اختصاص بدهد. به نظر شما یونان الان با این شیوه هم می‌تواند مجددا موفق بشود؟
-اگر ما ببینیم... یعنی چون الان حتا در جام جهانی ۲۰۰۲ هم این شیوه‌ی بازی کارآمد نشان داده است، یعنی تیمی مثل ترکیه آمد تا سوم جهان آمد بالا یا تیمی مثل کره چهارم جهان شد، به وسیله‌ی همین بازی فوق‌العاده درگیرانه، فشرده و بازیی که منجر به پیشرفت فوتبال نمی‌شود. یعنی خود ترکیه می‌آید سوم جهان می‌شود، ولی در دور بعد مقدماتی جام ملت‌ها حذف می‌شود. یا یونان قهرمان اروپا می‌شود، ولی درجام جهانی جایگاهی ندارد. اینها پیشرفت فوتبال نیست، اینها فوتبالی براساس نتیجه... یعنی نتیجه‌مدار است، بدون این‌که یک آیندهی پایداری داشته باشد. این انتظار که در این جام جهانی، این روند فوتبال که به نظر من چیزی حدود ۸۷ سال است که مرسوم شده، تغییر بکند و ما شاهد روش‌های بهتری از بازی باشیم. چون همان‌طور که گفتم این یک خطر است برای آیندهی فوتبال. اگر باز تیم‌هایی مثل یونان، با آن سبک بازی، بخواهند بیایند در اروپا مجددا اینها صاحب عنوان بشوند، باید بگوییم که فوتبال دارد به یک بن‌بست تاکتیکی می‌رسد. ولی من این‌طور فکر می‌کنم که در اینجا هم ما شاهد روش‌های جدیدی برای مقابله با این سبک بازی تخریبی باشیم.
حالا به نظر شما چه تیم‌هایی این پتانسیل را دارند که با این سیستم تاکتیک تخریبی مبارزه کنند و کلا بگوییم کدام چهار تیم را شما در مرحله‌ی نیمه‌نهایی جام ملت‌های اروپا می‌بینید؟
- من احتمال موفقیت تیم‌هایی مثل آلمان، فرانسه، هلند و اسپانیا را بیشتر می‌دانم. به لحاظ این‌که اینها این قابلیت را دارند که به آن ایده‌های مقابله با دفاع سخت و فشرده دست پیدا کنند. یعنی هلند‌ی‌ها این توانایی را دارند که این کار را بکنند، اسپانیایی‌ها هم دارند و مخصوصا آلمان که من به آنها خیلی بیشتر امیدوارم. چون تیم جوانی دارند و می‌توانند این ایده‌ها را عملیاتی کنند.
حال نگاهی بیندازیم به تیم ملی فوتبال آلمان. شما ترقی وضعیت تیم ملی فوتبال آلمان را در سه سال اخیر چگونه دیده‌اید؟ اگر ما به این مسئله نگاه کنیم که یک سال قبل از آغاز جام جهانی همه به سبک بازی آلمان و روش سرمربی‌گری مربی وقت آلمان آقای یورگن کلینتزمان ایراد می‌گرفتند، اما ما در جام جهانی یک بازی کاملا متفاوت از تیم آلمان دیدیم و آلمان همه را غافلگیر کرد. از آن موقع به بعد هم این دست خطی که آقای کلینتزمان روی تیم ملی آلمان گذاشت، از سوی دستیار پیشین ایشان و سرمربی فعلی تیم آلمان آقای یوآخیم لو پیگیری شد؟
- من یادم هست که ما در دورههای حرفه‌ای بودیم، سال ۲۰۰۱، آنجا مدرس‌های ما موضوعی را مطرح می‌کردند تحت عنوان چالش فوتبال آلمان برای جام جهانی ۲۰۰۶. و از نظر من خیلی جالب بود که آنها آن موقع چند عامل را بررسی می‌کردند به عنوان چالش‌های فوتبال آلمان. یک این‌که می‌گفتند، فوتبال آلمان اقبال عمومی را دارد از دست می‌دهد، یعنی محبوبیت عمومی را. و برای این ما باید بازیکنانی که مورد قبول جامعه و محبوب هستند، آنها را ما باید هل‌شان بدهیم به سمت مربی‌گری. حتا اگر آنها قابلیت بالایی در جنبه‌های مربی‌گری ندارند، اما