جهان در هفته‌اى كه گذشت: بشكه باروت خاورميانه و انتخابات آمريكا
۱۳۸۵ آبان ۲۱, یکشنبه
رئيس جمهور ايالات متحده آمريكا، اين هفته شديدترين ضربات دوران رياست جمهورى خود را تحمل كرد. او، از يك سو با پيروزى حزب دموكرات در انتخابات پارلمانى و ايالتى، نفوذ پيشين خود را از دست داد و از سوى ديگر به خاطر پيروزى دانيل اورتگا رهبر ساندينيست‌ها در نيكاراگوئه، دور ديگرى از بازى را در آمريكاى لاتين باخت.
پرزيدنت بوش ناگزير شد بلافاصله پس از اعلام پيروزى دموكرات‌ها، دونالد رامسفلد وزير دفاع خود را قربانى كند. رامسفلد، از آغاز جنگ عراق، بارها به خاطر سازماندهى شتابزده و برآورد نادرست روند جنگ مورد انتقاد قرار گرفته بود، اما بوش، تا پيش از لمس شكست انتخاباتى، از وى پشتيبانى مى‌كرد. حلقه مركزى دولت بوش را، تاكنون رامسفلد، ديك چينى و كوندوليزا رايس تشكيل مى‌دادند كه همه پيش از راه يافتن به كاخ سفيد، براى كنسرن‌هاى نفتى كار مى‌كردند. به همين دليل بود كه مخالفان، از اشغال افغانستان و عراق به عنوان جنگ نفت ياد كردند.
اكنون، با قدرت گرفتن دموكرات‌ها در نهادهاى قانونگذارى، موقعيت ديك چينى و كوندوليزا رايس نيز متزلزل شده است. در حالى كه دموكرات‌ها بلافاصله پس از پيروزى خواستار تغيير سياست آمريكا در عراق شدند، كوندوليزا رايس وزير خارجه، احتمال اين تغيير را رد كرد. شايد چنين باشد، اما به هر حال، مخالفت‌هاى بخش قابل توجهى از دموكرات‌ها با سياست جنگى كاخ سفيد، زمينه ساز دشوارى‌هائى خواهد بود كه شايد حتى مجال به پايان رساندن دومين دوره رياست جمهورى را از بوش بگيرد.
محافظه كاران، براى پيشگيرى از اين خطر، در آستانه انتخابات، دست به تلاش هاى آشكار و پنهان بسيارى زدند. از ديد آگاهان، صدور حكم اعدام صدام حسين هم يكى از اين ترفندها بود. اما اين حكم نيز، واكنش‌هاى كاملا متضادى را در جامعه جهانى برانگيخت. در حالى كه بوش صدور اين حكم را چرخشى در حيات سياسى عراق تلقى كرد و خواستار اجراى سريع آن شد، اتحاديه اروپا و سياستمداران برجسته اين قاره خواستار عدم اجراى حكم شدند. شوخى تاريخ آن كه جمهورى اسلامى يكى از معدود همصدايان آمريكا بود و رهبران اين كشور نيز، خواستار اجراى سريع حكم اعدام شدند.
قتل عام ۱۸ غيرنظامى فلسطينى به وسيله ارتش اسرائيل و عمليات انتحارى در يك مركز آموزش نظامى پاكستان، رخدادهاى ديگرى بودند كه اين هفته سياست خاورميانه‌اى آمريكا را به زير پرسش كشيدند. قتل عام فلسطينى‌ها، در شرايطى صورت گرفت كه مذاكرات ميان الفتح و حماس مى‌توانست به ايجاد يك دولت ائتلافى آماده مذاكره با اسرائيل منتهى شود. اما بلافاصله پس از اين عمليات، حماس آتش بس با اسرائيل را خاتمه يافته اعلام كرد و گروه‌هائى از رزمندگان فلسطين قسم خوردند كه انتقام بگيرند. عذرخواهى اهود اولمرت و اعلام آمادگى او براى پرداخت خسارت به خانواده‌هاى قربانيان، بعيد است كه بتواند مانع خشم فلسطينى‌ها شود.
اما مهمتر از آن، عمليات انتحارى خونبار شهر درگئى پاكستان بود كه نشان داد ناامنى‌هاى افغانستان مى‌رود تا دامن پاكستان را نيز بيش از پيش بگيرد. در اين عمليات، ۵۵ سرباز پاكستانى كشته و زخمى شدند. از زمان سرنگونى طالبان، بسيارى از آن‌ها به پرورشگاه اوليه خود پاكستان بازگشته‌اند و از آنجا عليه پاسداران صلح، ارتش افغانستان و غيرنظاميان افغانى عمل مى‌كنند.
جورج بوش، اعلام كرد كه خواهد كوشيد معضلات كشورش را از طريق همكارى با حزب دموكرات كاهش دهد. مشكل اصلى، سرنوشت عراق، افغانستان و فلسطين است. آيا تركيب قدرت فعلى در آمريكا خواهد توانست راه حلى براى اين مشكل بيابد؟ نخستين نشست هاى مجلس نمايندگان و سناى آمريكا، شايد به اين پرسش پاسخ دهند.