جهان در هفته‌اى كه گذشت: توفان طبيعى در اروپا و توفان سياسى در خاورميانه
۱۳۸۵ بهمن ۱, یکشنبه
روز هجدهم ژانويه امسال، تندباد كم سابقه ”كيريل” اروپائيان را براى ساعاتى طولانى درگير اضطراب و دلهره كرد و در سراسر اين قاره بيش از ۳۵ قربانى گرفت. اين گردباد، در آلمان، بريتانيا، هلند، فرانسه، لهستان، اتريش و جمهورى چك خسارات سنگينى به بار آورد.
در همين ساعات توفانى، كاندوليزا رايس وزير خارجه ايالات متحده آمريكا، در برلين با آنگلا مركل صدراعظم آلمان، كه به تازگى رياست شوراى اتحاديه اروپا نيز عهده دار شده است، بر سر سرنوشت توفانى خاورميانه به گفت و گو نشست. محور اصلى اين گفت و گوها، فعال كردن گروه چهارگانه در عرصه پيشبرد روند صلح اسرائيل و فلسطين بود.
گروه چهارگانه، از نمايندگان سازمان ملل متحد، آمريكا، اتحاديه اروپا و روسيه تشكيل شده و هدف آن تحقق طرح ”نقشه راه” است كه جورج بوش در آغاز نخستين دوره رياست جمهورى خود پيشنهاد داد و تاكنون راه به جائى نبرده است. اين گروه قرار است در روز دوم ماه فوريه امسال، در واشنگتن تشكيل جلسه دهد و اميد مى رود بتواند پس از سال ها بى عملى، سرانجام مقدمات بازگشت فلسطينى ها و اسرائيلى ها را بر سر ميز مذاكره فراهم سازد.
شانس موفقيت در شرايط فعلى بيشتر از گذشته است. در نتيجه محاصره اقتصادى فلسطين، موضع حماس تضعيف و موضع محمود عباس تقويت شده است. همچنين گزارش هاى تاييد نشده، حكايت از آن دارند كه سوريه از دو سال پيش مشغول مذاكره محرمانه با اسرائيلى‌ها است. سوريه، ظاهرا حاضر شده در برابر عقب نشينى اسرائيل از بلندى‌هاى جولان، پشتيبانى از حماس و حزب‌الله را قطع كند و حتى از جمهورى اسلامى ايران فاصله بگيرد.
ناظران امور خاورميانه، همواره تاكيد كرده‌اند كه حل مساله فلسطين، بر اوضاع عراق و افغانستان نيز تاثير خواهد گذاشت، زيرا بنيادگرايان اسلامى و حكومت‌هاى پشتيبان آنان را از موضع تهاجمى به موضع دفاعى خواهد كشاند. بنابراين، با توجه به گرفتارى شديد دولت بوش در عراق و افغانستان، تلاش در راه صلح خاورميانه، با منافع واشنگتن نيز انطباق دارد.
تداوم ناآرامى‌هاى عراق، به ويژه در ماه هاى اخير، از نفوذ بوش در افكار عمومى آمريكا به شدت كاسته و موج مخالفت‌ها را عليه او برانگيخته است. بوش اخيرا تصميم به اعزام ۲۱ هزار و ۵۰۰ سرباز ديگر به خاك عراق گرفت. اما اين هفته، گروهى از سناتورهاى متنفذ جمهورى خواه و دموكرات، با تهيه قطعنامه‌اى نظر دادند كه اين اقدام مخالف منافع ملى آمريكا است. آن‌ها خواستار حل و فصل مشكل عراق از طريق برپائى يك كنفرانس صلح در منطقه شدند.
انتقاد، به سناتورها محدود نماند. ”ريچارد هولبروك” سفير اسبق آمريكا در سازمان ملل متحد نيز، در گفت و گو با روزنامه آلمانى ”برلينار” تداوم دوجنگ بى پايان در عراق و افغانستان، كسرى بودجه شديد دولت آمريكا و شكاف عميق ميان مردم اين كشور را ميراث وحشتناك دوران رياست جمهورى بوش ناميد.
اين در حالى است كه عراق بدترين روزهاى تاريخ معاصر خود را مى‌گذراند. همين هفته، انفجار در دانشگاه بغداد و مناطق مختلف ديگر، صدها كشته و زخمى برجاى نهاد و نشان داد كه دولت و نيروهاى چندمليتى همچنان از استقرار امنيت عاجز مانده‌اند.
وزير دفاع آمريكا براى دومين بار به عراق سفر كرد و نورى المالكى مدعى شد كه آمريكا اگر اسلحه كافى در اختيار دولت عراق بگذارد، خواهد توانست ظرف سه تا شش ماه از تعداد سربازان خود به شدت بكاهد.