در مناطق قومی گرایش به کدامیک از نامزدها بیشتر بود؟
۱۳۹۲ خرداد ۲۴, جمعه
روزنامه‌ها و سایت‌های محلی وابسته به قومیت‌ها و اقلیت‌های دینی در ایران، در نظرسنجی‌های خود از پیشتازی حسن روحانی نماینده اصلاح‌طلبان خبر دادند.
پایگاه خبری تحلیلی "ندای زاهدان" که توسط جمعی از روزنامه نگاران قدیمی استان سیستان و بلوچستان اداره می‌شود و به صورت رسمی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ثبت رسیده است، در نظرسنجی ۲۳ خرداد خود آورده است که بیش از ۷۰ درصد کاربران این سایت محلی، حسن روحانی را به عنوان رئیس جمهور انتخاب کرده‌اند.
پس از حمایت خاتمی از نامزدی حسن روحانی، گرایش به وی در میان نخبگان قومی کشور افزایش پیدا کرد و در بسیاری از نواحی، همایش حمایت از نامزدی او برگزار شد.
برخی از نخبگان بلوچ و اهل سنت هم که طرفدار اصلاحات هستند، بعد از انصراف دکتر عارف در اعلامیه‌ای از روحانی حمایت کردند. مولوی عبدالحمید و بسیاری دیگر از علماء و رهبران دینی سنی در ایران اعلام بی‌طرفی کرده و به پیروان اکثر حوزه‌های علیمه اهل سنت کشور گفتند که از هیچ کاندیدای خاصی پشتیبانی نمی‌کنند.
بلوچ‌ها به چه کسی رای دادند؟
حاتم نارویی استاندار سیستان و بلوچستان از اخذ رای در ۱۸ شهرستان و ۳۷ شهر در سراسر استان خبر داده است. علیرضا براهویی رئیس کمیته اطلاع‌رسانی و انتخابات سیستان و بلوچستان نیز گفت بیش از ۸۰ خبرنگار و عکاس برای پوشش انتخابات سیستان و بلوچستان حضور داشته‌اند.
یک رای دهنده اهل شهرستان خاش به دویچه‌وله گفت: «علما و روحانیان بلوچ و اهل سنت درباره اینکه به چه کسی رای بدهیم پیامی ندادند. اما مردم بلوچ به نماینده اصلاح‌طلب بیشتر گرایش دارند و اکثریت مردم به روحانی رای دادند. نیروهای بسیجی، سپاه پاسداران و نیروی اطلاعات که تعدادشان هم در استان ما کم نیستند به اصول‌گرایان رای دادند. بنابراین من تردیدی ندارم که اکثرا بلوچ‌ها به حسن روحانی دادند. در بین شیعیان و سیستانی‌ها، تلاش فراوانی صورت گرفته تا جلیلی در بین این قشر از آرای بیشتری برخوردار شود. اما او نیز در رقابتی تنگاتنگ با قالیباف و رضایی قرار دارد.»
انتخابات شوراها مردم را پای صندوق رای کشاند
یک کارشناس آگاه به مسائل قوم بلوچ به دویچه‌وله گفت: «دراستان سیستان و بلوچستان فعالیت‌ها بر روی انتخابات شوراها متمرکز بود، زیرا پایه و اساس مشارکت بر محور رقابت‌های عشیرتی و طایفه‌ای است که مهم‌ترین انگیزه محرکه برای جذب افراد به پای صندوق‌های رای و جلب آرای آنها می‌باشد. به همین دلیل حدس و گمان بر این است که در بلوچستان مشارکت در انتخابات شوراها بیش از ۷۰ درصد واجدان شرایط باشد. طبیعتا این حضور اکثریتی در پای صندوق‌ها برای انتخاب کاندیداهای شوراها، تاثیر مثبتی در تعداد آرای واریز شده برای ریاست جمهوری نیز خواهد داشت، که بطور تاریخی اصلاح‌طلبان از آرای مردم بلوچ و اهل سنت بهره بیشتری برده‌اند.»
در بیانیه مولوی عبدالحمید امام جمعه اهل سنت زاهدان و رهبر اهل سنت استان، به این امر تاکید شده که "مردم باید به کاندیدایی رای بدهند که به مطالبات اهل سنت و اقوام ایرانی و منافع آنان نزدیکی بیشتر دارد."
به عقیده کارشناس بلوچ که با دویچه وله صحبت کرد، بسیاری این پیام مولوی عبدالحمید را حمایت تلویحی از کاندیدای اصلاح‌طلبان یعنی آقای روحانی تلقی کرده‌اند. بر همین مبنا و طبق اخبار رسیده و تخمین‌های برآورد شده از بلوچستان بیش از ۷۰ درصد رای دهندگان بلوچ و اهل سنت به روحانی رای داده‌اند.
