دستگيری‌ها و جو وحشت در منطقه كردنشين ايران
۱۳۸۴ دی ۹, جمعه
اگر بخواهيم با استناد به مطبوعات و رسانه‌هاى ايران بدانيم كه در استانهاى كردنشين ايران چه مى‌گذرد، مى‌توانيم اين جمع‌بند را به دست بدهيم كه همه چيز آرام است، چون خبرى از كردستان نيست. سازمانهاى حقوق بشر اما روى ديگر سكه را به ما نشان مى‌دهند: اين روزها جو رعب و وحشت در منطقه كردنشين در ايران حاكم شده است، چون مطبوعات منتقد توقيف شده‌اند، نويسندگان آنها در فشار و خطر دستگيرى و حبس هستند، كسانى كه در تابستان گذشته در حركتهاى سياسى اجتماعى فعال بودند زير پيگردند، چند نفر كه مدتهاست، بى آنكه كسى بداند در زندان به سر مى‌بردند اعدام شده يا در خطر اعدام‌اند.
سازمان دفاع از حقوق بشر كردستان با چند اطلاعيه‌اي كه منتشر كرده است ما را متوجه دستگيريها و اعدام‌هاى روزهاى اخير در اين منطقه مى‌كند. به گفته محمدصديق كبودوند ، دبير اين سازمان حقوق بشر، در تابستان گذشته ۱۴۸ نفر در شهر سقز دستگير شده بودند. طى هفته‌ها و روزهاى اخير براى حدود ۵۱ نفر احضاريه فرستاده شده است كه پس از توديع وثيقه آزاد شده‌اند. اين ۵۱ نفر در گروههاى ۱۰–۱۱ نفره تقسيم شده و برايشان روزهايى معين براي مراجعه به دادگاه تعيين شده است. تاكنون حدود ۲۰ نفر از آنان به دادگاه مراجعه كرده و محاكمه شده‌اند. كبودوند مى‌گويد: ”محاكمه پشت درهاى بسته بوده و هيچ اطلاعى ما نتوانسته‌ايم بگيريم و اينها حتى وكيل نداشته‌اند.“
كبودوند در مورد اينكه دستگيرشدگان چه كسانى هستند مى‌گويد: ”افرادى كه دستگير شده‌اند عمدتا شهروندان عادى هستند كه اطلاع زيادي از قوانين قضايى و حقوقى ندارند متاسفانه و آنجا هر حكمى در خصوص‌شان صادر شود، از نظر حقوقى توانايى عدم قبول آن و مخالفت با آن را ندارند.“
در رابطه با حركتهاى اعتراضى تابستان گذشته در شهرهاى ديگرى چون اشنويه، مهاباد، سنندج و بانه نيز افراد به دادگاه احضار شده‌اند.
شهروندان دستگير و احضار شده توانايى مالى گرفتن وكيل را ندارند. به گفته محمدصديق كبودوند سازمان دفاع از حقوق بشر كردستان تلاش بسيار كرده است تا از وكيلان براى دفاع از اين متهمان كمك بگيرد، اما در اين كار موفق نشده است. به نظر مى‌رسد كه وضعيت منطقه كردستان و جوى كه به گفته ناظران سياسى از آغاز دوره رياست جمهورى محمود احمدى نژاد در آن ديده مى‌شود براي وكيلان رغبتى باقى نگذاشته تا مسؤوليت دفاع از متهمان سياسي در اين منطقه را بپذيرند. گروهى از وكيلان نيز علت عدم پذيرش وكالت متهمان سياسى منطقه كردنشين را دوري راه براى سفر به اين منطقه عنوان مى‌كنند.
در يكى از اطلاعيه‌هاى سازمان دفاع از حقوق بشر كردستان نوشته شده است كه طی هفته گذشته فرهاد فتاحى از اهالى باينگان در استان كرمانشاه به همراه تعدادى از شهروندان اين شهر توسط ماموران امنيتى دستگير شده است. طبق اين اطلاعيه تعداد بازداشت‌شدگان كه از كسبه و جوانان شهر باينگان هستند حدود ۷ تا ۱۰ نفر تخمين زده شده است. در مورد ناروشن بودن تعداد دستگيرشدگان و دشوارى دست يافتن به اطلاعات بيشتر در اين باره محمدصديق كبودوند مى‌گويد: ”شهر باينگان شهر كوچكى در استان كرمانشاه و نزديكى پاوه است. اين شهر با توجه به موقعيت خود و حالت بن‌بستى كه دارد، از آن اطلاعات زيادي به بيرون منعكس نمى‌شود.“
با اين حال فعالان حقوق بشر در تلاش براي جمع‌آوري اطلاعات در باره بازداشت‌شدگان‌اند و مشخص شده است كه اتهام اين گروه تبليغ و فعاليت براى حزب دموكرات كردستان ايران است.
”اينها در دو مرحله بازداشت شده‌اند. حدود دوازده نفر يا بيشتر تخمين زده مى‌شود كه بار اول ۷ نفر و بار دوم ۶–۷ نفر بازداشت شده‌اند و بازداشت هم از طرف ماموران اطلاعات كرمانشاه كه از شهر كرمانشاه به محل اعزام شده‌اند و اقدام به دستگيرى اين افراد كرده‌اند.“
گفته مى‌شود كه چند نفر هم كه در مظان اتهام هستند، مخفى شده‌اند.
به گفته محمدصديق كبودوند در جو رعب و وحشت حاكم در منطقه سازمان دفاع از حقوق بشر كردستان با مشكلهاى بسيارى براى آگاهى از علت دستگيری‌ها و وضعيت زندانيان مواجه است. افزون بر اين اخبار مربوط به اين دستگيری‌ها منعكس نمى‌شود. همچنين مواردى وجود دارد كه برخى از زندانيان سال‌هاى بسيارى است كه در زندان به سر می‌برند بى‌آنكه كسى از آن آگاه شده باشد. آخرين موردى كه از آن اطلاع يافتيم مورد سه زندانى است كه اهل شهر سردشت هستند در آذربايجان غربى. يكى از آنان به نام عزيز خلكانى پس از گذراندن ۹ سال و ۴ ماه زندان در ۲۷ آذر ماه اعدام شد. عزيز خلكانى و دو زنداني ديگر مسعود شوكه و صلاح محمدى گويلانى در سال ۱۳۷۵ به اتهام دست داشتن در قتل يك مامور اداره اطلاعات در سردشت دستگير شدند. هر سه نفر محكوم به اعدام گشتند. قرار بود كه مسعود شوكه روز جمعه ۳۰ دسامبر اعدام شود. هنوز روشن نيست كه حكم اعدام در مورد او اجرا شده است يا نه.