خشم اردوغان از بحث نسل‌کشی ارامنه در پارلمان آلمان
۱۳۹۵ اردیبهشت ۲۹, چهارشنبه
دولت ترکیه نسبت به پیش‌نویس قطعنامه‌ای در پارلمان آلمان پیرامون قتل‌عام ارامنه واکنشی انتقادی نشان داد. ابراهیم کالین، سخنگوی رجب طیب اردوغان، چهارشنبه (۱۸ مه/۲۹ اردیبهشت) گفت طرح موضوع نسل‌کشی در این قطعنامه آن هم بدون ارائه هیچ شواهدی، نشانگر سوءاستفاده سیاسی از مسئله است.
قرار است مجلس فدرال آلمان (بوندس‌تاگ) دوم ژوئن این قطعنامه را به رای بگذارد. ابراهیم کالین بار دیگر پیشنهاد دولت ترکیه برای همکاری مشترک با ارمنستان جهت پیگیری و بررسی موضوع را تکرار کرده است.
قتل‌عام ارمنی‌ها در خلال جنگ جهانی اول و در دوران ترکیه عثمانی روی داده اما دولت‌های معاصر ترکیه تا کنون با سرسختی از پذیرش این قتل‌عام به عنوان نسل‌کشی طفره رفته‌اند.
بیشتر بخوانید: بحران میان آلمان و ترکیه بر سر ارزیابی از کشتار ارامنه
در زمان کوچ اجباری ارمنی‌ها از آناتولی در سال ۱۹۱۵ تا ۱۹۱۷، تا یک میلیون و ۵۰۰هزار ارمنی جان خود را از دست دادند. ارمنی‌ها و بسیاری از تاریخ‌نگاران بین‌المللی رفتار جنایتکارانه دولت عثمانی را نسل‌کشی می‌دانند.
بر اساس پژوهش‌های تاریخ‌نگاران ارمنی، انهدام، تبعید و کوچ اجباری ارامنه به شکلی "دقیق ومحرمانه" از سوی سازمانی به‌نام "تشکيلات مخصوص" برنامه‌ریزی شده بود و در فاصله سال‌های ۱۹۱۵ ـ ۱۹۱۶ گام به گام به مرحله اجرا در آمد.
آنکارا در سال‌های گذشته، به رسمیت شناختن نسل‌کشی ارامنه در کشورهای دیگر را با واکنش‌های تند پاسخ داده است. به طور نمونه، وقتی پاپ فرانسیس کشتار ارامنه در جنگ دوم را نسل‌کشی قرن بیستم خواند، ترکیه سفیر خود را به طور موقت از واتیکان فراخواند اما پس از چندی او را دوباره به رم اعزام کرد.
تعویق بررسی قطعنامه
این قطعنامه در اصل قرار بود پیش از این به رای گذاشته شود اما در فوریه ۲۰۱۶، حزب سبزهای آلمان تقاضا برای بررسی نسل‌کشی ارامنه در ترکیه را پس گرفت. این تصمیم پیش از برگزاری اجلاس ویژه اروپا بر سر بحران پناهندگان در ماه مارس اتخاذ شد و علت آن نگرانی از پیامدهای این اقدام در به نتیجه رسیدن مذاکرات اتحادیه با آنکارا بود.
بیشتر بخوانید: ۱۰۰ سال مناقشه بر سر "نسل‌کشی" ارامنه
آلمان سال‌ها از به کار بردن این واژه خودداری می‌کرد اما یواخیم گاوک، رئیس جمهور آلمان، یک سال قبل در سخنرانی به مناسبت یکصدمین سالگرد قتل‌عام ارامنه، به طور مشخص از واژه نسل‌کشی استفاده کرد.
پژوهش‌های تاریخی نشان می‌دهند که دولت آلمان هر چند به‌طور مستقیم در طرح‌ریزی و اجرای این کشتار جمعی دست نداشت، ولی از آن با اطلاع بود و در قبال آن سکوت کرد.
اردوغان دو سال قبل در آستانه ۲۴ آوریل، سالگرد قتل‌عام ارامنه، در اقدامی بی‌سابقه از نوادگان این واقعه پوزش خواست و از آن به عنوان درد مشترک ترکیه و ارمنستان نام برد. او در بیانیه خود واژه نسل‌کشی را به کار نبرد بلکه تنها اذعان کرد که این واقعه پیامدهای غیرانسانی داشته است.