ما می‌توانیم کسانی را کنار آنها قرار بدهیم که آنها در این زمینه از جهت فنی کمبود اینها را جبران کنند. ولی نیمکت مثل یک ویترین قشنگی بشود که تماشاگر جلب کند. و ما می‌بینیم که بعدا اینها این کار را کردند. حتا آنجا صحبت از تغییر نسل در فوتبال آلمان بود که می‌گفتند فوتبال آلمان نیاز به بازیکنان خلاق و جدید دارد. ما هردوی اینها را می‌بینیم که در یک پروسه چهارساله فوتبال آلمان انجام می‌دهد و برای جام جهانی کسی مثل کلینتزمان که محبوب بوده می‌آورند و در کنارش کسی را قرار می‌دهد مثل آقای یوآخیم لو که از نظر فنی یک مربی بسیار کارآمد است. در واقع ایدئولوگ خود آقای لو است، ولی از آقای کلینتزمان به‌عنوان کسی که می‌تواند افکار و اقبال عمومی را به سمت فوتبال سوق بدهد استفاده می‌شود و آن تغییر نسل ایجاد می‌شود و آن تغییر نسل حالا می‌تواند، به گمان من، بین چهار تا پنج سال فوتبال آلمان را متحول کند و دقیقا این کاری‌ست که فرانسوی‌ها بعد از سال ۹۴ که از جام جهانی حذف شدند انجام دادند و بعد از آن توانستند چیزی حدود ۶ سال تمام جام‌ها را ببرند. یعنی جام جهانی را فتح کردند، جام ملت‌های اروپا را دوسال بعد فتح کردند و همین‌طور جام کنفدراسیون‌ها را هم فتح کردند. به اعتقاد من آیندهی روشنی در انتظار فوتبال آلمان است، به همین دو دلیلی که گفتم. چون مشخص است بر پایه‌ی تحقیق انجام شده است. آن چیزی که سال ۲۰۰۱ در دورههای حرفه‌ای برای ما گفتند، حالا می‌بینیم که آنها را عملیاتی کرده‌اند و به نظر من این حق است که آنها را شانس مسلمی بدانیم در جام ملت‌های اروپا.
از دیدگاه پتانسیل انفرادی بازیکنان چه فوق ستاره‌های جدید و قدیمی می‌توانند در این پیکارهای جام ملت‌های اروپا، خودشان را در صحنه نشان بدهند و در سطح بالا تاثیرگذار باشند؟
- خیلی مشکل است بتوانیم نام ببریم. به خاطر این که همیشه قبل از یک تورنومنت بزرگ، ستاره‌هایی که مدنظر هستند، آنها از طرف حریف‌ها شناسایی می‌شوند، ضمن آن‌که آنها در مسابقات باشگاهی با فشار بیشتری هم روبه‌رو بوده‌اند. یعنی آنها شاید خسته‌تر وارد این تورنومنت‌ها می‌شوند. بنابراین ما باید انتظار فوق ستاره‌های جدیدی را بکشیم در جام ملت‌های اروپا و من فکر می‌کنم آن کسانی که الان به‌عنوان بازیکنان مثلا رده‌ی دوم مطرح هستند، آنها می‌توانند چهره‌های بهتری از خودشان در این جام نشان بدهند.
در میان این شانزده تیم راه‌یافته به مرحله‌ی نهایی جام ملت‌های اروپا، شما کدام تیم‌ها را از همه خشن‌تر می‌بینید؟
- شاید طبق روال قبل، همان ایتالیایی‌ها را، چون این خصلت فوتبال آنهاست که خیلی فشرده بازی می‌کنند. من در این زمینه تحقیقات خوبی دارم و حتا به اصطلاح عمق عمودی بازی ایتالیایی‌ها چیزی حدود ۳۲ متر است. در واقع عرض بازی به طور متوسط در ۹۰ دقیقه‌ی بازی از تیم ایتالیا حدود ۲۷ متر است. بنابراین این خودش نشان می‌دهد که اینها چقدر فشرده بازی می‌کنند و در فشردگی فاصله‌ها نزدیک است و آنها در صحنه روی توپ به شدت درگیر می‌شوند. بنابراین با همین تحلیل می‌توانیم بگوییم که ایتالیایی‌ها بازهم خشن‌ترین تیم این جام باشند.