خورخه سمپرون درگذشت
۱۳۹۰ خرداد ۱۸, چهارشنبه
به گزارش وزارت فرهنگ اسپانیا خورخه سمپرون شامگاه سه‌شنبه (۷ ژوئن) در سن ۸۷ سالگی در پاریس درگذشت. او تنها نویسنده‌ای بزرگ نبود، بلکه وجدان تعهد روشنفکری محسوب می‌شد. او که در جوانی درد و نکبت فاشیسم را با گوشت و پوست احساس کرده بود، در سراسر زندگی تلاش کرد آن را برای دیگران تشریح کند. شاید این چکیده توش و توان ادبی سمپرون در طول سالیان دراز بود.
سمپرون در ۱۰ دسامبر ۱۹۲۳ در خانواده ای مرفه و بافرهنگ در مادرید به دنیا آمد. در سال ۱۹۳۶ و به دنبال کودتای ژنرال فرانکو علیه جمهوری چپ گرای اسپانیا، خانواده سمپرون به فرانسه مهاجرت کرد. سمپرون در پاریس به مدرسه رفت و با زبان فرانسوی آشنا شد. در طول سالیان زبان فرانسوی به دومین زبان مادری و زبان ادبی او تبدیل شد.
پس از شکست ارتش فرانسه در برابر آلمان نازی، سمپرون جوان از سال ۱۹۴۱ به "نهضت مقاومت" پیوست و در کنار مبارزان کمونیست با رژیم نازی به مبارزه پرداخت. در سال ۱۹۴۳ به دست مأموران گشتاپو (پلیس مخفی رایش سوم) دستگیر و به اردوگاه کار اجباری "بوخن والد" اعزام شد.
سمپرون رنج ها و شکنجه های اسارتگاه را تاب آورد، تا این که این اردوگاه جهنمی در آوریل ۱۹۴۵ به دست ارتش سرخ سقوط کرد. سمپرون پس از آزادی به پاریس رفت. به عنوان مترجم به استخدام سازمان یونسکو، بازوی فرهنگی سازمان ملل متحد، در آمد. فعالیت سیاسی خود را در کادر رهبری حزب کمونیست اسپانیا، که در تبعید با دیکتاتوری ژنرال فرانکو می‌رزمید، ادامه داد. او در سال ۱۹۶۴ از حزب اخراج شد.
به دنبال فروپاشی دیکتاتوری ژنرال فرانکو در سال ۱۹۷۵ سمپرون توانست بار دیگر آثار خود را به زبان اسپانیایی منتشر کند. از نظر سیاسی نیز به میهن خود نزدیک تر شد. او با چپ گرایان معتدل به همکاری پرداخت. سمپرون در کابینه فلیپه گونزالس، نخست وزیر سوسیالیست اسپانیا، وزیر فرهنگ شد، اما به دنبال اختلاف نظرهایی ناچار شد کابینه را ترک کند.
توصیف شرایط توصیف ناپذیر
خورخه سمپرون، به‌ویژه پس از فراغت از فعالیت مستقیم سیاسی خود را بیش از پیش وقف ادبیات کرد. در طول سالیان رمان‌ها، نمایشنامه‌ها و فیلمنامه‌هایی خلق کرد که درونمایه اصلی آنها توصیف شرایط جهنمی اسارتگاه نازیان بود. شرایطی که بیان انسانی از توصیف آن عاجز است.
سمپرون در رمان های "سفر بزرگ"، "ناتوانی" و "چه یکشنبه زیبایی" شرایط هولناک زندگی در اردوگاه‌های آلمان نازی را ترسیم کرده است. در اردوگاه "بوخن والد" بیش از ۲۴۰ هزار نفر در فضایی تنگ زندانی بودند. فشار بر زندانیان چنان شدید بود که همه در آرزوی مرگ بودند، و سرانجام بیش از ۵۰ هزار نفر همان‌جا جان سپردند.
سمپرون در داستان های خود از شرایط خفقان آلود اردوگاه نازیان تصاویری زنده و مؤثر ارائه داده است. بیان تصویری قوی او کارهای این نویسنده را برای جهان سینما جذاب ساخته است. از برخی از داستان‌ها و نمایشنامه‌های او فیلم‌هایی معروف تهیه شده است، مانند "زد" و "بخش ویژه" به کارگردانی کوستا گاوراس و "جنگ تمام شد" (۱۹۶۷) به کارگردانی آلن رنه.
خورخه سمپرون، که تازیانه رژیم نازی را بر تن داشت، سخت به آلمان علاقه مند بود و رابطه خود را با فرهنگ آلمان "شورانگیز" می‌دانست. یک بار گفته بود: «فرهنگ و ادبیات آلمان بهترین انگیزه من برای مبارزه با نازیسم بوده است.» سمپرون در سال ۱۹۹۴ جایزه معتبر کتابفروشان آلمان را برنده شد. در سال ۱۹۹۵ جایزه وایمار را دریافت کرد و در سال ۲۰۰۳ "نشان گوته" را.
AA/SJ