جنگ چگونه فرهنگ را نابود می کند

پس از چپاول بزرگ موزه ملی عراق که بلافاصله پس از تصرف بغداد صورت گرفت، همچنان مدام گزارشهایی پخش می‌شود در مورد حفاری های غیر مجاز و ارسال عتیقه جات به خارج. بویژه نیروهای نظامی امریکا در مورد مکانهای باستانی این کشور هیچ گونه ملاحظه‌کاری نشان نمی‌دهند. این مکانها در معرض خطر جدی قرار دارند.

آثار فرهنگی هم آسیب می بینند

مارگرته فان اس(MargaretheVan Ess) کارشناس عراق در انستیتو باستان شناسی آلمان با نگرانی شرایط موجود را توضیح می دهد: «در کشورهای بحران زده که خشونت بر آنها حاکم است، آثار فرهنگی هم آسیب می بینند و این اتفاقی است که همیشه پیش می آید. سربازان، که در مورد موضوع آثار فرهنگی آموزشی ندارند، در واقع نمی دانند چه می کنند.»

تانکها، کامیونها و فرودگاهای نظامی

مدت کوتاهی پس از حمله نظامی، لشکرهای امریکایی در شهر باستانی بابل مستقر شدند. این استقرار با ویرانگری همراه شد. آسیب‌رسانی‌ها تنها ناشی از اتفاقات غیرعمدی نیست، بلکه لرزشهای ناشی از حرکت تانکها و کامیونهایی که تجهیزات خیلی سنگین حمل می کنند نیز به ساختمانهای گلی زیان می‌رسانند. شهرهای بین‌النهرین حومه پهناوری دارند، به این دلیل فان اس کارشناس باستان شناسی عراق معتقد است با اقدامات نظامی تنها بخشهای مرکزی باستانی در خطر نیستند. این را مقامات عراقی می دانند، به همین دلیل قانونی وضع کرده‌اند که براساس آن تا شعاع دو کیلو متری شهرهای باستانی نبایستی هیچ گونه عملیات نظامی صورت گیرد. به گفته فان اس این قانونی است که خیلی راحت نادیده گرفته می شود: «در کنار أور فرودگاه نظامی ساخته می شود و محوطه های باستانی شهر أور نادیده گرفته می شود. بسیاری از این شهرهای قدیمی نابود شده اند.»

خرابی ها در مناطق ممنوعه

در اینجا منظور از فرودگاه، پایگاه هوایی طليل است.انگلیسی‌ها ساخت این پایگاه را شروع کردند و دردوران حکومت صدام حسین ساخت آن به اتمام رساندند. در حل حاضربعنوان بزرگترین پایگاه نیروی هوایی درشرق میانه محسوب می شود. از آنجایی که اینجا جزو مناطق ممنوع نظامی محسوب می شود، مسئولان اداره باستان شناسی عراق اجازه ورود به این منطقه را ندارند و به دلیل امنیت عمومی باستان شناسان خارجی از ورود به عراق صرف نظر می‌کنند.

سرانجام جان کورتیس(John Curtis) کار شناس عراق در موزه بریتانیا توانست سال گذشته از أور دیدن کند.- او بر فراز پایگاه نیروی هوایی پرواز کرد. او موفق نشد با همکاران عراقی خود ازآنجا دیدار کند چون به آنها اجازه ورود داده نشد. او همچنین نتوانست خرابی های توصیف شده در حومه شهرها را کاوش کند، بخصوص قبرهای حفاری شده توسط دستگاهایی که برای ساخت جاده مورد استفاده قرار می گیرند.

البته کورتیس به نتیجه دیگری دست یافته است: به نظر او گاه بد نیست که مناطق باستانی به عنوان مناطق حفاظت شده نظامی معرفی شوند، زیرا به این ترتیب از چپاول در امان می‌مانند.

این نقطه نظر را فان اس ،باستان شناس ، هم دارد: «حفاظت نظامی این منطقه شرایطی رابوجود می آورد که افراد براحتی نتوانند وارد آن شوند. این به این معنی است که دزدان عتیقه نمی‌توانند وارد این مناطق شوند.» البته فان اس تأکید می کند که این امر توجیه‌گر آسیب‌رسانی به حاشیه‌های شهر أور نیست. به نظر وی در هر حال آمریکایی ها باید به چنین کارهایی پایان دهند و بهتر است که همکاری با مسئولان عراقی در مناطق باستانی را بپذیرند و ازآن حمایت کنند. او امیدوار است که وضعیت عراق بزودی بهتر شود و کارشناسان بین المللی بتوانند دوباره به این کشور باز گردند.