جهان در هفته‌اى كه گذشت
۱۳۸۵ شهریور ۱۲, یکشنبه
اوضاع عراق، تركيه، فلسطين، تايلند و سودان، نشان دهنده اين واقعيت است كه تنش‌هاى خونين آسيا و خاورميانه، راه حلى جدى و فورى مى‌طلبند. همزمان با انفجار يك خط لوله نفتى و چند بمب در مركز عراق و مناطق شيعه نشين آن، گروه نوبنيادى كه خود را ”بازهاى آزادى كردستان” مى‌نامد، چند روز پس از بمب گذارى در بندر مرمره، با بمب گذارى‌هاى تازه در شهر توريستى آنتاليا، سبب قتل سه غيرنظامى شد.
از سوى ديگر، در ايالت ”يالا” واقع در جنوب تايلند نيز، انفجار همزمان بمب، در بيش از ۲۰ بانك، دست كم دو نفر را كشت و سى نفر را زخمى كرد. به گمان منابع رسمى، اين بمب گذارى‌ها، كار گروه‌هاى بنيادگراى مسلمانى بود كه از سال‌ها پيش، براى تجزيه جنوب تايلند و استقرار حكومت اسلامى در آن مى‌جنگند.
به دنبال استقرار آتش بس در لبنان و نزديكى حماس و الفتح، بر سر ايجاد يك دولت وحدت ملى، شايد به آينده اين بخش از خاورميانه بتوان اندكى اميد بست. اما كانون خطر تازه، اكنون، شمال عراق است كه احتمال دارد با ورود ارتش تركيه، به صحنه درگيرى‌هاى خونين ميان كردها و سربازان تركيه تبديل شود. اين هفته، رياست ستاد ارتش تركيه از يك ژنرال معتدل به يك ژنرال تندرو منتقل شد. اين تغيير، احتمالا برآيند عمليات تروريستى تازه در مرمره و آنتاليا بود و مى‌تواند مقدمه لشگركشى تركيه به شمال عراق باشد.
همه اين تنش آفرينى‌ها، در شرايطى صورت مى‌گيرد كه حمله گروه‌هاى ناشناس عراق به شيعيان، روز به روز دامن مى‌گسترد. فرمانده نيروهاى آمريكائى و سفير انگلستان در بغداد، چند هفته پيش، هشدار دادند كه احتمال بروز يك جنگ خانگى در عراق، بيش از تثبيت روند دموكراتيزه كردن اين كشور است. در همين حال، به رغم تلاش هاى بين‌المللى و تامين ۷۰۰ ميليون يورو كمك ۵۰ كشور جهان براى بازسازى لبنان، محاصره اين كشور جنگ زده از سوى اسرائيل همچنان ادامه دارد. اين هفته، كوفى عنان دبيركل سازمان ملل متحد، ضمن سفر به اسرائيل، اردن و سوريه، خواستار پايان دادن به محاصره لبنان شد، اما مقامات اسرائيلى بازهم تاكيد كردند كه محاصره، تا خلع سلاح حزب الله توسط نيروهاى بين‌المللى و سربازان لبنان ادامه خواهد يافت.
اسرائيل، در شرايطى به اين سرسختى‌ها ادامه مى‌دهد كه از سوى سازمان ملل متحد به خاطر استفاده از بمب هاى خوشه‌اى در جنوب لبنان مورد انتقاد قرار گرفته است. كارشناسان مى‌گويند: هنوز حدود ۱۰۰ هزار بمب كوچك منفجر نشده در جنوب لبنان وجود دارد، كه جان مردم را براى ماه ها و سال‌ها به خطر مى‌اندازد. با اين همه، به نظر مى‌رسد كه سازمان ملل از اعمال فشار بر اسرائيل ناتوان مانده است.
ضعف سازمان ملل متحد، از سوى ديگر، در سودان آشكار شد. حكومت اسلامى تندروى اين كشور، كه متهم به پشتيبانى از سواران عرب و كشتار سياه پوستان منطقه دارفور است، قطعنامه تازه شوراى امنيت سازمان ملل را فاقد اعتبار و مشروعيت شمرد و از پذيرش آن سر باز زد. بر اساس اين قطعنامه، مى‌بايست شمار پاسداران صلح سازمان ملل متحد به ۲۲ هزار نفر افزايش يابد. اما با مخالفت دولت مركزى، اين امر بسيار دشوار خواهد بود.
و رويداد مهم ديگر، درگذشت نجيب محفوظ سرشناس‌ترين نويسنده جهان عرب و برنده نوبل ادبيات بود. محفوظ، به خاطر آفرينش بيش از ۴۰ رمان پرفروش و مبارزه دائمى با تعصب گرائى و خرافات مذهبى، در ميان نوانديشان از محبوبيت بسيار برخوردار بود، اما متعصبان مذهبى، او را دشمن خود مى‌پنداشتند و همواره در كمين جان وى بودند. نجيب محفوظ هنگام مرگ ۹۴ سال داشت.