دانشگاه یا پوهنتون؟

دانشگاه، دانشکده، بانو و بازرگان واژه‌هایی هستند که فارسی زبانان افغانستان به‌کار می‌برند اما اخیراً دولت افغانستان این واژه‌ها و استفاده کنندگان آن را وابسته به کشور ایران دانسته و آن را مغایر قانون اساسی افغانستان خوانده است . در ماده‌ی ۱۶ قانون اساسی افغانستان آمده است که اصطلاحات ملی نباید تغییر کنند، اما از کلمه‌ای چون دانشگاه نام برده نشده است .

آغاز ماجرا

نابسامانی‌ها بعد از آن شروع شد که یک شبکه‌ی تلویزیونی خصوصی در افغانستان به نام "طلوع" از این کلمه‌های فارسی استفاده نمود و یک خبرنگار تلویزیون دولتی افغانستان به نام نصیر بابی نیز از کلمه "دانشگاه" در گزارش خود استفاده کرد.

اکنون پشتوزبانان در افغانستان با این موضوع مخالفت می‌کنند ومی‌گویند وقتی در قانون آمده است که اصطلاح ملی استفاده شود پس باید فارسی زبانان نیز واژه‌ی دانشگاه را پوهنتون بگویند. این موضوع تا حدی بالا گرفت که وزیر اطلاعات و فرهنگ افغانستان نصیر بابی را از کارش برکنار کرد. اما کمیسیون فرهنگی مجلس افغانستان وزیر مربوطه را به پارلمان خواست تا در این مورد جواب دهد . تظاهرات پشتوزبانان در کابل نیز به همین دلیل است که چرا پارلمان افغانستان وزیر اطلاعات و فرهنگ افغانستان را برای پاسخ‌گویی خواسته است. تظاهر کنندگان با شعارهایی مانند "مرگ بر جاسوس‌های ایرانی"، "مرگ بر دانشگاه ، دانشکده و دانشجو"، خشم خود را به فارسی‌زبانان نشان می‌دادند وفریاد می‌زدند: "زنده باد پوهنتون!"

تظاهرکنندگان به شبکه‌ی تلویزیونی طلوع نیز انتقاد می‌کردند زیرا، به گفته آنان، مروج این واژه ها بوده است.

ملی‌گرایی یا توطئه؟

اکثریت فارسی‌زبانان و بعضی از کارشناسان بر این باورند که این تظاهرات عمداً از سوی دولت افغانستان زمینه‌سازی و راه‌اندازی شده است وجز دامن زدن به عدم وحدت مردم نتیجه‌ای نخواهد داشت. فوزیه کوفی، نماینده ی مجلس معتقد است که بعضی گروه‌ها در افغانستان وجود دارند که به فکر ترجیح‌دادن منافع و اولویت‌های خود هستند. وی می‌افزاید: «درشرایط فعلی که مردم دست و پای خود را از شدت سرما از دست می‌دهند آیا این اولویت است که کسی را به جرم استعمال یک کلمه مجازات کنیم؟»

کریم خرم، وزیر اطلاعات و فرهنگ افغانستان بالاخره روز سه‌شنبه، ۱۹ فوریه برای استجواب به مجلس خواسته شد.

نصیر بابی که به دلیل استفاده واژه‌ی "دانشگاه" از تلویزیون اخراج شده بود، بر اثر تلاش پارلمان دوباره به کارش گماشته شد.

خدیجه تلاش / کابل