ختنه دختران در مصر ممنوع اعلام شد

بودوآر احمدشاکر دختر ۱۱ساله مصری، در یک "کلینیک"، درحین ختنه شدن جان سپرد. او اولین دختری نیست که بر اثر این عمل غیر انسانی جان خود را از دست می‌دهد. بودوآر نیز همچون هزاران دختر دیگر، قربانی سنت‌های پوسیده شد. مادر بودوآر برای پیروی از رسوم قدیمی، در یک به‌اصطلاح کلینیک موفق به یافتن فردی می‌شود، که حاضر به انجام این عمل فاجعه انگیز باشد.

از سال ۱۹۹۷ ختنه زنان تابع شرایطی شده بود، که بر اساس آن، باید حداقل توسط کسانی صورت می‌گرفت که آموزش‌های پزشکی دیده‌باشند.

آمار سازمان‌های بین‌المللی

طبق آمار منتشر شده از سوی سازمان بهداشت جهانی (WHO)، بیش از ۳میلیون دختر سالانه در ۳۰کشور آفریقایی و آسیایی ختنه می‌شوند، یعنی روزانه بالغ بر ۶هزار نفر. بیش از ۷۹درصد دختران در کشورهای آفریقایی و ۱۲درصد دختران در آسیا قربانی این‌گونه خشونت هستند. بر اساس این آمار، ۹۱درصد قربانیان، دخترانِ ۴ تا ۱۰ ساله هستند.

سازمان یونیسف در گزارش سال ۲۰۰۳ خود می‌نویسد: «بیش‌از ۹۷درصد از زنان متأهل در مصر ختنه شده‌هستند.». وزارت بهداشت مصر در آخرین بررسی خود اعلام کرد، ۵۰،۳درصد دختران ۱۰ تا ۱۸ ساله ختنه شده‌اند.

بر اساس آخرين آمارگيرى سازمان بهداشت جهانی، در تعدادی از کشورها نظير سودان و سومالی بیش از ۹۸ درصد زنان خنته شده‌اند. طبق آخرين بررسی‌ها این آمار در گامبیا به ۸۹ درصد رسیده است.

سازمان بهداشت جهانی تبعیت از سنت را تنها دلیل اعمال ختنه دختران در جهان می‌داند و به اطلاع تمام کشورهای عضو سازمان ملل رسانده‌است، که این امر ربطی به اصول و مبانی مذهبی ندارد. این سازمان همچنين این عمل را یکی از دلایل عمده مرگ و میر زنان معرفی می‌کند، که سالانه حدود یک‌میلیون نفر تخمین زده‌می‌شود.

گابریلا دویتا، از فعالان یونیسف در "کمپین جهانیِ علیه ختنه زنان" می‌گوید: «در بعضي کشورها مردم خيال می‌کنند، دین به ‌‌‌آن‌ها گفته باید دختران را ختنه کنند. بعضي‌ها فكر می‌کنند این کار جزو نظافت است. آن‌ها اندام جنسی زن را كثيف و زشت می‌دانند و معتقدند باید بريده شود. وقتي به دنبال دليل اصلي ختنه دختران بگرديم، می‌بینیم که این عمل در جامعه‌های پدرسالار انجام می‌شود، جایی که مقام زن را پست‌تر از مرد می‌دانند و زنان مورد تبعيض اند. دليل اصلی ختنه دختران، پست شمردن زنان است.»

ختنه زنان از سوی سازمان ملل، سازمان بهداشت جهانی و طبق قوانین تمام کشورهای اروپایی، آمریکایی و اغلب کشورهای آسیایی غیرقانونی معرفی شده‌است.

در سال‌های اخیر ۱۳ کشور آفریقایی نیز ختنه زنان را ممنوع اعلام کرده‌اند. در کنیا، سنگال و بنین این ممنوعیت همراه با مجازات‌های سنگینی است. در کشورهایی چون اریتره و گامبیا، که بیش از ۹۵درصد زنانش قربانی این نوع خشونت هستند، حتی کوچکترین ممنوعیتی برای ختنه زنان وجود ندارد.

ختنه زنان چیست؟

ختنه در واقع قطع ناحیه‌ای از آلت تناسلی زن به نام کلیتوریس است که با قطع آن حس زنانگى در آن‌ها از بين رفته و زن تا پایان عمر از دریافت لذت جنسی محروم خواهد ماند. ختنه زنان در سه‌شکل متفاوت صورت می‌گیرد:

حالت اول منحصر به بریدن کلیتوریس می‌شود. در نوع دیگر آن علاوه بر کلیتوریس، کلبان یا لب‌های کوچک اندام جنسی (Labia Minor) نیز بریده می‌شوند.

