جهان در هفته اى كه گذشت: رسوائى ابوغريب، انتقال قدرت در هند

دولت جورج دبليو بوش اكنون به شدت زير فشار است. ارتشى كه قرار بود دموكراسى و حقوق بشر را براى عراقى ها به ارمغان ببرد، اكنون متهم است كه ابتدائى ترين مقررات كنوانسيون ژنو را در ابعادى غير قابل تصور زير پا نهاده است. تصاوير و نوارهاى ويدئو نشان مى دهند كه زندانيان عراقى، نه تنها به وسيله زندانبانان آمريكائى شكنجه شده اند، بلكه در مواردى مورد تجاوز و يا سوء رفتار جنسى نيز قرار گرفته اند. رامسفلد وزير دفاع آمريكا، در برابر سناى كشورش ادعا كرد كه اين شكنجه ها مواردى معدود بوده كه خودسرانه از سوى زندانبانان انجام شده است. اما حتى ژنرال هاى پنتاگون، كه به بررسى موضوع پرداخته اند، از يك روند سيستماتيك سخن مى گويند كه نمى تواند از بالا هدايت نشده باشد.

آنچه از ميان عكس ها و نوارهاى ويدئو انتشار يافته، تنها مشتى نمونه خروار است.
رامسفلد، كه بيش از همه پيرامونيان بوش تحت فشار قرارگرفته است، در روز پنجشنبه به عراق رفت و در ميان شديدترين تدابير امنيتى از زندان ابوغريب بازديد كرد. همزمان با اين سفر، پاول ولفويتس قائم مقام وى، در برابر كميسيون نيروهاى نظامى سناى آمريكا اعلام كرد: آنچه در زندان ابوغريب رخ داده به معناى نقض كنوانسيون ژنو است. اظهارات ولفويتس، با گفته هاى رئيس وى دونالد رامسفلد تناقض داشت. رامسفلد گفته است كه اعمال برخى فشارها، براى گرفتن اعتراف، مثل بى خوابى دادن به دشمن، با مفاد كنوانسيون ژنو منافات ندارد.

واكنش وحشيانه تر بنيادگرايان

چند روز پس از انتشار عكس ها و ويدئوى شكنجه اسيران عراقى، در حالى كه دولت آمريكا به خاطر اين اعمال شنيع به شدت زير فشار افكار عمومى قرار داشت، بنيادگرايان متعصب عراقى، صحنه اى آفريدند كه شنيع تر از اعمال شكنجه گران آمريكائى بود. آن ها، يك شهروند آمريكائى را كه در عراق به اسارت گرفته بودند، در برابر دوربين تلويزيون گردن زدند و با اين عمل وحشيانه خود، خواسته يا ناخواسته به نفع دولت آمريكا عمل كردند.
به هر حال، جهان اكنون انتظار مى كشد تا آنچه يوشكا فيشر وزير خارجه آلمان هنگام سفر به واشنگتن بيان داشت عملى شود. او، ضمن محكوم كردن اقدامات وحشيانه هر دو طرف، به اين نكته اشاره كرد كه اعمال سربازان آمريكائى در زندان ابوغريب، تمام ارزش هاى غربى را به زير سئوال برده است و بايد به هر وسيله ممكن از تكرار چنين اعمالى جلوگيرى كرد.

پيروزى حزب كنگره و پيايندهاى آن

واقعه مهم و غير منتظره ديگر هفته، پيروزى حزب كنگره در انتخابات هند بود. كارشناسانى كه روند اصلاحات اقتصادى هند و ديناميسم توسعه شتابناك اين كشور را دنبال مى كنند، در ماه هاى گذشته پيش بينى كرده بودند كه پيروزى حزب كنگره مى تواند اين روند را كند كند. اين كارشناسان، اشتباه نمى كنند. حزب كنگره هند، كه همچنان از سوى خانواده گاندى هدايت مى شود، به رغم فسادهاى مالى كه در آن برملا شده است، بر سنت هاى مهاتما گاندى پاى مى فشارد كه توجه به منافع تهى دستان محور آن است. در حالى كه احزاب موتلف در دولت، در چارچوب جهانى ساختن اقتصاد هند، دست به اقدامات گسترده اى در زمينه خصوصى سازى صنايع زده بودند.

حزب گنگره، كه رهبرى آن را سونيا گاندى، همسر راجيو گاندى و عروس اينديرا گاندى به عهده دارد، در مبارزات انتخاباتى خود، براى جلب حمايت تهى دستان، متعهد شده است كه در خصوصى سازى صنايع به جنبه هاى انسانى توجه كند و در زمينه تنش زدائى با پاكستان بكوشد. مناسبات هند و پاكستان، به خاطر اختلافات دو كشور بر سر كشمير از دهها سال پيش تيره مانده است.

حزب كنگره كه به ۲۱۴ كرسى از مجموع ۵۴۳ كرسى پارلمان دست يافته است، داراى اكثريت مطلق نيست و براى تشكيل دولت بايد با احزاب ديگر ائتلاف كند. حزب كنگره، روز پانزدهم ماه جارى، رهبرى تازه خود را بر مى گزيند و پس از آن روشن خواهد شد كه چه كسى عهده دار مقام نخست وزيرى خواهد شد. اما رهبران فعلى حزب گفته اند كه سونيا گاندى به اين مقام خواهد رسيد. سونيا گاندى كه داراى تبار ايتاليائى است، پس از ترور شوهرش راجيو گاندى در سال ۱۹۹۱ در عرصه سياست فعال شد. راجيو گاندى در آن هنگام نخست وزير هند بود.