جهان در هفته‌اى كه گذشت: هدف از همكارى هسته‌اى آمريكا و هند چيست؟
۱۳۸۵ آبان ۲۸, یکشنبه
در روزهائى كه جورج بوش پس از شكست حزبش در انتخابات آمريكا سرگرم سپرى كردن سفر آسيائى خود بود، اتحاديه بين‌المللى وكلاى دادگسترى و مدافعان حقوق بشر، شكايتى را عليه دونالد رامسفلد وزير دفاع مستعفى وى تسليم دادستان كل آلمان كردند و خواستار تعقيب قضائى وى شدند. در اين شكوائيه، رامسفلد به جنايات جنگى و نقض حقوق بشر در زندان ابوغريب و بازداشتگاه گوانتانامو متهم شد.
هدف نهائى سفر بوش، شركت در نشست سران ۲۱ كشور حوزه اقيانوس آرام بود كه هفته آينده در هانوى پايتخت ويتنام برگزار مى شود. وى، در سنگاپور از ايجاد منطقه آزاد تجارى بين كشورهاى آسيائى و حوزه اقيانوس آرام دفاع كرد. پيروزى دموكرات‌ها، اكنون انتظار چرخش‌هائى را در سياست بين‌المللى واشنگتن آفريده است كه تنش زدائى در مناطق بحرانى و بازسازى اعتماد شكسته جهانيان نسبت به آمريكا بخشى از آن است.
دو روز پيش از آغاز سفر بوش، فرانك اشتاين ماير وزير خارجه آلمان هم در جريان سفر پنج روزه‌اش به كشورهاى شمال آفريقا، همايش اقتصادى آلمان و آفريقا را افتتاح كرد. وى در بنغازى ضمن ستايش از تدابير معمر قذافى براى خروج كشورش از انزواى بين المللى گفت كه در اين زمينه ليبى مى‌تواند نمونه خوبى براى كشورهاى ديگر باشد. اشاره او، به كره شمالى و ايران بود كه به خاطر پيشبرد برنامه‌هاى اتمى خود با تحريم‌هاى بين المللى روبرو هستند.
از گروگان گيرى‌هاى بزرگ عراق كه بگذريم، اين هفته خبرهاى مثبتى از منطقه داشتيم. برگزارى موفقيت آميز انتخابات ”لوى جرگه” و شوراهاى ايالتى افغانستان، يكى از اين خبرها بود. نيروهاى طالبان، براى دور نگه داشتن مردم از حوزه هاى انتخاباتى در روزهاى گذشته دست به سوء قصدهائى زدند كه دست كم هشت كشته بر جاى نهاد. با اين همه، به اظهار مدير خارجى تشكيلات انتخاباتى، حضور مردم در انتخابات افغانستان چشمگير بود.
خبر مثبت ديگر، به احياى مذاكرات صلح ميان هند و پاكستان مربوط مى‌شد. اين مذاكرات، در ماه ژوئيه امسال، در پى انفجار بزرگ بمبئى كه ۱۸۷ قربانى گرفت متوقف شده بود. در آن زمان پليس هند ادعا كرد كه يك گروه تروريستى پاكستانى مسئول اين انفجار بوده است. مبارزه مشترك با تروريسم و جست و جوى راه حلى براى مشكل كشمير، محور مذاكرات صلح بود. اما يك روز پس از انجام همين مذاكرات، پاكستان موشك تازه‌اى را آزمايش كرد كه ۱۳۰۰ كيلومتر برد دارد و قادر به حمل كلاهك‌هاى هسته‌اى نيز هست. البته آزمايش اين موشك قبلا به دولت هند اطلاع داده شده بود.
همزمان با اين رويدادها، سناى آمريكا با اكثريت قاطع تفاهم نامه همكارى هسته‌اى با هند را به تصويب رساند. جورج بوش، در بهار امسال، هنگام بازديد از دهلى نو قول اين همكارى را به سياستمداران هندى داده بود. آمريكا، از سى سال پيش هند را در زمينه تكنولوژى هسته اى تحريم كرده بود. بسيارى ناظران معتقدند كه آمريكا قصد دارد از طريق همكارى در زمينه گسترش نيروگاه هاى هسته‌اى، نياز هند را به گاز ايران بر طرف كند و از اين طريق مانع احداث خط لوله‌اى شود كه قرار است گاز ميدان پارس جنوبى را به بنادر هند برساند.
و اما مهمترين دغدغه جهان سياست، همچنان مشكل فلسطين است كه سرمنشاء همه مشكلات جهان اسلام به حساب مى آيد. در حالى كه طرح صلح معروف به ”نقشه راه” آمريكا همچنان راكد مانده است، اين هفته اعلام شد كه فرانسه، اسپانيا و ايتاليا مشغول تنظيم طرح صلح تازه اى هستند كه قرار است اواسط ماه آينده رسما در نشست سران اتحاديه اروپا مطرح شود.