در خاور نزديك امور بديهى نيز گاهى پندارگونه هستند
۱۳۸۵ دی ۱۵, جمعه
�ده اينك از نظر سياسى از وزن بيشترى برخوردار شده است، اما در خاورنزديك بدون ايالات متحده‌ى آمريكا كار چندانى از پيش نمى‌رود.
آنگلا مركل قرار است به عنوان رييس شوراى اتحاديه‌ى اروپا و كشورهاى گروه هشت، در ديدار از واشنگتن، چرخ در گل مانده‌ى ديپلماسى در خاورنزديك را به حركت درآورد. اين دست‌كم استنباطى است كه گفتگوهاى وى با جرج دبليو بوش رييس‌جمهورى آمريكا ايجاد مى‌كند. اما «ستارگان» هم مى‌توانند دچار تكبر شوند و اميدهايى را كه به آنان بسته شده سرخورده كنند. از همين رو بايد جانب احتياط و خويشتندارى را گرفت. اگر چه كوشش براى احياى روند صلح در خاور نزديك قطعا درست است.
ايده‌ى كانونى اين است: طرف‌هاى چهارگانه متشكل از نمايندگان سازمان ملل، اتحاديه‌ى اروپا، آمريكا و روسيه بايد از نو فعال‌تر شوند. اين ايده‌ى عاقلانه‌اى است، زيرا هر كوششى براى حل بحران خاورنزديك، بايد حتى‌الامكان متكى بر يك پشتيبانى گسترده‌ى بين‌المللى باشد. اما مشكل اينست كه طرف‌هاى چهارگانه تا كنون ابتكار واقعا مقنعى ارائه نداده‌اند كه چگونه مى‌توان مشكل خاورنزديك را حل كرد.
به جاى آن، طرف‌هاى چهارگانه تنها كارى كه كرده‌اند اينست كه عناصر بنيادين صلح را در «نقشه‌ى راه» معين نموده‌اند. اين نقشه تعريف كرده است كه صلح خاورنزديك از جمله بايد برشالوده‌ى پايان دادن به خشونت، به رسميت شناختن متقابل و پايان اشغالگرى اسراييل و تاسيس يك دولت مستقل فلسطينى استوار باشد. اين‌ها در واقع جزو بديهيات هستند، اما در خاور نزديك امور بديهى نيز گاهى پندارگونه است.
وضعيت كنونى را در نظر بگيريم: خشونت پايانى ندارد. اسراييل همچنان با فلسطينى‌ها مقابله مى‌كند و آنان نيز همواره با موشك به اسراييل حمله مى‌كنند. فلسطينى‌ها با يكديگر نيز پيكار مى‌كنند. از به رسميت شناختن متقابل هم اثرى نيست. دولت حماس هنوز خود را به نابودى اسراييل متعهد مى‌داند. دولت اورشليم هم اين موضوع را بهانه قرار مى‌دهد تا هرگونه انعطافى را مادامى كه حماس بر سر قدرت است كنار بگذارد.
از طرف ديگر نبايد فراموش كرد كه ابتكارات بين‌المللى در خاورنزديك هر قدر هم خوب باشند، بدون واشنگتن بى‌نتيجه خواهند ماند. اما جرج بوش تا كنون در مورد بحران خاور نزديك كوتاهى و خود را معطوف به موضوعات ديگر كرده است. عراق، ايران و پيكار عليه ترور تا كنون براى كاخ سفيد مقدم بوده‌اند.
اينك قرار است وزير امور خارجه‌ى آمريكا به خاور نزديك سفر كند. اما او رييس‌جمهورى پرو بال شكسته‌اى را نمايندگى خواهد كرد كه اكثريت دمكرات را در هر دو مجلس آمريكا در مقابل خود دارد. اين واقعيتى است كه آنگلا مركل نيز نمى‌تواند آن را تغيير دهد. وى نيز اعلام كرده است كه به خاور نزديك سفر خواهد كرد.
Peter Philipp