جهان در هفته اى كه گذشت: ناآرامى هاى عراق و افغانستان و افزايش بودجه نظامى آمريكا
۱۳۸۴ اردیبهشت ۲, جمعه
گزينش كاردينال يوزف راتسينگر به عنوان پاپ جديد، اين هفته، در گوشه و كنار جهان با واكنش هاى گوناگونى روبرو شد. سياستمداران و روحانيون، در كشورهاى مختلف از پاپ بنديكت شانزدهم خواستند كه گفت و گو با ساير مذاهب را، مثل پاپ ژان پل دوم ادامه دهد. بيشتر ناظران امور كليساى كاتوليك بر اين عقيده اند كه پاپ جديد وفادار به سنت هاى كهن واتيكان است و در جهت يگانگى كليساى كاتوليك خواهد كوشيد، اما در زمينه اصلاحاتى كه كاتوليك هاى ليبرال از واتيكان انتظار دارند اقدام نخواهد كرد.
دومين خبر پر سر و صداى هفته، گسترش دامنه اعتراض چينى ها به كمرنگ ساختن جنايات جنگى ژاپن در يك كتاب درسى بود. اين اعتراضات كه از هفته هاى پيش آغاز شده بود، اين هفته هم ادامه يافت و خسارات سنگينى به تاسيسات متعلق به ژاپنى ها در خاك چين وارد ساخت. اعتراض ها سرانجام سبب شد كه كوئيزومى نخست وزير ژاپن به خاطر جنايات جنگى پيشين ارتش ژاپن در چين پوزش خواهى كند.
جالب آنجا است كه با اوج گيرى اين جنجال ها در آسياى دور، نودمين سالگرد قتل عام ارامنه در امپراطورى عثمانى هم فرارسيد و نمايندگان احزاب سوسيال مسيحى و دموكرات مسيحى آلمان در مجلس فدرال اين كشور، خواستار جدى گرفتن اين جنايت بشرى از سوى دولت تركيه شدند. اين احزاب، كه جزو مخالفان راه يافتن تركيه به اتحاديه اروپا هستند، از دولت تركيه خواستند كه زمينه هاى ايجاد يك بحث گسترده اجتماعى را در زمينه اين كشتار بزرگ فراهم سازد. در سال ۱۹۱۵ ميلادى، همزمان با جنگ جهانى اول، دولت ترك هاى جوان كوشيد ارامنه را از خاك تركيه فعلى براند. در جريان اين تهاجم، نزديك به يك ميليون و ۵۰۰ هزار ارمنى يا به قتل رسيدند و يا در ميان راه قربانى گرسنگى، سرما و بيمارى شدند. در حال حاضر، ۸۰۰ هزار ارمنى در تركيه زندگى مى كنند.
و اما سرى بزنيم به خاورميانه كه همچنان مهمترين كانون بحران جهان است: اين هفته، در شرايطى كه بر سر اجراى طرح عقب نشينى نيروهاى اسرائيل از نوار غزه و كرانه باخترى رود اردن، ميان حكومت خودگردان فلسطين و دولت اسرائيل توافق هائى حاصل شد، خبرگزارى ها گزارش دادند كه مقدمات تاخير اين عمليات براى سه هفته از سوى وزارت دفاع اسرائيل فراهم شده است. تصميم نهائى در اين مورد البته به عهده كميسيونى است كه آريل شارون نخست وزير اسرائيل سرپرستى آن را به عهده دارد.
از سوى ديگر، كشف اجساد ۵۰ تن از گروگان هاى شيعى شهر مدائن در يك رودخانه نزديك بغداد، به اين نگرانى دامن زد كه ممكن است اين واقعه هولناك آفريننده تنش هاى شديدى ميان شيعيان و سنى هاى عراق شود. اجساد ۱۹ نفر ديگر نيز، در شهر حديثه، واقع درشمال غربى عراق پيدا شد. بخش قابل توجهى از قربانيان اين جنايات را، زنان و كودكان تشكيل مى دادند. در عراق، همچنين گروه هاى ناشناس يك هليكوپتر غير نظامى را با ۹ سرنشين سرنگون كردند و در جريان يك سو‌‌‌ء قصد نافرجام نسبت به جان اياد علاوى، سبب قتل دو تن از نيروهاى انتظامى شدند.
در اين ميان، يك پايگاه نظامى آمريكا در شهر خوست افغانستان نيز مورد حمله موشكى قرار گرفت. سخنگوى نيروهاى نظامى آمريكا اعلام كرد كه در پاسخ به اين حمله ۱۳ نفر از افغانى هاى مسلح به قتل رسيده اند. وى اعلام كرد كه نيروهاى آمريكائى با توپخانه و جنگنده هاى هوائى به حمله متقابل دست زده اند. در افغانستان، بازماندگان اندك نيروهاى طالبان مى كوشند با توسل به حملات پراكنده مشابه، در راه استقرار آرامش مانع تراشى كنند. اما بيشتر گزارش ها حكايت از آن دارد كه اوضاع اين كشور به تدريج رو به بهبود نهاده است.
تداوم بحران در عراق و افغانستان، مجلس سناى آمريكا را واداشت كه اين هفته ۸۱ ميليارد دلار ديگر به عمليات نظامى ارتش خود در اين دو كشور اختصاص دهد. افزايش بودجه، از سوى جورج دبليو بوش رئيس جمهور آمريكا درخواست شده بود. با اختصاص اين اعتبار، هزينه ماموريت ارتش آمريكا در عراق و افغانستان جمعا به ۳۰۰ ميليارد دلار مى رسد. اين در شرايطى است كه بدهى دولت آمريكا اكنون از مرز ۵۰۰ ميليارد دلار فراتر رفته است. تراز مالى دولت، هنگامى كه جورج دبليو بوش كاخ سفيد را از بيل كلينتون تحويل گرفت، مثبت بود.