دوبی در تلاش برای جذب ۱۵ میلیون گردشگر

در دهه‌ی نود میلادی پیش‌بینی شد که ذخائر نفت امارات متحده عربی در فاصله‌ی سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۳۰ پایان خواهند یافت. از همان زمان، رهبران دوبی با استفاده از درآمدهای نفتی، صنعت گردشگری را به یکی از پایه‌های اصلی اقتصاد خود تبدیل کردند. شیخ محمد بن راشد آل‌مکتوم، نخست وزیر فعلی امارات متحده و امیر دوبی، در پیشبرد این طرح نقشی بنیادی داشت. اکنون، تنها ۷ درصد درآمد ناخالص ملی دوبی از محل فروش نفت تامین می‌شود، اما درآمد ناشی از توریسم به یک چهارم تولید ناخالص ملی رسیده است. این سهم، براساس برنامه‌ی درازمدت دولت دوبی باید تا سال ۲۰۱۵ دو برابر شود. در سال ۲۰۰۷ میلادی، تعداد گردشگران دوبی به ۸ میلیون نفر رسید. هدف رهبران دوبی آن است که این رقم را تا سال ۲۰۱۵ به ۱۵ میلیون نفر برسانند.

راه اندازی پروازهای ارزان و متروی کاملا خودکار، دو طرحی است که باید از یک‌سو به جذب گردشگران بیشتر کمک کند و از سوی دیگر گره کور ترافیک دوبی را بگشاید.

پروازهای ارزان دوبی فلای

شیخ احمد بن سعید آل‌مکتوم، سرپرست شرکت دوبی فلای، در ماه مارس سال ۲۰۰۸ میلادی ۵۶ بوئینگ ۷۳۷ و ۸۰۰ به آمریکا سفارش ‌داد. در آن زمان، هنوز نشانه‌های سرایت بحران مالی به دوبی آشکار نشده بود. اما اظهارات شیخ نشان می‌داد که می‌داند برای همیشه نمی‌توان تنها به توریست‌های پولدار متکی بود و باید راه را برای گردشگران کم ‌درآمد نیز هموار ساخت. بهای جت‌ها ۴ میلیارد دلار بود. شیخ احمد پس از امضای قرارداد گفت: «هسته مرکزی فعالیت شرکت دوبی فلای ایجاد پروازهای ارزان و کارآمد است و هواپیماهائی که سفارش داده‌ایم، کاملا متناسب برای این هدف هستند».

توریسم و مشکل ترافیک

ترافیک در حال حاضر یکی از بزرگترین مشکلات دوبی است. بیشتر اتوبان‌ها و شاهراه‌های جدید دوبی شش باندی هستند، اما هربار که گذارت به مناطق قدیمی مثل الخور، سوق الذهب، یا کرامر می‌افتد، شاهد راهبندان‌های طولانی و بوق زدن‌های ممتد رانندگان هستی. این محله‌ها، از قضا به خاطر وجود بازارهای عطاران، پارچه‌فروشان، طلافروشان و فروشگاه‌های بی‌شماری که انواع مارک‌های جعلی را به قیمت ارزان عرضه می‌کنند، همانقدر برای توریست‌ها جذابیت دارند که دیدنی‌های مدرنی مثل برج‌‌العرب، پارک جمیره، جمیره بیچ و مراکز فروش بزرگ و مدرن. جاذبه‌های توریستی دوبی در سال‌های اخیر دائما افزایش یافته‌اند. تازه‌ترین نمونه، دریاچه مصنوعی بزرگ و زیبائی است که در میان مال دوبی، برج ۸۰۵ متری دوبی و بازار فوق‌العاده زیبای بهار ایجاد شده است و هرشب پس از فرونشستن خورشید سوزان دوبی هوائی مطبوع و دلنشین را تقدیم میهمانان کافه‌های متعدد پیرامون خود می‌کند.

