حرکت برلیناله به سوی جهان دیجیتال
۱۳۹۱ بهمن ۱۷, سه‌شنبه
به گفته‌ی دیتر کاسلیک، رئيس جشنواره برلیناله باید برای عرضه فیلم‌های دیجیتالی زیرساخت‌های آن را نیز فراهم کرد. به باور وی برلیناله امسال "سرخ‌تر" از همیشه خواهد بود. حتی خودرو نیز در سال ۲۰۱۳ بر روی مسیری قرمز تا کاخ برلیناله در حرکت خواهند بود. اما مهم‌تر از حفظ سنت‌ها، تاثیر تغییرات فناوری بر ظبط، پخش و ساخت فیلم است.
برای نخستین بار ۹۰ درصد فیلم‌ها در برلیناله به صورت دیجیتال به نمایش گذاشته می‌شوند. تنها فیلم‌های قدیمی که به مناسبت‌های مختلف اکران می‌شوند، آنالوگ هستند. به نظر می‌رسد که دوران ضبط و پخش تصویر بر روی "سلولوئید" سپری شده است. به گفته کاسلیک برلیناله برای پخش فیلم‌های دیجیتالی و ۳ بعدی "سرمایه‌گذاری‌های کلانی" در سال‌های اخیر کرده است.
کاسلیک تاثیر این تغییرات بر روی جشنواره برلین را مهم می‌داند. بسیاری از اصلاحاتی سینمایی مانند "انبار فیلم" یا "کپی از فیلم" دیگر معنای سابق خود را از دست داده‌اند. به گفته کاسلیک "در سینما همه چیز سریع‌تر شده، اما پیچدگی سینما نیز افزایش یافته است."
رئيس برلیناله می‌گوید در سال‌های گذشته سینماگران از هالیوود و لندن با فیلم‌هایی به برلیناله می‌آمدند که در چمدان‌هایی مطمئن و مجهز به "دستبند" حمل می‌شد. ترس این تهیه‌کنندگان از سرقت نسخه‌های اصلی فیلم بود. در زمان گزینش فیلم‌ها نیز آنها در کنار درب سالن نمایش می‌نشستند که مبادا از فیلم‌ها نسخه‌برداری شود.
حال گزینش فیلم‌ها در برلیناله نیز تغییر اساسی یافته است. استودیو‌های فیلم با تعیین "پنجره زمانی" محصول خود را به صورت اینترنتی در اختیار جشنواره قرار می‌دهند. حتی پس از گزینش تنها برای مدت محدودی فیلم‌ها قابلیت پخش در سالن‌های سینما را خواهند داشت.
تغییرات محتوایی فیلم به عنوان پیامدهای تکنولوژیک
بنا به ارزیابی کاسلیک گسترش تکنیک دیجیتال تنها بر پخش فیلم تاثیر نداشته، بلکه بر روند تولید و حتی انتخاب محتوای فیلم نیز موثر بوده است. هر روزه بر تعداد فیلم‌های مستقل با بودجه‌های بسیار محدود افزود می‌شود.
کاسلیک به طور نمونه به فیلم "سرزمین موعود" ساخته گاس وان سنت اشاره می‌کند. این فیلم به دلیل نگاهی انتقادی به استخراج گاز و پیامدهای مخرب آن بر محیط زیست تنها با بودجه‌ای مستقل و با امکاناتی نسبتاَ محدود قابل تهیه بوده است. اهمیت این محدودیت زمانی بهتر درک می‌شود، که بدانیم موضوع فیلم متاثراز مباحث اقتصادی، سیاسی و فنی درباره کسب گاز طبیعی از طریق روش‌های جدید و آسیب‌رسان است، که در سال گذشته در صدر اخبار جهان قرار داشته و به هیچ‌وجه موضوعی فرعی و حاشیه‌ای نبوده است.
به نظر سرپرست جشنواره برلین، ده‌ها فیلم برجسته در سال‌های گذشته مدیون هزینه‌های اندکی است که فناوری دیجتال در اختیار سینماگران گذاشته است. در کشورهای با ساختارهای محدود سینمایی، تهیه‌کنندگان با روش دیجتالی این فرصت را یافته‌اند که فیلم‌های قابل توجه‌ای بسازند، فیلم‌هایی انتقادی که امکان تهیه بودجه برای آنها آسان نبوده است.
کاسلیک در این میان به کشورهای اروپای شرقی استناد می‌کند. فیلم "داستان کوتاهی از زندگی یک آهن‌فروش" از بوسنی با یک دوربین کوچک دیجیتالی فیلم‌برداری شده است. این فیلم روایت یک خانواده کولی بی‌بضاعت در شهری کوچک است که در بخش رقابتی برلیناله نمایش داده می‌شود.
فیلم‌هایی از این دست، که در بخش‌های دیگر برلیناله فراوان دیده می‌شوند، نشان از تحولی عمیق در "صنعت یا هنر سینما" دارند.
برلیناله خود را "پنجره‌ای بر روی جهان" می‌داند. حضور ژانرهای مختلف سینمایی با مولفه‌های متفاوت سیاسی اجتماعی در جشنواره‌ی برلین بیانگر افق گسترده‌ای است که خیال و واقعیت را به هم پیوند می‌دهد.