جایزه‌ی بوشنر برای راوی چهره‌ی مخوف کلیسا
۱۳۸۷ خرداد ۲۸, سه‌شنبه
روز اول نوامبر، وینکلر در مراسمی در شهر دارمشتات این جایزه ۴۰ هزار یورویی را تحویل خواهد گرفت.
وینکلر که اینک ۵۵ سال دارد، در خانواده‌ای دهقانی و به شدت محافظه‌کار در کرنتن اتریش بزرگ شده است. درونمایه‌ی کتاب‌ها و آثار وینکلر نیزعمدتاَ روایتی هستند ازدوران کودکی بسته و پر از محدودیت او. موضوع‌هایی مانند سکس، همجنسگرایی و قید و بندهای مذهب کاتولیک از جمله‌درونمایه‌های کتاب‌های وینکلر به شمار می‌روند.
هیئت داوران جایزه‌ی بوشنر در توضیح گزینش وینکلر به عنوان برنده‌ی امسال این جایزه نوشته است: «او نوشتن را به ابزاری برای واکنش به فجایع دوران کودکی‌اش بدل کرده است، دورانی که در فضای بسته‌ی روستایی و در محیطی به شدت متأثر از آیین کاتولیک طی شده است. نفوذ و تاثیر کتاب‌های وینکلر و درگیرشدن ذهن خواننده در اثر خواندن آنها، در نوع خود بی‌نظیر است.» در ادامه‌ی استدلال‌های هیئت داوران جایزه‌ی بوشنر، چنین می‌خوانیم: « وینکلر با آنچه که از نگارش اولین رمانش در سال ۱۹۷۲ با زبانی جاندار و پرمعنا به نقد گرفته است همزمان عنصری زایا از عشق و نفرت می‌سازد. قلم وینکلر در بطن این عشق و نفرت حالت‌ها و گرایش‌هایی همچون کفر و ایمان، مرگ‌گرایی و مرگ‌هراسی را در مرثیه‌ای گیرا برای جهان میرا به وحدت می‌رساند. ویلکنرپس از روایت تجربه‌های نافذ خود از رم، در آثار متاخرش جهانی شاعرانه‌را در توصیف بیگانه‌ای آشنا همچون هند به نمایش می‌گذارد.»
یوزف وینکلر در ۳ مارس ۱۹۵۳ در کرنتن اتریش زاده شد و همراه با ۵ خواهر و برادر خویش در خانواده‌ای روستایی رشد یافت. با پایان دوران دبستان، به مدرسه شبانه‌ی اقتصاد و تجارت در شهر کاگن‌فورت رفت و روزها به کار در یک انتشاراتی پرداخت که نشر آثار کارل مای، نویسنده‌بزرگ کودکان در حوزه‌ی زبان آلمانی از فعالیت‌های آن بود. از سال ۱۹۷۱ او در بخش اداری مدرسه‌ی عالی کلاگن‌فورت به کار مشغول شد.
خودکشی دو دوست جوان وینکلر انگیزه‌ی او برای نوشتن بود. وینکلر این خودکشی را به عنوان اقدام مأیوسانه دو جوان همجنسگرا توصیف کرده است. خود وی می‌گوید که آن رویداد سبب شد که زبانش «همچون غده‌ای باز شود». در نخستین کتاب‌های ویلکنر، یعنی در رمان‌هایی همچون «فرزند آدم»، «کشاورزان کرنتن» و «زبان مادری» خواننده با روایتی از دوران یک کودک روبروست که به روستای خود، به ساکنان آن، به کلیسا، به مدرسه ، به ترس‌و هراس‌ها و به سکوت مادر خویش نفرت می‌ورزد.
وینکلر پس از باخبرشدن از دریافت جایزه بوشنر در مصاحبه‌ای با خبرگزاری رسمی آلمان در باره‌ی دوران کودکی خود چنین گفت : « من در یک روستای کاتولیک بزرگ شده‌ام. کودکی و جوانی بر ذهن و شخصیت هر انسانی و هر نویسنده‌ای تآثیری فاحش بر جا می‌گذارند. کلیسای کاتولیک با ترس بی‌اندازه‌و با انقیاد و اطاعتی که در دوران کودکی از من طلب کرد سبب شد که برای همیشه با ایمان و باورهای مذهبی وداع کنم. کلیسا در قلب من جا نگرفت، ولی تلاش برای معتقدکردن من به آن اثرات سختی بر من گذاشت و موجب آسیب‌ها به من شد، آسیب‌هایی که تا آخر عمر نیز انسان را رها نمی‌کنند.»
وینکلر در سال‌های بعد، در یک اقامت دو ساله در رم رمانی نوشت با نام « قبرستان پرتقال‌های تلخ»، کتابی سرشار از درک و برداشت‌هایی منحصر به فرد از رم، به عنوان مهد کلیسای کاتولیک. این کتاب سال ۲۰۰۱ جایزه‌ی آلفرد دوبلین را برا ی نویسنده به ارمغان آورد.
سال‌های بعد را وینکلر در هند به سرآورد، اقامتی که حاصل رهیافت‌ها و مشاهدات آن در رمان «دروما، بر ساحل رود گنگ» بازتاب یافته است.
وینکلر تا کنون به پاس کارنامه‌ی ادبی‌اش جوایز متعددی دریافت کرده است. جایزه‌ی اینگه بورگ باخمن و پرمیولاترال (جایزه‌بزرگ ادبی اسپانیا) از آن جمله‌اند.
جایزه‌ی گئورگ بوشنر از سال۱۹۵۱ به نویسندگانی اعطا می‌شود که «با فعالیت‌ها و آثار خود در مقیاس ویژه‌ای برآمد می‌کنند و در شکل‌دهی به حیات فرهنگ معاصر آلمان سهم ایفا می‌کنند.» ماکس فریش، اریش کستنر، گونتر گراس، و هاینریش بول از جمله‌دریافت‌‌کنندگان جایزه‌ی بوشنر در دهه‌های گذشته بوده‌اند.
ح / خبرگزاری آلمان