جهان در هفته ای که گذشت: شکاف میان سه قدرت بزرگ جهان
۱۳۸۶ مهر ۲۷, جمعه
آیا شکاف میان سه قدرت بزرگ جهان عمیق‌تر می‌شود؟
مناسبات واشنگتن، مسکو و پکن، در دو دهه اخیر هیچوقت به اندازه هفته‌ای که گذشت، پر تنش نبوده است. جرقه این تنش‌ها را در واقع سفرهای پوتین به تهران و دالائی لاما به واشنگتن زد.
پوتین، به قصد شرکت در نشست سران کشورهای حاشیه دریای خزر به تهران سفر کرده بود، اما هم محافل دیپلماتیک ایرانی و هم منابع غربی این سفر را نشانه عزم پوتین برای به دست گرفتن ابتکار عمل بیشتر در صحنه بین‌المللی تلقی کردند.
پوتین، قدمی از حد‌انتظار جهان غرب فراتر رفت و محمود احمدی‌نژاد را به مسکو دعوت کرد. او در نشست سران حوزه خزر اعلام کرد که این کشورها پیمان منع گسترش جنگ‌افزارهای هسته ای را رعایت می‌کنند، اما حق استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را دارند.
پوتین پس از سفر تهران با غرور از افزایش موشک‌های هسته‌ای خود خبر داد. او در مصاحبه خود از رقابت بر سر منابع خام سخن گفت و افزایش توان نظامی روسیه را در برابر سیاست جنگی بوش در عراق الزامی خواند.
پس از موضع‌گیری‌های پوتین که همچنان مذاکره برای حل تنش اتمی‌ایران را به گسترش تحریم‌ها ترجیح می‌دهد، چین نیز از شرکت در نشست اعضای دائمی شورای امنیت و آلمان که قرار بود این هفته در برلین تشکیل شود، خودداری ورزید.
آنچه چینی‌ها را خشمگین کرد، استقبالی بود که کاخ سفید و کنگره آمریکا از دالائی لاما به عمل آوردند. دالائی لاما اکنون سال‌ها است به مظهر استقلال طلبی تبتی‌ها تبدیل شده و حساسیت شدید چینی‌ها را برانگیخته است.
در این میانه، مشاور امور اروپای وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که اگر خطر ایران هسته‌ای برطرف یا تضعیف شود، کشورش در طرح استقرار سپر دفاع موشکی در شرق اروپا تجدید نظر خواهد کرد. ایجاد این سیستم محور درگیری‌های شدید لفظی یک سال گذشته میان مسکو و واشنگتن بوده است.
همزمان با طرح این موضوع، توافقنامه ایجاد سپر موشکی جدید برای اسرائيل، میان وزرای دفاع آمریکا و اسرائيل به امضاء رسید. این در حالی بود که اهود اولمرت، نخست وزیر اسرائيل نیز پس از سفر پوتین به تهران، به مسکو رفت تا شاید بتواند پوتین را به شرکت در تحریم گسترده‌تر ایران ترغیب کند.
شکاف میان سه قدرت بزرگ در شرایطی عمیق می‌شود که بحران همچنان در عراق، افغانستان، پاکستان و فلسطین مهارناپذیر مانده است. یک هفته پس از تمدید ماموریت ارتش آلمان در افغانستان، کاروان‌های نظامی این کشور به خمپاره و موشک بسته شدند.
اما سرنوشت پاکستان، به عنوان یکی از مهمترین هم پیمانان آمریکا در منطقه، از همه پرسش برانگیزتر شده است. هنگام بازگشت بی‌نظیر بوتو از تبعید هشت ساله، دوانفجار جان ۱۳۰ نفر را گرفت و ۲۰۰ نفر را زخمی کرد. به گزارش منابع رسمی، بوتو قرار است براساس توافقی با پرویز مشرف، برای سومین بار نخست وزیری کشورش را به عهده بگیرد.
تازه‌ترین خبر در ارتباط با عراق، اعتراض وزارت دفاع
آمریکا از خودسری‌های ماموران شرکت معروف "بلک واتر" بود. این شرکت، کهنه سربازان را استخدام می کند و به عنوان مامور حفاظت به عراق می فرستد. ماموران این شرکت از چند هفته پیش به کشتار گروهی از غیرنظامیان غرب بغداد متهم شده اند.
جواد طالعی