حذف بخشى از زنان از اينترنت در ايران
۱۳۸۴ شهریور ۲۶, شنبه
چند سالى است كه اينترنت به يكى از مهمترين وسيله‌هاى كسب اطلاعات در سراسر جهان تبديل شده است. دانش‌آموزان و دانشجويان در كشورهاى اروپايى و امريكايى هر روز از اينترنت به عنوان منبعى استفاده مى‌كنند كه به آنها امكان مى‌دهد هر چه سريعتر به اطلاعاتى كه مى‌جويند دست پيدا كنند. در ايران هم روز به روز بر شمار كاربران اينترنت افزوده مى‌شود. كسانى كه با اينترنت كار مى‌كنند هم از توانايى اطلاع‌رسانى سريع اين وسيله و هم از امكان پشت سر گذاشتن سد سانسور با آن آگاهند.
دولتهايى كه سانسور را برقرار مى‌كنند هم راه خود را يافته‌اند تا از دستيابى مردم به اطلاعات از طريق اينترنت جلوگيرى كنند. راهى كه آنها به كار ميگيرند فيلترينگ است، يعنى مانع از دسترسى به صفحه‌هاى خاصى در اينترنت مى‌شوند. به تازگى در سايت اينترنتى زنان ايران گزارشى با عنوان ”حذف زنان از محيط سايبر“ به قلم خانم ليلا مورى منتشر شده در اين باره كه از حدود دو ماه پيش برخى از سايتها، وبلاگها و كليدواژه‌هاى مربوط به زنان از عرصه اينترنت در ايران حذف شده است. مفهومهايى چون ”زنان ايران“ و ”جنبش زنان ايران“ به زبان انگليسى از جمله مفهومهايى است كه به آنها نمى‌توان هم اكنون با ماشين جستجوگر دست يافت.
ليلا مورى در اين باره مى‌گويد: ”اگر شما در سايت جستجوى گوگل Iranian women را جستجو كنيد، مى‌بينيد كه مى‌نويسد access denied، يعنى شما نمى‌توانيد به چنين جايى دسترسى داشته باشيد. “
به گفته ليلا مورى مراكزى كه در ايران خطوط اينترنت را به مشتريها واگذار مى كنند موظف هستند كه يك سرى از سايتهايى را كه ”شركت ارتباط داده‌ها“ به آنها مى‌گويد و در ايران غيرمجاز هستند، فيلتر كنند. به نظر مى‌رسد كه فيلترينگ در رابطه با زنان در مورد واژه‌هاى انگليسى خاصى صورت گرفته باشد.
ليلا مورى دليلى را كه براى فيلتر كردن سايتهاى ياد شده ذكر شده است، يعنى جلوگيرى از دسترسى به سايتهاى غيرمجاز، نمى‌پذيرد. منظور از سايتهاى غيرمجاز در اينجا سايتهاى پورنوگرافيك است. پژوهش خانم مورى نشان مى‌دهد كه اين لزوما سايتهاى پورنوگرافيك نيستند كه بدين ترتيب فيلتر مى‌شوند. همچنين بسيارى از سايتهاى پورنوگرافيك از واژه women استفاده نمى‌كنند. با شيوه‌اى كه فيلتركنندگان پيش گرفته اند از جمله بسيارى سايتهاى علمى مربوط به زنان حذف شده است.
ليلا مورى مى‌گويد: ”مثلا وقتى ما در زمينه پزشكى بخواهيم جستجو كنيم و women health را به جستجوگر بدهيم، يا women body را بدهيم چون مى‌خواهيم در باره بدن زنان و بيماريهايشان تحقيقى كنيم، مى‌بينيم كه فيلتر مى‌شود، فقط به خاطر اينكه فكر مى‌كنند women body پورنو است.“
اينكه برخى از وبلاگهايى كه مسائل زنان را طرح مى‌كنند فيلتر شده اند و نيز سايتهاى خبري زنان نيز با فيلترينگ موجود حذف شده اند به نظر خانم مورى نشانگر آن است كه فيلتركنندگان مايل به طرح مسائل زنان در اينترنت نيستند.
”اگر هدف وب سايتهاى پورنوگرافى است و اينها با اين هدف دارند سانسور مى‌كنند، چرا اين سانسور در بخش اخبار مربوط به زنها دارد اتفاق مى‌افتد؟ به نظر من اين دليلى قانع‌كننده نيست. و اين سانسور فقط به مسأله پورنوگرافى مربوط نمى‌شود، اينها دارند مسائل زنان را سانسور مى‌كنند.“