جهان در هفته‌اى كه گذشت: پيروزى حماس و سرنوشت صلح فلسطين
۱۳۸۴ بهمن ۹, یکشنبه
موضوع اساسى بحث محافل سياسى غرب، از روز پنجشنبه اين هفته، پيروزى غيرمنتظره جنبش حماس در انتخابات پارلمانى فلسطين بود و اثرى كه اين دگرگونى می‌تواند بر اوضاع خاورميانه داشته باشد. سازمان ملل متحد، آمريكا، اتحاديه اروپا و روسيه بيش از همه نسبت به سرنوشت صلح فلسطين ابراز نگرانى كردند. آن‌ها، از جنبش حماس خواستند كه از عمليات خشونت آميز و مسلحانه اجتناب ورزد و موجوديت اسرائيل را به رسميت بشناسد. اتحاديه اروپا اعلام كرد كه اگر حماس به عمليات مسلحانه عليه اسرائيل پايان ندهد، كمك‌هاى اقتصادى خود به فلسطين را قطع خواهد كرد.
جامعه غرب، اكنون بيش از هرچيز نگران پيوندى است كه می‌تواند ميان حماس و پشتيبان هميشگى آن جمهورى اسلامى ايران برقرار شود. اين نگرانى به ويژه ناشى از مواضع تندى است كه احمدى نژاد رئيس جمهورى اسلامى ايران عليه اسرائيل اتخاذ كرده است. اما برخى از تحليلگران نيز بر اين عقيده‌اند كه انتقال قدرت سياسى به حماس ممكن است زمينه ساز انعطاف بيشتر رهبران اين جنبش در برابر ديپلماسى بين‌المللى شود و آن‌ها را به مذاكره جدى تر با اسرائيل ترغيب كند. اين تحليلگران، معتقدند كه حماس، بدون پشتيبانى مالى آمريكا و اروپا و گشايش دروازه‌هاى اسرائيل به روى كارگران فلسطينى توانائى غلبه بر مشكلات بی‌شمار مردم فلسطين را نخواهند داشت و همين نكته می‌تواند سبب نرمش رهبران آن شود.
جنبش حماس، تصادفا در آستانه سالگرد بزرگداشت قربانيان يهودى جنگ جهانى دوم قدرت را در فلسطين قبضه كرد و اين امر سبب شد كه مساله مبارزه با يهودى ستيزى، نقشى محورى در بحث‌هاى هفته پيدا كند. كوفى عنان، دبيركل سازمان ملل متحد، تكذيب كشتار وسيع يهوديان را، لاپوشانى تاريخ قلمداد كرد و از نسل امروز خواست كه با فراموش شدن اين جنايت ضد بشرى مبارزه كنند. وزير خارجه آلمان نيز، با استفاده از اين موقعيت، يكبار ديگر، اظهارات يهودى ستيزانه محمود احمدى‌نژاد را محكوم كرد. اين در حالى است كه دولت ايران، اعلام كرده است كه به زودى كنفرانسى بين‌المللى براى بررسى واقعيات تاريخى مربوط به ابعاد كشتار يهوديان در تهران برگزار خواهد كرد.
در كنار فلسطين، عراق و افغانستان، دو كانون بحران ديگر منطقه نيز، با طرح مجدد وضعيت زندان ابوقريب و اردوگاه گوانتانامو، افكار عمومى را به خود مشغول كردند. در عراق، همزمان با گروگان گيرى دو مهندس آلمانى، ۴۲۰ تن از اسراى زندان ابوقريب در دو مرحله آزاد شدند. در واشنگتن اعلام شد كسر بودجه دولت بوش، كه در سال گذشته حدود ۳۱۸ ميليارد دلار بود، امسال به ۴۰۰ ميليارد دلار خواهد رسيد. اين در حالى است كه هزينه‌هاى اضافى ناشى از حضور ارتش آمريكا در عراق و افغانستان، در لايحه بودجه گنجانده نشده است. دولت آمريكا، هنگامى كه در سال ۲۰۰۰ از بيل كلينتون به جورج بوش انتقال يافت، ۲۳۶ ميليارد دلار مازاد بودجه داشت.
در چنين شرايط دشوارى، ايالات متحده آمريكا به خاطر نقض حقوق بشر در زندان گوانتانامو نيز دائما مورد نكوهش قرار می‌گيرد. اين هفته، مجلس فدرال آلمان قطعنامه اى را مورد تصويب قرار داد كه به موجب آن احزاب ائتلافى مواضع انتقادى دولت را در برابر وجود اردوگاه گوانتانامو مورد تقدير قرار داده بودند. مجلس آلمان، ضمن تاكيد بر ضرورت پى گيرى قانونى پرونده متهمان به شركت در عمليات تروريستى، به صورت غير مستقيم خواستار بستن اردوگاه گوانتانامو شد.
و دو رويداد مهم ديگر هفته، در گذشت ابراهيم روگوا رئيس جمهور كوسووا و يوهانس راو رئيس جمهور پيشين آلمان بود. ابراهيم روگوا به خاطر تلاش در راه استقلال كوسووا، در ميان آلبانيائى‌ها از محبوبيت زياد برخوردار بود. يوهانس راو، از رهبران برجسته حزب سوسيال دموكرات، در دوران رياست جمهورى خود به ”رئيس جمهور همه آلمانى‌ها” شهرت يافت. وى، هنگام مرگ، ۷۵ سال داشت و چندين عمل سخت جراحى را پشت سر نهاده بود.