جنگ عراق و دكترين جنگهاى پيشگيرانه

"آموزه ضرور و بس آشكار جستجوى نافرجام جنگ افزارهاى كشتار دستجمعى در عراق اين است كه دولت جورج بوش ميبايست در دكترين جنگهاى پيشگيرانه تجديد نظر كند. اين همان دكترينى است كه بر اساس آن اصولا جنگ عراق صورت گرفت. در حاليكه آمريكا هم اكنون بر آن است تا اوضاع نظامى در عراق را تحت كنترل خود درآورد، مساله ايران، كره شمالى و برخى ديگر از نقاط نيز در برابر دستگاه دولتى آمريكا مطرح هستند. اطلاعات مربوط به برنامه‌هاى تسليحاتى رژيم اين كشورها نيز همچون اطلاعاتى كه در ارتباط با عراق مطرح بودند، اطلاعاتى هستند ناپيوسته و ناكافى.

بديهى است كه تلاشهاى ديپلماتيك و گفتگوهاى فراگير و همچنين بازرسى تسليحاتى اين كشورها نيز پادزهر همه بحرانها نيست. اما هرگاه آدمى از اين راهكار با همكارى و هميارى ديگر كشورها بهره گيرد، آنگاه همين شيوه‌ها ميتوانند مفيد واقع شوند. ناكامى دولت جورج بوش در كشف جنگ افزارهاى كشتار دستجمعى در عراق به وضوح نشان داد كه جنگ پيشگيرانه ميبايست تنها بمثابه آخرين حربه مطرح شود و آنهم تنها زمانى كه شواهد غيرقابل انكارى براى دست يازيدن به اين جنگ در بين باشد."

مفسر روزنامه انگليسى The Times كه در لندن منتشر ميشود نيز نگاهى دارد به جنگ عراق و مينويسد كه اين جنگ بهيچروى باعث ايجاد ثبات بيشتر در منطقه خليج فارس نگرديد. روزنامه تايمز كه در شمار روزنامه هاى محافظه كار انگلستان است نيز به اوضاع خاورميانه پس از خاتمه امر جستجوى جنگ افزارهاى كشتار دستجمعى در عراق ميپردازد و مينويسد:

"هرگاه آمريكا اين سياست خود را كماكان ادامه دهد، آنگاه اوضاع در خاورميانه بى ثبات‌تر ميگردد و تروريسم براى گسترش خود بهانه كافى مييابد و ميتواند شمار ديگرى را پيرامون خود گردآورد. در چنين شرايطى جهان عرب به يگانه منطقه‌اى در جهان بدل خواهد شد كه با دموكراسى و آزادى بيگانه است و سربازان آمريكايى و بريتانيايى نيز محكوم به آن خواهند شد كه ساليان سال در عراق بمانند. دولت آمريكا دهسال زمان احتياج داشت تا عاقبت به خطاى خود در ويتنام اعتراف كرد. در آمريكا بناى يادبودى برپا كرده‌اند كه نام ۵۰ هزار سرباز آمريكايى كه در جنگ ويتنام كشته شده‌اند بر آن ثبت شده است. شايد بد نباشد كه تونى بلر، نخست وزير بريتانيا و جورج بوش نيز از اين بناى يادبود قربانيان جنگ ويتنام ديدن كنند و نسبت به آموزه‌هاى آن جنگ تامل بيشترى ورزند."

روزنامه آلمانى مونشنر مركور درباره بوش و خطاى آمريكا در عراق مينويسد:

"نشانه واقعى يك انسان بزرگ و شاخص همانا آن است كه چنين فردى از چنان قدرتى برخوردار است كه ميتواند به اشتباهات خود اعتراف كند. در اين موضوع كه جنگ عراق هم از حيث طراحى آن و هم راهكار اجرا و پيشرفت اين جنگ خطايى آشكار بوده، جاى كمترين ترديدى نيست. اما جورج بوش، رييس جمهور آمريكا و همه كسانى كه از اين جنگ جانبدارى كردند، حاضر به پذيرش اين خطا نيستند. كسى با اين سخن جورج بوش كه صدام حسين فرد خطرناكى بوده، مخالفتى ندارد. و اينكه حذف صدام حسين نه زيانى براى خلق عراق بوده است و نه براى بشريت نيز موضوعى روشن است. اما فراموش نبايد كرد كه مساله اصلى برپايى جنگ عراق از سوى آمريكا به هيچروى خطرناك بودن صدام حسين نبوده بلكه به ادعاى واشنگتن وجود جنگ افزارهاى كشتار دستجمعى بوده است.