جهان در هفته‌اى كه گذشت: چالش بزرگ: برخورد منطقى غرب با جهان اسلام
۱۳۸۴ بهمن ۱۶, یکشنبه
واكنش دست‌اندركاران بسيارى از رسانه‌هاى غربى در برابر اعتراض مسلمانان، اين هفته نشان داد كه تنش ميان غرب و شرق به سطحى لجاجت‌آميز رسيده است. در شرايطى كه گروگان‌گيرى شهروندان غربى در عراق و عمليات انتحارى در افغانستان ادامه دارد و با روى كارآمدن حماس در فلسطين طرح صلح خاورميانه بيش از هميشه به خطر افتاده است، اين واكنش‌هاى لجاجت‌آميز مى‌تواند بحرانى را كه پس از يازده سپتامبر ميان جهان غرب و جوامع اسلامى ايجاد شده است، بيش از پيش تشديد كند.
اين هفته، در پايتخت اندونزى، مسلمانان خشمگين به ساختمان سفارت دانمارك حمله بردند و در قطر يك شيخ سنى مذهب روز جمعه را روز جهانى ابراز خشم مسلمانان خواند. در پاكستان نيز، اتحاديه احزاب اسلام‌گرا مردم را به شركت در تظاهرات اعتراضى روز جمعه فراخواندند. مسلمانان خشمگين و متعصب، همچنين در چند كشور اسلامى ديگر، به خيابان‌ها ريختند و پرچم‌هاى دانمارك و چند كشور اروپائى ديگر را به آتش كشيدند.
به رغم اين اعتراضات، چند روزنامه فرانسوى، كاريكاتورهاى پيامبر اسلام را، مجددا به چاپ رساندند. چاپ همين كاريكاتورها در يك روزنامه دانماركى بود كه ناآرامى‌هاى اخير را برانگيخت. اين تنش‌ها نشان مى‌دهد كه جوامع غربى به جاى واكنش‌هاى غريزى، نيازمند جست‌وجوى زبان مشتركى هستند كه به جاى تحريك احساسات در جوامع اسير فقر فرهنگى، مشوق تفاهم و روشنگرى بيشتر باشد. نگاهى به اوضاع بحرانى عراق، افغانستان و فلسطين، اهميت اين زبان مشترك را بيشتر نشان مى‌دهد:
در شرايطى كه گروه‌هاى شورشى عراق همچنان مى‌كوشند با گروگان گرفتن و تهديد به مرگ شهروندان خارجى، نيروهاى بيگانه را وادار به خروج از خاك عراق كنند، ترور و عمليات انتحارى، اكنون ماه‌ها است كه به افغانستان نيز سرايت كرده است. اين هفته، در حالى كه كنفرانس لندن ۹ ميليارد يورو كمك تازه به بازسازى افغانستان اختصاص داده بود، در يك عمليات انتحارى، كه در استان خوست افغانستان روى داد، دست كم شش انسان جان باختند. دولت افغانستان و نيروهاى بين‌المللى حاضر در اين كشور جنگ زده، به اين باور رسيده‌اند كه افغانستان تا رسيدن به امنيت و آرامش، راهى سخت و دراز را در پيش دارد. به همين دليل، نخست وزير هلند اين هفته اعلام كرد كه كشورش در آينده نزديك بين هزار تا ۱۴۰۰ سرباز ديگر را روانه افغانستان خواهد كرد تا در جنوب اين كشور مستقر شوند.
در فلسطين هم، دستيابى به صلحى پايدار، دشوارتر از هميشه شده است و ابتكارى تازه مى طلبد. مى دانيم كه آمريكا و اتحاديه اروپا پرداخت كمك به فلسطين را مشروط به آن كرده اند كه حماس موجوديت اسرائيل را به رسميت بشناسد. رهبران حماس، اين هفته اعلام كردند كه چنين پيش شرطى را نمى پذيرند، اما حاضرند به آتش بس با اسرائيل ادامه دهند. اكنون خبر مى رسد كه عربستان سعودى و قطر حاضر شده اند نخستين كمك هاى مالى را به مبلغ ۳۳ ميليون دلار در اختيار فلسطينى ها قرار دهند. فلسطين، تاكنون سالانه بيش از يك ميليارد دلار كمك خارجى دريافت مى كرده كه تنها حدود ۱۲۰ ميليون دلار آن را كشورهاى عربى تامين مى كرده اند.
به هر رو، تا راه حلى براى بشكه باروت خاورميانه يافت نشود، جهان روى آرامش و امنيت نخواهد ديد. اين كه چهل و دومين كنفرانس امنيت جهانى در مونيخ چه تدبيرى براى اين مشكل انديشيد، موضوعى است كه در برنامه‌هاى ديگر به آن خواهيم پرداخت.