در حاشیه‌ی جشنواره‌ی فیلم فجر
۱۳۸۵ بهمن ۲۰, جمعه
بیست و پنجمین جشنواره‌ی فیلم فجر به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود. جشنواره‌ی امسال مانند سالهای گذشته، هم حوادثی تکراری را تجربه کرده و هم ویژگیهایی داشته که با نام این دوره در خاطره‌ها ثبت خواهد شد. صف‌های طولانی مقابل برخی از سینماها و مشخص نبودن یا جابه‌جایی بعضی از برنامه‌ها از اتفاقهایی هستند که در سالیان گذشته نیز شاهد بوده‌ایم.
برای دیدن بعضی از فیلمها گاهی جمعیتی بیشتر از ظرفیت سالن جلوی گیشه‌های بسته منتظر می‌مانند تا شاید تعدادی از آنها موفق به دیدن فیلم دلخواهشان شوند. فیلم «سنتوری» ساخته‌ی داریوش مهرجویی که بعد از اصلاحیه‌هایی باز هم مجوز نمایش دریافت نکرد و از برنامه حذف شد عاقبت در روز پنجم دوباره به برنامه‌ها افزوده شد و به نمایش درآمد. پیش از این نیز قرار بود فیلم «خون بازی» رخشان بنی‌اعتماد تنها در بخش جانبی جشنواره به نمایش درآید.
ظاهرا این مسئله با مخالفت سازندگان فیلم روبرو شد که اعلام کردند در اینصورت از شرکت «خون بازی» در جشنواره صرف‌نظر خواهند کرد. با گذشت پنج روز از آغاز جشنواره در حالی که «خون بازی» با استقبال خوب تماشاگران نیز روبرو شد بنی‌اعتماد از دست‌اندرکاران جشنواره خواسته فیلم او را در رقابتهای بهترین فیلم و بهترین کارگردان شرکت ندهند. به گفته‌ی بنی‌اعتماد این درخواست به این علت است «تا پذيرش «خون بازی» در بخش مسابقه ايران که با دفاع و حمايت خانه سينما از حقوق حرفه‌يى عوامل فيلم عملى شد حقى را از ديگر فيلم‌هاى ايرانى اين بخش ضايع نکند.»
از ویژگیهایی که در پرونده‌ی جشنواره‌ی امسال ثبت خواهد شد یکی نمایش پانزده فیلم کوتاه درباره‌ی فرش ایرانی است که به وسیله‌ی ۱۵ کارگردان نام‌آشنای سینمای ایران ساخته شده است. مجموعه‌ی این فیلمها در بخش خارج از مسابقه و یکجا، در سانس‌های مختلف اکران می‌شود تا اندکی هم شده خلاء حضور نام‌های بزرگ سینمای ایران برطرف شود.
در میان این فیلمها ساخته‌هایی از بهرام بیضایی، عباس کيارستمی، بهمن فرمان آرا، مجيد مجيدی، جعفر پناهی، کمال تبريزى و تعداد دیگری از کارگردانان مشهور به چشم می‌خورند.
یکی دیگر از ویژگیهای این جشنواره حضور کارگردان ۹۱ ساله‌ی ایتالیایی ماریو مونیچلی در تهران است. او که عصر سه شنبه همراه با میزبانش عباس کیارستمی در موزه‌ی سینما حاضر شد، چند روزی در ایران می‌ماند تا در برنامه‌ی پایانی، سیمرغ بلورینی به نشانه‌ی تقدیر دریافت کند.
مونیچلی نخستین فیلم خود را سال ۱۹۳۵ و تازه‌ترین اثرش را سال ۲۰۰۶ ساحته است. جشنواره‌ی امسال مروری بر اثار این فیلمساز بزرگ ایتالیایی دارد که با نمایش «بوروژوای کوچک» آغاز شد. کیارستمی در استقبال از مونیچلی گفته است که فیلمهای او یکی از انگیزه‌های فیلمساز شدنش بوده.
از دیگر اتفاق‌های این جشنواره جای گرفتن فیلم «اخراجی‌ها»ی مسعود ده نمکی در صدر فیلمهای برگزیده‌ی تماشاگران است. این فیلم که تا پایان روز ششم نزدیک به ۹۰ درصد از آرای تماشاگران را کسب کرده نخستین ساخته‌ی داستانی ده‌نمکی است. کارگردان که نویسنده‌ی فیلمنامه هم هست پس از سردبیری نشریه‌ی شلمچه با ساختن مستند «فقر و فحشا» به فعالیتهای سینمایی روی آورد. فیلم او مجوز نمایش نگرفت اما در سطح وسیعی در کشور پخش شد.
ده‌نمکی که فیلمش از روز نخست نمایش با فاصله‌ای بسیار در صدر جدول انتخاب تماشاگران قرار گرفت در وبلاگ خود به سکوت مطبوعات و سینمایی‌نویسان در مورد توفیق «اخراجی‌ها» اشاره می‌کند و می‌نویسد «اصحاب سینما و رسانه‌ها ترجیح می‌دهند سکوت کنند و نبینند. اینبار هم چپ و راست ندارد از کیهان و رسالت گرفته تا اعتماد و کارگزاران....» البته خبرگزاریها و مطبوعاتی که به جشنواره می‌پردازند هر روز نتایج رای گیری از تماشاگران را به نقل از روابط عمومی جشنواره فجر منتشر می‌کنند.
بیست و پنجمین جشنواره‌ی فیلم فجر روز ۲۲ بهمن به کارش خاتمه می‌دهد.
بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر صدای آلمان در تهران