حاصل یک صحبت تلفنی دیگر میان سولانا و جلیلی:<br> چیزی عوض نشده است

بنابر گزارش "ایسنا" مذاکره‌ی تلفنی میان سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت و خاویر سولانا، دیپلمات ارشد اتحادیه‌ی اروپا، صبح دوشنبه ۱۱ اوت (۲۱ مرداد) صورت گرفته است. ایسنا نوشته است: «طرفین بر استمرار گفت‌وگوها تاکید کردند.»

پس از این مکالمه‌ی تلفنی یکی از مقامات دفتر سولانا در بروکسل گفت که این تماس، تغییری در بحث‌ها بر سر پرونده‌ی اتمی ایران پدید نمی‌آورد. وی تصریح کرد: «چیزی عوض نشده است. ما به برخورد دوخطی خود ادامه می‌دهیم. کانال‌های مذاکره باز می‌مانند.» منظور از برخورد دوخطی، دو سیاست موازی تشویق و تحریم است، از یک طرف مذاکره پیش برده شده و از طرف دیگر از طریق تحریم‌های اقتصادی فشار وارد می‌شود.

یک هفته پییشتر نیز سولانا و جلیلی با هم تلفنی گفت‌وگو کرده بودند. در روز سه‌شنبه ۵ اوت (۱۵ مرداد)، مضمون موضع اعلام شده در این گفت‌وگوی تلفنی از طرف جمهوری اسلامی توسط سفیر ایران در بلژیک به خاویر سولانا و نمایندگان پنج عضو دائم شورای امنیت وآلمان تحویل داده شد.

پس از گفت‌وگوی تلفنی هفته‌ی پیش سولانا و جلیلی، نمایندگان پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان با یکدیگر به رایزنی پرداختند. گونزالو گالگاس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا پس این رایزنی‌ای که به صورت کنفرانس تلفنی صورت گرفت، اعلام کرد که شش قدرت بزرگ توافق کردند در صورتی که جمهوری اسلامی ایران پاسخ روشن و مثبت به پیشنهاد آنها ندهد، تحریم‌های تازه‌تری علیه این کشور برقرار کنند. محور پیشنهادهای گروه کشورهای ۵+۱ به جمهوری اسلامی تعلیق در برابر تعلیق است: تعلیق غنی‌سازی اورانیوم در برابر تعلیق تحریم‌ها.

برداشت جمهوری اسلامی از موقعیت

اتحادیه اروپا از روز جمعه ۸ اوت (۱۸ مرداد) تحریم‌های پیش‌بینی شده در قطعنامه‌ی ۱۸۰۳ شورای امنیت علیه ایران رسماً به اجرا گذاشت. این امر هنوز به معنای شدت عمل در قبال جمهوری اسلامی نیست. تشدید تحریم‌ها مستلزم همدلی بیشتر میان گروه ۱+۵ است، چیزی که در مورد تحقق آن تردید وجود دارد. ویتالی چورکین، سفیر روسیه در سازمان ملل هفته‌ی پیش گفت، اعضای گروه ۱+۵ «تاکنون نه به توافق ثابتی رسیده‌اند، نه قول‌وقراری گذاشته‌اند و نه کار مشترکی انجام داده‌اند.» به گفته‌ی وی، مذاکرات گروه ۱+۵ در سطح وزیران امور خارجه، به احتمال زیاد در حاشیه‌ی مجمع عمومی سازمان ملل انجام خواهد شد. مجمع عمومی سازمان ملل از ۲۳ سپتامبر برگزار می‌گردد.

برداشت جمهوری اسلامی از موقعیت کنونی در اظهار نظر تازه‌‌ی علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی بازتاب یافته است. وی در روز دوشنبه، ۲۱ مرداد در اجلاسی در تهران گفت که «امروزه برخوردهای قبلی آمریکا با ایران به آن شکل وجود ندارد اما درشت‌گویی‌هایی از طرف آمریکا صورت می‌گیرد که این درشت‌گویی از سر عجز و ناتوانی است و از سرقدرت نیست چرا که ایران در منطقه وضعیت متفاوتی را پیدا کرده است و حتی در مذاکرات نیز به این امر اعتراف می‌کنند که تراز ایران در منطقه بالا رفته و عوض شده است.»

لاریجانی در ادامه گفته است که «ما از مراحل پرخطر عبور کرده‌ایم» و افزوده «جنس حرفهای آمریکا با ایران تغییر کرده و تنها باید درشت‌گویی‌های آنها را شنید و بدانید که مساله هسته‌ای امر مهمی برای آنها نیست و شما باید با دقت مرحله گذار را طی کنید چرا که آنها می‌خواهند روی اراده شما تاثیر بگذارند و در شما تردید ایجاد کنند اما شما باید از همه ظرفیت‌ها و تاکتیک‌ها استفاده کنید تا با کمترین هزینه از مرحله گذار، عبور کنید.»

بر این مبنا جمهوری اسلامی امیدوار است که بتواند وضعیت را به همین صورت ادامه دهد، یعنی در مذاکرات شرکت جوید، بی اینکه به خواسته‌های طرف مقابل وقعی بگذارد. مقامات تهران امیدوارند که زمانی غنی‌سازی به صورت "دو فاکتو" پذیرفته شود، یعنی به عنوان واقعیتی که بایستی با آن کنار آمد.

نقش روسیه

جنگ در قفقاز، جمهوری اسلامی را به این موضوع امیدوارتر می‌کند که روسیه در شورای امنیت مدافع تشدید تحریم‌ها نباشد. در رسانه‌های بین‌المللی گمانه‌زنی‌هایی در این مورد وجود دارد که ممکن است روسیه ایران را برای "گروکشی" لازم داشته باشد، یعنی اگر به خاطر فشاری که بر گرجستان وارد می‌کند، خود مورد فشار قرار گیرد، از برگ ایران استفاده کرده و حتا به پشتیبانی از تهران برخیزد و پاسخ غنی‌سازی اورانیوم را تحریم نداند.

ر / فارس، ایسنا، خبرگزاری فرانسه، رویترز