جهان در هفته‌اى كه گذشت<br> مبارزه با تروريسم و محدوديت حقوق دموكراتيك شهروندان كشورهاى غربى
۱۳۸۴ آبان ۲۲, یکشنبه
به رغم اعمال مقررات منع عبور و مرور شبانه، ناآرامى و آتش افروزى تا آخرين روزهاى اين هفته همچنان در فرانسه ادامه يافت. پس از به آتش كشيده شدن حدود هفت هزار خود رو و دستگيرى حدود سه هزار نفر، دولت فرانسه، سرانجام ناچار شد با توسل به قانونى كه از دوران جنگ الجزاير باقى مانده است، براختيارات وزير كشورى بيافزايد كه اظهارات او، خود عامل اصلى شعله ور شدن خشم جوانان مهاجر بود.
وقايع فرانسه را نمى‌توان غيرمنتظره دانست. جامعه شناسان اروپائى، از سال‌ها پيش، همواره هشدار داده‌اند كه اگر براى جذب فرهنگى و اجتماعى نسل دوم مهاجران اقدامى جدى صورت نگيرد، اروپا روزى شاهد انفجارى بزرگ خواهد بود.
درست در شرايطى كه ناآرامى‌ها به دولت فرانسه امكان داد ضمن تهديد شورشيان به اخراج از خاك فرانسه، بخشى از حقوق دموكراتيك مردم را محدود كند، ديديم كه پارلمان انگلستان لايحه ضدترور تونى بلر نخست وزير اين كشور را، از بيم محدود شدن حقوق دموكراتيك مردم، رد كرد. در صورت تصويب اين قانون، پليس انگلستان اختيار مى‌يافت افراد مظنون را، بدون مدارك قانونى معتبر، تا ۹۰ روز در بازداشت موقت نگه دارد. مفسران، مخالفت پارلمان را بزرگترين شكست تونى بلر در طول هشت سال نخست وزيرى وى قلمداد كردند.
حقوق دموكراتيك شهروندان كشورهاى غربى، پس از حملات تروريستى يازده سپتامبر نيويورك، هر روز محدودتر شده است. آخرين نمونه، گسترش اختيارات پليس آلمان در زمينه كنترل مكالمات تلفنى و پست الكترونيكى شهروندان اين كشور بود. به موازات آن، بانك‌هاى كشورهاى اروپائى نيز، مجبور شدند كه اطلاعات مربوط به حساب‌هاى بانكى مشتريان خود را، در صورت لزوم، تسليم مقامات قضائى كنند. دولت‌هاى غربى اعلام كرده اند كه به اين وسيله مى‌خواهند منابع مالى شبكه‌هاى تروريستى را قطع كنند، اما در اين ميان، اسرار مشتريان معمولى بانك‌ها نيز قربانى مى‌شود.
ايجاد بازداشتگاه‌هاى مخفى آمريكا در كشورهاى ديگر نيز، از پيامدهاى ناخوشايند فاجعه يازده سپتامبر بود كه اخيرا واشنگتن پست از آن پرده برداشت. به گزارش اين روزنامه، ماموران مخفى آمريكا در هشت كشور جهان زندان هاى مخفى اى ايجاد كرده اند كه افراد مظنون به همكارى با گروه هاى تروريستى را در آن تحت بازجوئى قرار مى دهند. سناى آمريكا، اين هفته با مصوبه‌اى دولت جورج بوش را موظف ساخت كه درباره اين گزارش پاسخ مستدل بدهد.
و اما در خاورميانه، اين هفته باز هم شاهد وقايع خونبارى بوديم كه عمليات انتحارى در سه هتل بين المللى امان پايتخت اردن هاشمى مصيبت بارترين آن ها بود. اين عمليات، كه ابومصعب الزرقاوى رهبر شبكه تروريستى القاعده در عراق مسئوليت آن را پذيرفته است، دست كم ۶۷ نفر كشته و بيش از ۱۰۰ نفر زخمى داشت.
در كنار اردن، عراق نيز، همچنان صحنه عمليات انتحارى، ترور و آدم ربائى بود. مجموعه اين عمليات، حدود ۵۰ انسان را به كام مرگ كشيد و دست كم ۳۴ مجروح بر جاى نهاد. افراطيون، در عين حال يك ديپلمات سودانى را به قتل رساندند و تهديد كردند كه دو كارمند گروگان گرفته شده سفارت مراكش را نيز خواهند كشت. در همين حال، كونداليزا رايس وزير خارجه آمريكا، بدون اعلام قبلى به عراق سفر كرد و در شهر موصل، از سنى‌مذهبان خواست كه اختلاف‌ها را كنار بگذارند و در انتخابات پارلمانى كشورشان شركت جويند. مى‌دانيم كه ۶۰ درصد جمعيت موصل را سنى‌ها تشكيل مى دهند.
بررسى رويدادهاى مهم هفته را، با نگاهى به انتخابات پارلمانى مصر به پايان مى‌بريم كه مرحله نخست آن در قاهره و هشت منطقه ديگر برگزار شد. دو مرحله ديگر انتخابات، براى گزينش نمايندگان ساير مناطق، به روزهاى پانزدهم نوامبر و هفتم دسامبر ارجاع شده است. جالب اين كه گروه بنيادگراى اخوان المسلمين، كه فعاليت آن همچنان رسما ممنوع است، اجازه يافت در اين انتخابات شركت كند.
تا به حال در هيچ كشورى سابقه نداشته است كه يك گروه رسما محروم از فعاليت سياسى اجازه شركت در انتخابات پارلمانى را به دست بياورد. اخوان المسليمن، كه قديمى‌ترين تشكيلات بنيادگراى جهان اسلام است، به خاطر خدمات اجتماعى گسترده خود، در ميان طبقات فقير مصر طرفداران زيادى دارد و احتمالا در انتخابات پيروزى بزرگى به دست خواهد آورد. تنها بايد ديد كه آيا دولت مصر به چنين امرى تمكين مى‌كند؟