دويستمين سالگرد درگذشت ايمانوئل كانت

�ضه نسخه هاى اوليه و اصلى آثار اين فيلسوف، كار پيوسته تحقيقى بر روى آثار كانت را نيز در دانشگاه كلن نشان مى دهد.

ايمانوئل كانت در سال ۱۷۲۴ در شهر كونيگزبرگ، يكى از شهرهاى پروس در لهستان فعلى، متولد شد. بعد از گذراندن دوران مدرسه او در دانشگاه همين شهر به تحصيل در رشته هاى رياضيات، علوم طبيعى، خداشناسى، فلسفه و ادبيات لاتين مشغول شد. با طى كردن دوره دكترا و دريافت نشان پرفسورى در سال ۱۷۸۱ با چاپ اوليه و در سال ۱۷۸۷ با چاپ دوم كتاب سنجش خرد ناب او فيلسوف شناخته شده و معروفى در جهان بود. كانت هشتاد سال در اين شهر زندگى كرد و در همان جا درگذشت. او به عنوان مهمترين نماينده تفكر فلسفى روشنگرى شناخته شده است.

در ادامه تحولاتى كه از دوره رنسانس شروع شده و به جهان بينى قرون وسطايى به تدريج غلبه مى كند، انسان و توانايى هاى عقلى او در مركز جهان نگرى اين دوره قرار مى گيرد. قرون هفده وهجده دوره روشنگرى در تفكر اروپايى محسوب مى شوند. در اين دوره جهان بينى انسان دستخوش تغييرات بنيادى گرديد.

ايمانوئل كانت روشنگرى را در نفى بندگى انسان كه نتيجه عدم توانايى براى كاربرد نيروى عقلانى اوست مى بيند. به همين دليل روشنگرى به نظر كانت در توانايى انسان براى پيروى از عقل خود و شعور آگاهانه و مستقل خود اوست، در استقلال معنوى انسان از قيود و قوانين محدود كننده كه آزادى انسان را از او سلب كرده و باعث بندگى فكرى او مى شود.

از اين روست كه او روشنگرى را در شجاعت انسان در كاربرد عقل خود تعريف مى كند. چرا كه تنها در اين صورت است كه انسان از شخصيت و حرمت انسانى خود برخوردار شده و استقلال و آزادى فردى خود را حفظ مى كند.

او معتقد است كه دو عامل باعث مى شود كه انسان از عقل خود استفاده نكند: يكى تنبلى و ديگرى عدم شهامت. اين موضوعى است كه باعث بردگى معنوى انسان مى شود و به مكانيزم مريد و مراد، به ساختارهاى برده كننده و برده شونده كشيده مى شود.
از همين جا عنصر اصلى روشنگرى در تفكر كانت به خوبى نمايان مى شود و آن چيزى نيست غير از آزادى.

به نظر او فلسفه با چهار سوال اساسى سروكار دارد: اول اينكه من چه چيز را مى توانم بدانم، سوال درباره حقيقت و شناخت. دوم من چه مى بايست بكنم، سوال درباره عمل خوب و بد، به معنى اخلاق. سوم من به چه چيزى مى توانم اميدوار باشم، سوال درباره متافيزيك و روح و چهارم انسان چيست؟

ايمانوئل كانت به عنوان يكى از پايه گذاران تفكر جديد فلسفى محسوب مى شود. برخى از آثار او از جمله يكى از معروفترين آنها به نام سنجش خرد ناب به فارسى ترجمه شده اند.