1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

حذف واژه‌های نژادپرستانه از کتاب‌های کودکان در آلمان

FF۱۳۹۱ دی ۲۹, جمعه

برخی از ناشران آلمانی در صددند، کتاب‌های کودکان را از واژه‌های نژادپرستانه "پاک کنند". مخالفان این طرح معتقدند که این تصحیح‌ها، به تغییر نگرش نویسندگان کتاب‌ها و ارائه‌ی تصویری غیرواقعی از آنان می‌انجامد.

https://p.dw.com/p/17KFr
عکس: picture alliance / JOKER

واژه‌هایی چون "سیاه‌زنگی" ، "غربتی" و "جادوگر" قرار است از صفحه‌ی ادبیات کودکان آلمان تبعید شوند. بنگاه انتشاراتی تینه‌من در اشتوتگارت که ناشر کتاب‌های کلاسیک کودکان و نوجوانان است، نخستین گام را در این جهت برداشته است. در چاپ جدید کتاب‌های اوتفرید پرویسلر، نویسنده‌ی ۹۰ ساله‌ی آلمانی کتاب‌های کودکان، این واژه‌های تحقیرآمیزکه نمایانگر موضعی تبعیض‌گرانه‌ هستند،  تغییر داده شده است.

خانواده‌ی پرویسلر که سال‌ها با سرسختی با حذف و تغییر در کتاب‌های خود مخالفت می‌ورزید، با این کار موافقت کرده‌اند. به‌گفته‌ی اسوآ اونبهان، سخن‌گوی این انتشاراتی، سرانجام "این تفاهم بین ناشر و نویسنده ‌به‌وجود آمد که آثار ادبی باید تابع تغییر و تحولات زمانی و زبانی باشند."

اعتراض خوانندگان

به گفته‌ی اسوآ اونبهان این تغییرات و تصحیحات، در پی نامه‌های اعتراض و شکایت‌های پدران و مادران کودکانی که با آموزش و گسترش فرهنگ نژادپرستانه و تبعیض‌آمیز مخالفند، صورت گرفته است.

کتاب‌های پرویسلر، چون "هوتسن پلوتس سارق"، "شبح کوچولو" و "جادوگر کوچک" هر ساله در تیراژ میلیونی در سراسر جهان منتشر و به فروش می‌رسد. کتاب آخر که برای نخستین بار در سال ۱۹۵۷ در آلمان منتشر شده است، هر سال تنها در این کشور بیش از ۵۰۰ هزار نفر خریدار دارد. داستان‌ها و رمان‌های نویسنده‌ی پرآوازه‌ی سوئدی، آسترید لیندگرنز و نویسنده‌ی آمریکایی، مارک تواین نیز شامل این حذف و تغییرات می‌شوند.

نظر مخالفان

برخی از انتشاراتی‌های آلمانی، مانند هانزر، ولی با این‌گونه "تبدیل و تصحیح" فرهنگی مخالفند. "سیاه‌زنگی‌های" رمان ماجراجویانه‌ی "هاکلبری فیلد"، از مارک تواین، از جمله، که به تازگی با ترجمه‌ی جدید آندرآس نوهل در این بنگاه نشر به چاپ رسیده، هم‌چنان "سیاه‌زنگی" خوانده می‌شوند.

مخالفان معتقدند که این تصحیح‌ها، به تغییر نگرش نویسندگان کتاب‌ها و ارائه‌ی تصویری غیرواقعی از آنان منجر می‌شود. آندرآ واین‌من، که جامعه‌شناس ادبیات کودک و کارشناس کتاب‌های اوتفرید پرویسلرست، با تاکید بر نژادپرستانه بودن این واژه‌ها می‌گوید که بکاربردن این کلمات در ادبیات سبب می‌شود که خواننده به شرایطی که در گذشته حاکم بوده، آگاه شود و "دریابد که چه روابطی در جامعه وجود داشته است."

به نظر این کارشناس، حذف این واژه‌ها و اعمال تغییرات از سوی دیگر باعث حذف ویژگی نژادپرستانه‌ی شخصیت نویسنده هم می‌شود. آندرآ واین‌من معتقد است که برای پیشگیری از آموزش و گسترش ادبیات نژادپرستانه، "باید هنگام روخوانی واژه‌های تحقیرآمیز و اصطلاحات مبلغ تبعیض‌، تاریخچه و شرایط اجتماعی دوره‌ی استعمال آن‌ها را برای کودکان توضیح داد."‌‌