درگذشت سائول بلو نويسنده آمريكايى برنده جايزه نوبل ادبيات
۱۳۸۴ فروردین ۱۹, جمعه
بلو كه در منطقه‌اى فقيرنشين در حومه كلان‌شهر مونترال كانادا زاده شد، و با رمانهاى «هرتسوگ» و «ميراث هومبولت» شهرتى جهانى يافت، به آندسته از نويسندگان آمريكاى شمالى تعلق داشت كه بيش از ديگران در زمان زندگى‌اش مورد ستايش و توجه خوانندگان و منتقدان، و فضاى ادبى جهان قرار گرفته بود.
در آثار او بيش از هر چيزى به تجربه‌هاى مهاجران، بخصوص مهاجران يهودى، و مبارزه آنها براى ادامه حيات پرداخته مى‌شود. پدر و مادر سائول بلو از مهاجران يهودى روسيه بودند و نخستين زبانى كه او آموخت زبان عبرى بود. هنگامى كه بلو ۹ ساله بود، خانواده‌اش به شيكاگوى آمريكا مهاجرت كردند.
فيليپ روت نويسنده سرشناس آمريكايى مقام سائول بلو را در كنار ويليم فالكنر همچون «ستون فقرات ادبيات قرن بيستم آمريكا» ارزيابى مى‌كند. هيات داوران نوبل ادبيات در سال ۱۹۷۶ از بلو بخاطر «تلاش براى تفاهم انسانى و تجزيه و تحليل دقيق فرهنگى» تقدير كرد، دو مسئله‌اى كه در آثار نويسنده آمريكايى با زبردستى با يكديگر تلفيق شده‌اند. منتقدان نيز سائول بلو را به مثابه واقعه‌نگار روشنفكرى يهوديآمريكايى و نيز تمامى جامعه آمريكا مورد ستايش قرار داده‌اند.
بلو پس از فارغ‌التحصيل شدن در رشته جامعه‌شناسى، در ۲۹ سالگى با رمان كوتاه «مرد پا در هوا» خود را به عنوان نويسنده‌اى صاحب سبك تثبيت كرد. در سال ۱۹۵۳ زمانى كه رمان ۸۰۰ صفحه‌اى او با عنوان «ماجراجويى آوگى مارچ» منتشر شد، جامعه منتقدان آمريكا اين اثر را همچون «پراهميت‌ترين اثر ادبى سال» معرفى كرد. سپس رمان كمدىتراژيك «هرتسوگ» در سال ۱۹۶۵ از نويسنده منتشر شد كه بسيارى آن را بهترين اثر بلو مى‌دانند. ده سال بعد «ميراث هومبولت» باعث شهرت جهانى او شد.
شخصيتهاى رمانهاى سائول بلو عموما ضدقهرمان هستند، شخصيتهايى همزمان كميك و تراژيك. او از روشنفكران يهودى‌اى نوشت كه زمانى در جامعه آمريكا در انزوا و خارج از گود بسر مى‌بردند. بلو كه در ۱۵ سالگى فرويد، ماركس و لنين را خوانده بود، در رمان «هرتسوگ» همزمان با تصوير كردن زندگى زناشويى همراه با شكست يك پروفسور، ايده‌هاى فيلسوفانى مانند نيچه و هايدگر را به ميان مى‌كشد و از آنها به عنوان مصالح كارش استفاده مى‌كند.
سائول بلو پروفسور ساليان دانشگاه، تا اواخر عمر همچنان مى‌نوشت. در ۸۵ سالگى، رمان «راول‌اشتاين» را به اتمام رساند و منتشر كرد.
به هنگام سخن گفتن از آثار سائول بلو، از زندگى خصوص‌اش نمى‌توان براحتى گذشت. او ۵ بار ازدواج كرد كه حاصل آن علاوه بر ۳ فرزند پسر، دخترى ۵ ساله نيز هست. والتر پوزن وكيل و دوست نويسنده فقيد آمريكايى گفته است، بلو بيمار بود، اما تا پايان زندگى‌اش به شكلى شگفت‌انگيز سرحال و به‌هوش!
سائول بلو نويسنده سرشناس و يكى از برجسته‌ترين نمايندگان ادبيات مدرن آمريكا، در منزل خود در بروكلين درگذشت. به هنگام مرگ، همسر و دخترش در كنار او بودند.
بهنام باوندپور