دلبستگی رهبران دوبی به صفت تفصیلی شهره است. اینجا نیز، بلندترین برج جهان و بزرگترین "مال" خارج از آمریکای شمالی باید با بلندترین فواره‌های جهان همسایه می‌شدند. صف درازی از فواره‌های رقصان، که جهش آب آن‌ها با بلندی یک ساختمان ۴ طبقه برابری می‌کند، به هوا چنان لطافتی می‌دهد که گردشگران را تا سپیده دم در کافه‌ها و فضای پیرامون دریاچه نگه می‌دارد. در همین "دوبی مال" آکواریومی عظیم با صدها هزار ماهی رنگارنگ و ریز و درشت، چشم‌ها را ساعت‌ها به تماشا می‌خوانند. در بخشی دیگر از دوبی مال می‌توان ساعتی پای آبشار مصنوعی و نقره فام نشست و روزمرگی‌ها را به دست فراموشی سپرد. آنسوترک، کودکان و نوجوانان، در سالن بزرگ پاتیناژ همین مرکز فروش، مشغول بازی و آموختن‌اند.

همه این‌ها، همراه با جزیره نخل و هتل آتلانتیس، با معماری شرقی اعجاب‌‌آورش، در ماه نوامبر سال گذشته به وسیله امیر دوبی گشایش یافتند. درست در زمانی که نخستین زمزمه‌های سرایت بحران مالی جهانی به دوبی، در گوشه و کنار به گوش می‌رسید، اما هنوز به درستی طنین نیفکنده بود. شیخ محمد، ابعاد فاجعه را دریافته بود، اما نمی‌خواست از برنامه‌ای که برای آفریدن روشن‌ترین شب خلیج فارس تدارک دیده بود، چشم‌پوشی کند. در مراسم افتتاح نخل خلیج و هتل آتلانتیس، بیش از المپیک پکن فشفشه به هوا رفت.

اگر به رغم بحران مالی جهانی مهندسان متروی دوبی بتوانند به تعهدی که در ماه مارس سال گذشته سپردند عمل کنند، از ماه سپتامبر امسال بخش مهمی از مشکل ترافیک هم با بهره‌برداری از فاز نخست مترو حل خواهد شد. دوبی دارای یک شبکه‌ی اتوبوسرانی گسترده است. ایستگاه‌های اتوبوس حتی به تهویه مطبوع نیز مجهز هستند، اما استفاده از این شبکه برای توریست‌ها عملی نیست. در بیشتر ایستگاه‌ها، برنامه‌ی حرکت اتوبوس‌ها نصب نشده است. به این دلیل، توریست‌ها در حال حاضر تنها به وسیله‌ی تاکسی جا به جا می‌شوند.

وصل دو فرودگاه

فاز نخست مترو، که به خط قرمز معروف است، با درازای ۵۲ کیلومتر، جبل علی را به فرودگاه بین‌المللی فعلی وصل می‌کند. فرودگاه بین‌المللی آل‌مکتوم نیز در جبل علی ساخته می‌شود. به این ترتیب، خط قرمز نه تنها دو فرودگاه را به هم وصل خواهد کرد، بلکه وسیله ارتباطی سریع و مناسبی برای بازدید از مهم‌ترین دیدنی‌های دوبی خواهد بود. فاز دوم مترو (خط سبز) و فاز سوم آن (خط آبی) قرار است در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ آماده‌ی بهره‌برداری شوند. از دیگر جذابیت‌های دوبی متروی بدون راننده‌ی آن است که بر اساس وعده‌ها، می‌بایست در سال ۲۰۲۰ کامل شود و در آن زمان روزانه ۱ میلیون و دویست هزار مسافر را جا‌به‌جا کند. جمعیت دوبی، در سال ۲۰۰۷ اندکی بیش از ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر بود. تا قبل از بحران مالی جهانی، پیش‌بینی می‌شد که تعداد ساکنان این امیرنشین تا سال ۲۰۲۰ به ۹ تا ۱۰ میلیون نفر برسد. اما ظرف شش ماه گذشته، حدود ۳۰۰ هزار نفر از خارجیان مقیم دوبی این سرزمین را ترک کرده‌اند.

نویسنده: جواد طالعی

تحریریه: بهنام باوندپور