در کنفرانس ژنو رخ داد:<br> مشاجرهی لفظی بر سر برنامهی هستهای ایران و سوریه
۱۳۸۷ اردیبهشت ۱۰, سهشنبهروز دوشنبه (۲۸ آوریل) در شهر ژنو سوئیس، کنفرانسی دوهفتهای آغاز به کار کرد. هدف این کنفرانس، فراهم کردن مقدمات تمدید پیمان منع گسترش سلاحهای اتمی (NPT) ، پس از سال ۲۰۱۰ است.
آندره لوگار، نمایندهی اتحادیهی اروپا در آغاز این کنفرانس از ایران به عنوان کشوری یاد کرد که در حال گسترش فعالیتهای هستهای است، فعالیتهایی که، به گفتهی لوگار، میتوانند در خدمت تولید تسلیحات اتمی قرار گیرند.
این نمایندهی اهل اسلوونی، در ادامه از ایران خواست تا به تازهترین ادعای سرویسهای اطلاعاتی آمریکا پاسخ دهد. این ادعاها حاکی از آنند که ایران بر خلاف تعهدات NPT ، در حال مطالعه برای ساخت بمبهای اتمی است.
لوگار ادامه داد: «اتحادیهی اروپا مصمم است که از دستیابی ایران به ظرفیتهای نظامی انرژی هستهای جلوگیری کند و احتمال هرگونه خطر برنامهی اتمی این کشور را از بین ببرد» .
در این هنگام نمایندهی ایران، خارج از دستور جلسه، آغاز به سخنرانی کرد و اتحادیهی اروپا را متهم ساخت که واقعیات را وارونه جلوه میدهد. وی ادامه داد که ایران به تعهدات NPT پایبند است، اما هیچکس نمیتواند حق استفادهی صلحآمیز از سلاحهای اتمی را از این کشور بگیرد.
ادعای جدید سرویسهای اطلاعاتی آمریکا
نگرانیهای غرب در مورد برنامههای هستهای ایران و سوریه از زمانی بیشتر شد که آمریکا از همکاری هستهای سوریه و کرهی شمالی خبر داد. سرویسهای اطلاعاتی ایالات متحده، هفتهی گذشته مدعی شدند که سوریه با همکاری کرهی شمالی در حال ساخت یک رآکتور هستهای بوده است.
بنا به ادعای سیا، این رآکتور ظرفیت تولید پلوتونیوم لازم برای یک تا دو بمب اتم در سال را داشته و از نظر ابعاد و فنآوری، مشابه یونگ بیون، رآکتور هستهای کرهی شمالی بوده است. در گزارش سیا، رآکتور هستهای سوریه، روز ۶ سپتامبر ۲۰۰۷ و اندکی پیش از تکمیل، در حملهی هوایی ارتش اسرائیل، از بین رفته است. حملهای که انگیزهی آن تا مدتها به صورت معما باقی مانده بود.
جعفری، نمایندهی سوریه در سازمان ملل متحد، هفتهی گذشته و در پی انتشار گزارش سیا، اعلام کرد که سوریه با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری میکند و هیچ موضوعی برای پنهانکاری ندارد.
در نشست روز دوشنبه در ژنو، نمایندهی سوریه نیز با رد اتهامات نمایندهی اتحادیهی اروپا، افزود: «ما هنوز اطلاعات نادرست سرویسهای امنیتی آمریکا، در مورد وجود سلاحهای کشتار جمعی در عراق را به یاد داریم» ؛ همان نکتهای که عماد مصطفی، سفیر سوریه در آمریکا، نیز بر آن دست گذاشته بود.
گفتنی است که در حال حاضر اولی هاینونن، معاون امور پادمانهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی، هرمن ناکارت، رئیس بخش اجرایی پادمان آژانس و یک مسئول فنی از آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایران حضور دارند. این هیئت که روز دوشنبه وارد تهران شده، به نوشتهی پایگاه خبری مهر، تا روز چهارشنبه (۳۰ آوریل) با مقامات سازمان انرژی اتمی ایران، در مورد پروندهی هستهای این کشور گفتگو خواهد کرد.
پیمان NPT چیست؟
پیمان منع گسترش سلاحهای اتمی (NPT) قراردادی بینالمللی است که از یکسو بر منع گسترش هستهای تأکید میکند و از سوی دیگر، حقوق کشورهای عضو را در استفادهی صلحآمیز از این انرژی به رسمیت میشناسد.
کشورهای فاقد فنآوری هستهای با عضویت در NPT متعهد میشوند که فعالیتهای هستهای خود را در جهت دستیابی به سلاحهای اتمی بهکار نگیرند. قدرتهای هستهای عضو این پیمان هم باید سلاحهای اتمی خود را نابود کنند و به کشورهای دیگر برای استفادهی صلحآمیز از انرژی هستهای یاری رسانند.
در سال ۲۰۰۵ تصمیم گرفته شد که اصلاحاتی در پیمان NPT انجام شود. این اصلاحات اما با اختلاف نظر ایران و آمریکا با شکست مواجه شد.