بدترین شکل ختنه زنان نوع سوم آن است. در این مدل کلیتوریس و کلبان یا لب‌های کوچک هردو بریده شده و با به‌هم‌آوردن ملبان یا لب‌های بزرگ (Labia Major) آن‌ها را میدوزند. سپس بر روی آن سوراخ‌های کوچکی در نزدیکی مجرای ادرار و دهانه‌ی رحم ایجاد می‌کنند. این روش که دردآمیز‌ترین و خطرناک‌ترین شکل ختنه به حساب می‌آید، در آفریقا به‌شدت رواج دارد و معروف به "ختنه فرعونی" است. در این حالت محل‌دوخته شده هنگام وضع‌حمل باز می‌شود و پس از زایمان آن‌را مجدداً می‌دوزند. با توجه به رقم بالای زاد و ولد در آفریقا، این "عمل فرعونی" برای زنان در حقیقت یک "شکنجه" است. همچنین شب ازدواج ، که برای این زنان اولین تماس جنسی محسوب می‌شود، خشونت‌آمیز و توام با رنج و شکنج است.

از هر ده مورد "ختنه فرعونی" زنان و دختران، یک مورد یا بلافاصله می‌میرد و یا بعد‌ها بر اثر عفونت ناشی از آن جان خود را از دست می‌دهد.

دلایل ختنه کردن دختران

بر اساس تحقیقات سازمان بهداشت جهانی‌‌، از دلایل موجه جلوه‌دادن ختنه دختران،" مفيد بودن آن از نظر بهداشتی، كمك به سلامتی، پيدا کردن روح پاک، زیبایی بدن دختر، کنترل تمایلات جنسی او تا قبل از ازدواج، نگهداری باكرگى دختران جوان تا زمان ازدواج، تامين لذت جنسی بیشتر برای مردان و نگه‌داشتن رسم و رسوم نسل‌های گذشته" عنوان شده است.

عوارض‌های ناشی از ختنه زنان

این سازمان هم‌چنین در تحقیقی از عوارض ختنه دختران و زنان سخن می‌گوید و آن‌ها را این‌گونه بر می‌شمارد: آسیب‌رسانی به مجرای ادرار، عفونت‌های خونی،‌ ایدز، يرقان، تشكيل کیست و دمل در ناحیه‌ی مجرای ادرار و يا دهانه مجرای تناسلی، خونریزی، ایجاد شوك و حتى تلف شدن فرد به دليل استفاده از وسایل غیر بهداشتی و استفاده نکردن از داروهای موضعی، عفونت‌های مزمن يا متناوب مجرای ادرار و لگن، خطر عقيم شدن زنان ، افسردگی ، سردمزاجی، کاهش ميل جنسي، تجربه نکردن ارضاء جنسی، قطع قائدگى، جمع شدن خون قائدگى در شكم و يا به تأخیر افتادن و سختی دوران قائدگى و حتى مرگ دختران.

ختنه شدن دختران در بعضی مناطق ایران

در نواحی جنوبی و کردنشین ایران نیز ختنه زنان به‌نوعی رواج دارد ختنه زنان در این نواحی، جنبه دینی به خود گرفته است و زنان به حکم سنت و آئین، از لذت جنسی محروم‌اند. نه فقط در شهر‌های کوچک، که گاه در شهرهای بزرگتر، دختران را در کودکی ختنه می‌کنند.

در گزارشی که کانون زنان ایران منتشر کرده‌است، نمونه‌های مشخصی از شهر‌های استان هرمزگان آمده است. به عنوان مثال در بندر کنگ از شهرهای کوچک استان هرمزگان، دختران را ۴۰ روز پس از تولد ختنه میکنند. در این گزارش به نقل از یک زن بومی آمده است: «برخی دختران شهر دیرتر و دردناک‌تر، در سنین ۴ یا ۵ سالگی ختنه می‌شوند. آن‌ها تمام مراحل ختنه را با چشمان باز می‌بینند. لبه‌های کلیتوریس دختران را با تیغ ریش‌تراشی مردان می‌برند.»

کارزار زنان

کارزار زنان با متمرکز کردن بخشی از نیرویش در این راستا و با توجه به رواج این عمل غیرانسانی در جهان توانسته است، در کشور‌هایی چون سنگال، سومالی و هند موفقیت‌هایی به‌دست آورد. مبارزه با ختنه زنان در واقع مبارزه با جهل و باورهای غلط است. مبارزه‌ای که چندان آسان نیست.

تصویب قانون ممنوعیت ختنه دختران و زنان در مصر دستاورد هِرمان زنان قربانی‌ و تلاش‌های پی‌گیرندگان حقوق زنان است. هر چند برای بودوآر کوچک دیر شده است، اما قوانینی از این دست می‌توانند دختران بی‌گناهی چون او را حمایت کند.