درماندگى كشورهاى عربى در رابطه با بحران خاورميانه
۱۳۸۵ مرداد ۶, جمعه
مانند كودكان خردسالى كه والدينشان به آنان مى‌گويند چه كار بايد بكنند يا نكنند، وضعيت جهان عرب در حال حاضر تقريبا بدينگونه است. تحقير شده‌اند و كسى آن‌ها را جدى نمى‌گيرد.
اين وضعيت از امروز و يا از چهارشنبه و پس از كنفرانس رقت‌بار لبنان در رم متوجه اعراب نيست. آنجا پيش از كنفرانس از طرف حاكمان عربستان سعودى، مصر و اردن خواسته‌ها و مطالبات دهان پركنى مطرح شد: آتش‌بس فورى، بدون اما و اگر! به گفته‌ى پادشاه سعودى، در غير اينصورت جنگ مى‌تواند به تمام خاورميانه سرايت كند. ممكن است حاكم شبه‌جزيره‌ى عربستان با يك چنين ارزيابى حق داشته باشد. اين حرف طنين تهديدآميزى هم داشت. اما نيمچه‌تهديدهاى كشورهاى ميانه‌روى عرب در رم، در چنگ آمريكايى‌ها درهم فشرده شد.
در اعلاميه‌ى پايانى كنفرانس رم گفته شد كه تلاش براى صلح هر چه سريعتر در لبنان صورت خواهد گرفت و اسراييل بايد در تمام رويدادهاى لبنان درجه‌ى بالايى از ملاحظات را منظور كند. و جالب توجه اينكه مصر و عربستان سعودى و اردن هم در پشت چنين مطالبات كمرنگى قرار گرفتند: عدم اعتماد به نفس، عدم رفتار مستقلانه و بى‌خونى اعراب. متحدان آمريكا به جاى آنكه بر خواست اصلى مبنى بر آتش‌بس فورى با سماجت پافشارى كنند، يكبار ديگرخود را از مواضع اوليه‌ى خود عقب‌تر كشيدند.
اما رژيم‌هاى قاهره، رياض و امان با يك چنين راهبردى ـ اگر اصلا بتوان آن را راهبرد خواند ـ با آتش بازى مى‌كنند. زيرا روح مردم عرب در حال غليان است. و اين مى‌تواند براى حاكمان وفادار به واشنگتن به قيمت قدرتشان تمام شود. زيرا با هر تصوير ويرانى و با هر تصوير يك قربانى بيشتر در لبنان و نوار غزه، كه امروزه يك كانال تلويزيونى ماهواره‌اى به داخل هر خانواده‌ى عرب مى‌فرستد، خشم و عجز مردم بيشتر مى‌شود. حسنى مبارك رييس‌جمهورى مصر اين نكته را بيش از ديگران حس مى‌كند. مردم در تظاهرات و حتا در مصر، شيخ نصرالله رييس گروه راديكال اسلامى حزب‌الله را مانند قهرمانى ستايش می‌كنند، گويى كه او واقعا آخرين پيكارگر جنبش مقاومت عربى است. از طرف ديگر اخوان‌المسلمين هم در حال پيشروى است. آنان هواداران خود را از ميان مردم فقيرى جذب مى‌كنند كه در حال افزايش هستند.
واقعا هم در جهان عرب مسايلى در شرف تكوين است. اتحاديه عرب ديگر تقريبا وجود ندارد و اين «باشگاه خودخواهان» مدتهاست كه از نظر سياسى مرده است. به عوض آن نگاه‌ها متوجه بشگه‌هاى باروتى است كه فقط منتظر جرقه‌اى هستند كه باعث انفجار آن‌ها شود.
آلكساندر فون اولنيتسكى