مقامات محلی: در کردستان مشارکت زیاد بود
وضعیت در کردستان هم تفاوت چندانی با دیگر نواحی که قومیت‌ها ساکن هستند، نداشته است. در ۱۰ شهرستان و ۲۹ شهر و ۱۳۳۹ روستای استان کردستان صندوق‌های رای گذاشته شد. ایرج حسن‌زاده ، رئیس ستاد انتخابات کردستان اعلام کرده است که استقبال مردم و میزان حضور مردم چنان زیاد بوده که دو ساعت در مناطق شهری و یک ساعت در روستاهای کردستان مهلت رای‌گیری تمید شده است.
برخی از فعالان انتخاباتی این استان تائید کردند که مردم کرد به روحانی رای داده‌اند. رهبران دینی کردستان نیز پیش از این در گفتوگو با دویچه وله خاطرنشان کردند که کردها به نامزدی رای خواهند داد که مدافع حقوق آنها باشد.
قومیت‌ها بطور سنتی به اصلاح طلبان رای می‌دهند.
ناصر دیه‌جی روزنامه‌نگار و حقوق‌دان از شهر بندرترکمن نیز می‌گوید درصد مشارکت مردم ترکمن در انتخابات بالا بوده است. وی در این رابطه به دویچه‌وله گفت: «به‌طور قطع مردم مناطق بلوچستان، کردستان و ترکمن‌صحرا به طور سنتی به اصلاح‌طلبان رای دادند. با توجه به سابقه ذهنی بدی که اصول‌گرایان در بین مردم ایران به خصوص اقلیت‌های قومی و دینی دارند، رای دهندگان اقوام به اصلاح‌طلبان رای خواهند داد و کاندیدای اصلاح‌طلب را کسی می‌دانند که وضعیت را در مناطق قومی و دینی اگر بهتر هم نکند، بدتر از آن هم نخواهد کرد، بنابراین اقبال اکثر رای دهندگان مناطق قومی و دینی با آقای حسن روحانی بوده است.»
ترکمن‌ها هم بیشتر به روحانی گرایش دارند
ناصر دیه‌جی اضافه میکند: «آن‌طور که من شاهدش هستم و برآورد می‌کنم، تمایل مردم ترکمن بیشتر به حسن روحانی بوده است، چون وی تنها نماینده‌ای است که از حمایت اصلاح‌طلبان برخوردار است. ما به تجربه دیدیدم که اصلاح‌طلبان ازحقوق اقلیت‌ها و قوم ترکمن حمایت کردند و سابقه خوبی دارند. البته خود آقای روحانی بین ترکمن‌ها شناخته شده نیست، اما به خاطر حمایت خاتمی و دیگر اصلاح‌طلبان از روحانی، نظر رای دهندگان ترکمن بیشتر به سوی اصلاح‌طلبان برگشت، بنابراین در اکثر نقاط ترکمن نشین ایران اقبال روحانی بیشتر شد.»
دیه‌جی اما بر این نکته هم تاکید میکند که اصلاح‌طلبان درمورد حمایت از نامزدی حسن روحانی دیر به اجماع رسیدند و در منطقه ترکمن‌نشین ایران زیاد فعال عمل نکردند. وی احتمال می‌دهد که فقط در گنبد کاووس، قالیباف بخشی از آرا را به خود اختصاص دهد. او نتیجه می‌گیرد که جو حاکم در ترکمن‌صحرا به نفع اصلاح‌طلبان بوده و هست.
قومیت‌ها گزینه دیگری جز روحانی ندارند
سردبیر یک روزنامه محلی هم در گفتوگو با دویچه وله می‌گوید، گرچه آقای روحانی به حقوق اقلیت‌ها و اقوام اشاره کلی کرده است، اما وی تردید دارد که او بتواند مشکلات اقوام را حل کند.
وی در این رابطه خاطرنشان میکند: «من خوشبین نیستم که روحانی بتواند بسیاری از مشکلات قومیت‌ها و اقلیت‌های دینی را حل کند. وی از طیف اصلاح‌طلبان سنتی محسوب می‌شود و فردی میانه‌روست و اصلاح‌طلبان با توجه به اینکه هاشمی رفسنجانی رد صلاحیت شد، مجبور به اجماع روی آقای روحانی شدند. یک رئیس جمهور اصلاح‌طلب می‌تواند دیالوگ با جامعه جهانی برقرار کند و فشار اقتصادی که بر روی مردم هست را کم کند، اما فکر نمی‌کنم تاثیری داشته باشد روی حقوق قومیت‌ها.»
با این همه، این سردبیر روزنامه محلی تاکید میکند که قومیت‌ها گزینه دیگری ندارند جز اینکه به روحانی رای دهند و اگر تقلبی در انتخابات انجام نگیرد، آراء حسن روحانی در مناطق قومی بسیار بالا خواهد بود.