جلوگيرى از تجمع نهادهاى غيردولتى در برابر برج جهان‌نماى اصفهان
۱۳۸۴ فروردین ۳۰, سه‌شنبه
مى‌خواهند در روز يكشنبه گذشته در برابر برج جهان‌نما دست به تجمع بزنند، اما در لحظات آخر فرماندارى اصفهان اين تجمع را غيرقانونى خوانده و مانع از برگزارى آن مى‌شود.
هنوز مدت كوتاهى از حكم دادگسترى اصفهان مبنى بر توقف ساخت برج جهان‌نما نگذشته بود كه شهردار اين شهر مبادرت به ادامه ساخت برج مزبور زد. همزمان با اين مسئله، بسيارى از نهادهاى غيردولتى و حقوق بشرى و نيز تعداد زيادى از دانشجويان اصفهان اعلام كردند در روز ۲۸ فروردين يعنى يكشنبه گذشته در برابر برج جهان‌نما دست به تجمع خواهند زد و تعدادى از شخصيتهاى فرهنگى و حقوق بشرى نيز در همين رابطه به ايراد سخنرانى خواهند پرداخت. محمدعلى دادخواه حقوقدان، از فعالان حقوق بشر و از نخستين معترضان به ساخت برج جهان‌نما، ماجراى تجمع و سرنوشت آن را براى صداى آلمان توضيح داده است: «استقبال بسيار گسترده ای از طرف دانشجويان، روشنفکران و اقشار مختلف جامعه نسبت به اين دعوت بوجود آمد. برخی از مسئولين هم اعلام کرده بودند که با اين تجمعی که قرار است در پای اين برج سرکش و قانون شکن انجام بگيرد، مخالفتی نخواهند داشت. اما، لحظاتی قبل از اينکه تجمع در آنجا کامل بشود از طرف فرماندار اصفهان اعلام شد که این تجمع غيرقانونی ست و نبايد کسی در آنجا جمع بشود. لذا، افراد بناچار متفرق شدند و به پيرو آن همایشی در تالار حلال احمر اصفهان قرار شد برگزار بشود که مثل اينکه در روز ۲۲ ارديبهشت خواهد بود.»
اما مگر براى هر تجمعى آنهم در دفاع از حفظ ميراث فرهنگى كشور بايد از ارگانهاى حكومتى مجوز گرفت؟ پاسخ محمدعلى دادخواه: «دو استنباط مختلف هست. يکی، با توجه به اينکه قانون اساسی صراحتا بر اين موضوع پای فشرده است که اجتماعات آزاد است و تنها ۲ شرط برای آن ذکر کرده است. يکی، اينکه افراد حاضر در آن اجتماعات نبايد مسلح باشند و دو ديگر، آنکه نباید مخل به مبانی اسلام باشد. من فکر می کنم که هيچيک از دانشجویان عزيز و روشنفکران گرانقدری که در اين تجمع آمده بودند مسلح نبودند. ضمن اينکه آيا اعتراض به يک فاجعه ی فرهنگی که حيثيت، هويت، اعتبار و ميراث ما را نشانه رفته است، اعتراض به مبانی اسلام است؟ يعنی اينها گفته اند خدا نيست و يا منکر پيغمبر شده اند؟ از اين نظر هم اين موارد محل ترديد و تامل است.»
آيا نداشتن مجوز دليل واقعى جلوگيرى از برگزارى تجمع اعتراضى بوده و يا دلايل ديگرى هم وجود داشته كه فرماندار اصفهان مانع از برگزارى تجمع مزبور شده است؟ محمدعلى دادخواه دليل ديگرى را هم مطرح مى‌كند: «من فکر می کنم که دوست دارند اين قضيه همه گير نشود و بيش از اين که الان مردم وقوف دارند، مطلع نشوند که چه گامهای مضری برخلاف معنويت و اعتبار و حيثيت اين مرز و بوم برداشته شده است. اينطور که جمعيت کثيری در آنجا اجتماع بکنند مسلما اذهان را بخودشان جلب می کنند و افکار عمومی بيش از پيش اينها را مورد انتقاد و پرسش قرار می دهد و این پرسشها تا ابد نمی توانند بی پاسخ بمانند.»
آيا ميدان نقش جهان نجات خواهد يافت؟ آيا شهردار اصفهان، برخلاف حكم دادگسترى اين شهر، باز هم ساخت برج جهان‌نما را ادامه نخواهد داد؟ پاسخ محمدعلى دادخواه كوتاه است: «اينبار آقای دادستان اعلام کرده اند در تلويزيون که فی الواقع کار تعطيل و متوقف شده است. اميدواريم که چنين شده باشد.»
چنانچه برج ۴۸ مترى جهان‌نما همچنان بر جاى خود بماند و ارتفاع آن تا حدود ۲۰ متر و نيم كاهش نيابد، سازمان يونسكو ميدان نقش جهان را از فهرست آثار جهانى مورد حمايت خود حذف خواهد كرد. فقط آينده روشن خواهد كرد كه آيا در اين كشمكش، منافع اقتصادى سازندگان برج حرف آخر را خواهد زد و يا طرفداران يكى از بزرگترين آثار تاريخى و فرهنگى جهان!
بهنام باوندپور