جشن صدسالگی نفت ایران در دانشگاه کلن

همایش سالن شماره دو ساختمان اصلی دانشگاه کلن، همزمان با صدسالگی بهره برداری از نخستین چاه نفت خاورمیانه، ایجاد شهر مسجدسلیمان را نیز، جشن می گرفت. مبتکر این برنامه، اختر قاسمی عکاس و خبرنگار آزاد مقیم کلن بود که خود از بختیاری های مسجد سلیمان است.

طرح برگزاری همایش، از چندماه پیش، در شبکه جهانی اینترنت، به آگاهی همکان رسیده بود و در این فاصله، علاقمندان به موضوع، که بیش از نود درصد آنان مسجدسلیمانی یا خوزستانی بودند، با ارسال حدود دو هزار پست الکترونیکی، از چنین ابتکاری پشتیبانی کردند.

برگزار کننده نشست، در ماه های اخیر بسیار کوشیده بود که همکاری کنسرن بریتیش پترولیوم را، که در واقع جانشین شرکت نفت ایران و انگلیس است، جلب کند. این کنسرن، پس از مدت ها تلاش، سرانجام حاضر شد تعدادی کتاب و یک فیلم نیمه مستند مرتبط با تاریخ صنعت نفت ایران را برای همایش بفرستد.

در مراسم گشایش همایش، اختر قاسمی ضمن ارائه گزارشی از روند شکل گرفتن آن، به تاریخچه استخراج نفت در ایران و ایجاد شهر مسجد سلیمان پرداخت و بر این نکته تاکید ورزید که امروز، شهری که نقشی بنیادی در رشد اقتصادی ایران داشته است، در حال نابودی است و رهبران ایران هیچ توجهی به مشکلات آن، که کمبود آب آشامیدنی و رکود بازار کار مهمترین آن ها است نشان نمی دهند.

پس از آن، پژمان اکبرزاده پیانیست جوان مقیم هلند، قطعه "اوورتور شوشتری" مصطفی کسروی را اجرا کرد و فرشید خدادادیان، پژوهشگری که از ایران دعوت شده بود، با عنوان "مسجد سلیمان، دیروز، امروز و فردا" سخنانی ایراد کرد. او، از جمله به آگاهی جمع رساند که مسجد سلیمان در حال حاضر روزانه تنها دو ساعت آب لوله کشی دارد.

هدایت متین دفتری، نوه دکتر مصدق و پرفسور محسن مسرت استاد دانشگاه اسنابروک آلمان، سخنرانان دیگر همایش بودند. متین دفتری، تاریخچه خلع ید انگلیسی ها را مرور کرد و پرفسور مسرت، زیر عنوان "ثروت نفت: برکت یا آفت" اثرات بهره برداری از نفت را، بر اقتصاد و سیاست ایران، مورد بررسی قرار داد.

پرفسور مسرت، یکی از نظریه پردازان برجسته در عرصه انرژی در آلمان است. عصاره نظر او، این بود که در نتیجه اتکای ایران به درآمدهای نفتی، دولت به جای آن که پاسخگو و خدمتگذار مردم باشد، به ارباب آنان تبدیل شده است.

محسن مسرت، از جمله گفت: " نروژی ها، درآمدهای نفتی خود را به سرمایه ای برای رشد اقتصادی و تضمین آینده خود تبدیل کرده اند. اما کشورهائی مثل ایران، این درآمد را صرف هزینه های جاری می کنند. همین امر سبب بهره مندی گروه های حاکم از ثروت ملی، افزایش حجم پول در گردش، رشد واردات، سرمایه گذاری در مجاری کاذب و در نهایت تشدید تضادها می شود".

بخش نخست همایش با نمایش فیلم نیمه مستند آرشیو بریتیش پترولیوم به پایان رسید. این فیلم، جریان تلاش های بی ثمر نخستین هیئت های اکتشافی انگلستان و فوران چاه شماره یک مسجد سلیمان در سحرگاه روز ششم خرداد سال 1287 خورشیدی را نشان می داد.

بخش دوم همایش، پس از یک استراحت نیم ساعته و بریدن کیک تولد مسجدسلیمان، با قطعه "فانتزی ژیلا" ی جواد معروفی آغاز شد که یاسمین ایمپرتو آن را با پیانو نواخت. سپس، پروفسور تورج اتابکی و دکتر رضا جعفری درباره طرح پژوهشی یی توضیح دادند که با عنوان "تاریخ صدساله کار در ایران" در هلند در دست تهیه است.

همایشی که در آن حدود 120 نفر شرکت داشتند، با سخنرانی کوتاه مهدی جامی مدیر رادیو زمانه، پخش ویدئوئی سخنان سیدعلی صالحی، موسیقی بختیاری با صدای مهین قاسمی و همنوازی گروه پیوند، و اجرای چند رقص به وسیله گروه بهار، به پایان رسید.