جهان در هفته اى كه گذشت: آرامش در فلسطين/ بحران در عراق/ رايس در آسيا

در خاورميانه، اين هفته، از يك سو شاهد عقب نشينى بخشى از نيروهاى نظامى و امنيتى سوريه از لبنان بوديم و از سوى ديگر دريافت كننده خبرهاى اميدبخش از فلسطين.

عقب نشينى سورى ها از لبنان، زمينه ساز انزواى حزب الله خواهد بود كه يكى از مهمترين گروه هاى شبه نظامى مخالف استقرار صلح ميان اسرائيل و فلسطين است. همزمان با اين تحول، همه گروه هاى مسلح فلسطينى، كه در چهار سال اخير درگير جنگ با اسرائيل بوده اند، در قاهره بر سر رعايت آتش بس با محمود عباس رئيس تشكيلات خودگردان به توافق رسيدند. آن ها، پذيرفتند كه به آتش بس تا پايان سال جارى مسيحى ادامه بدهند و در مقابل از اسرائيل خواستند كه زندانيان فلسطينى را آزاد كند.

همزمان با توافق گروه هاى فلسطينى، حسنى مبارك رئيس جمهور مصر به طور ناگهانى به دمشق وارد شد و با بشارالاسد رئيس جمهور سوريه ديدار و مذاكره كرد. اين سفر، ظاهرا با هدف دستيابى به يك سياست هماهنگ پيرامون نقش نيروهاى سوريه در لبنان صورت گرفت كه قرار است در اجلاس هفته آينده سران عرب مورد بررسى قرار گيرد. مساله بر سر قطعنامه شماره ۱۵۵۹ شوراى امنيت سازمان ملل متحد است كه خروج كامل نيروهاى سوريه و خلع سلاح شبه نظاميان لبنان را پيش بينى كرده است.

از سوى ديگر، روز چهارشنبه اين هفته، اسرائيل خروج نيروهاى خود را از شهرهاى فلسطينى نشين كرانه غربى رود اردن آغاز كرد و كنترل شهر اريحا را به فلسطينيان سپرد. با توجه به روند مثبت فعلى، بعيد به نظر نمى رسد كه تا پايان سال جارى مسيحى، گام هاى اساسى در زمينه تشكيل كشور مستقل فلسطين برداشته شود. در اين ميان، واكنش حزب الله كه مى تواند اسرائيل را از جنوب لبنان مورد حمله موشكى قرار دهد، بسيار تعيين كننده است و بايد ديد كه رهبران كشورهاى عربى، در نشست هفته آينده خود، در اين زمينه چه تدابيرى اتخاذ خواهند كرد.

از ديد كارشناسان، استقرار صلح ميان اسرائيل و فلسطين، مى تواند به ويژه بر اوضاع عراق اثر بگذارد. اما وضعيت عراق همچنان مبهم است. اين هفته، از يك سو طرح مساله عقب نشينى ۳۰۰۰ سرباز ايتاليائى بحران آفريد و از سوى ديگر، شكست مجمع ملى عراق در گزينش رئيس جمهور تازه، نشان داد كه گروه هاى عراقى براى رسيدن به يك خط مشى مشترك هنوز مشكل دارند. چند هفته پيش، رهبران اوكراين نيز اعلام كردند كه سربازان خود را از عراق فرا مى خوانند. تصميم اوكراين و ايتاليا، در شرايطى كه ارتش ايالات متحده براى تامين نيروى نظامى در عراق با مشكل روبرو شده، نارضائى واشنگتن را برانگيخته است.

شكست مجمع ملى عراق در زمينه گزينش رئيس جمهور و دو معاون وى نيز، اين هفته بر ترديد نسبت به بازگشت آرامش در عراق افزود. ظاهرا اختلاف نظر ميان شيعيان و كردها سبب شد كه تصميم گيرى در اين زمينه به نشست هاى بعدى مجمع ملى موكول شود. رئيس جمهور و دو معاون وى، مى بايست بعدا اعضاى هيات دولت را به مجمع ملى معرفى كنند.

سفرهاى كوندوليزا رايس

در كنار تحولات خاورميانه، سفر كوندوليزا رايس وزير خارجه آمريكا به آسيا از اهميت ويژه اى برخوردار است. وى، اين هفته، از هند، پاكستان و افغانستان ديدار كرد و تصميم دارد در روزهاى آينده به چين، ژاپن و كره جنوبى نيز سفر كند. مهمترين ماموريت خانم رايس در اين سفر، استحكام پيوندهاى امنيتى و نظامى ميان واشنگتن با دهلى و اسلام آباد است. هم هند و هم پاكستان خواستار دريافت جنگنده هاى اف ۱۶ هستند. وزير خارجه آمريكا، در اين زمينه به هند وعده مساعد داد و در مقابل كوشيد رهبران اين كشور را مجاب كند كه از مشاركت در طرح خط لوله گاز ۲۴۰۰ كيلومترى ايران چشم بپوشند.

و اما جنجال برانگيزترين رويداد هفته، نامزدى پاول ولفويتس معاون وزارت دفاع آمريكا براى رياست بانك جهانى از سوى جورج دبليو بوش بود. وزير كمك هاى عمرانى آلمان و چندين سازمان غير دولتى بين المللى، ضمن اعتراض به اين تصميم، اعلام كردند كه ولفويتس، علاوه بر آن كه به جنگ طلبى شهرت دارد، از هيچ تجربه اى در زمينه امور توسعه و كمك هاى عمرانى برخوردار نيست.