ديداری از نمايشگاه آثار کانی علوی

ديوار برلين که دهها سال نماد جنگ­سرد، تقسيم آلمان و جدايی شهروندان آن بود، سرانجام در نوامبر ١٩٨٩ فروريخت، اما به ابتکار مقامات مسئول، بخشی از آن به طول بيش از يک کيلومتر، به عنوان يادگاری برای موزه­ی تاريخ حفظ شد. يکسال پس از اين رويداد، ١٠٠ هنرمند نقاش از ٢٤ کشور جهان گردآمدند تا اين بار به ياری رنگ­های زيبا و زنده، بدنه­ی خاکستری، سرد و بتونی ديوار برلين را فتح کنند و با آفرينش دهها اثر هنری، آن را از نماد جدايی به نماد رواداری تبديل نمايند. از آن زمان تا کنون، اين طولانی­ترين نقاشی جهان، همه روزه صدها بازديد کننده از نقاط مختلف را به خود جذب می­کند.

کانی علوی يکی از هنرمندان شرکت کننده در اين اقدام بی­سابقه بود و با نقاشی خود، اثری ديدنی از شکاف در ديوار و خروج مردم از آن را به يادگار گذاشت. وی از سال ١٩٩٦ جزو هنرمندان مبتکر برای اين پروژه است که اينک «گالری سمت شرقی» ناميده می­شود. کانی علوی در سال ٢٠٠١ قطعه­ای از نقاشی خود بر ديوار برلين را به سازمان ملل متحد اهدا کرد. اين قطعه از طرف «ولفگانگ تيرزه» (Wolfgang Thierse) رئيس وقت پارلمان آلمان به کوفی عنان دبيرکل سازمان ملل متحد تحويل داده شد و از سال ٢٠٠٢ در باغ مخصوص پيکره­های اهدايی به سازمان ملل متحد در نيويورک نصب شده است.

کانی علوی نقاش پر کاری است. آوازه­ی او مدتهاست که مرزهای محل اقامتش را درنورديده است. آثار او در بسياری از شهرهای آلمان و برخی کشورهای خارج به نمايش گذاشته شده است. در نگاهی دقيق­تر به آثار کانی علوی، می­توان دوره­ها و سبک­های مختلفی را تشخيص داد. اين چندگونگی از ويژگی­های آثار اوست. خود او می­گويد که در سالهای گذشته همواره در جستجو بوده و هنوز به سبک نهايی دست نيافته است. از سبک­های کلاسيک آغاز نموده و تدريجا" به انتزاع گراييده است. دست به آزمايش­های مختلفی زده است، اما همواره آزاد بوده و در هيچ دوره­ای تلاش نکرده تا خود را در قالب سبک معينی محدود نمايد. در کارهای تازه­ی کانی علوی می­توان رگه­های نيرومندی از امپرسيونيسم و اکپرسيونيسم را ديد. اما به اعتراف خود او هيچکدام از اين سبک­ها نهايی و تثبيت شده نيست و جستجوی او کماکان ادامه دارد.

کانی علوی در زمره­ی هنرمندان انسانگرايی است که تعهد اجتماعی را از کار هنری جدا نمی­داند. خود او معتقد است که هر هنرمندی تحت تأثير محيط خويش است و تأثيری که از اين محيط می­گيرد، نمی­تواند خود را در آفرينش هنری او بازتاب ندهد.

پس از زمين­لرزه­ی هولناک بم، به ابتکار کانی علوی و چند نقاش ديگر آلمانی و ايرانی در برلين، نمايشگاهی در اين شهر برگزار شد. تمامی درآمدهای ناشی از فروش آثار هنرمندان شرکت کننده در اين نمايشگاه، برای کمک به زلزله­زدگان بم اختصاص يافت. کانی علوی هم اکنون نيز در همکاری با چند هنرمند آلمانی، در پی برگذاری نمايشگاهی است که درآمدهای ناشی از فروش آثار عرضه شده در آن، به ساختن بيمارستانی برای کودکان مبتلا به بيماری قلبی اختصاص خواهد يافت.

از ديگر پروژه­های آتی کانی علوی، مرمت نقاشی بر ديوار برلين است که با گذشت زمان و تأثيرات جوّی آسيب ديده است. در اين اقدام، هنرمندان ديگر نيز شرکت دارند تا «گالری سمت شرقی» کماکان پابرجا بماند. به عقيده­ی کانی علوی، بايد اين نماد هشدار دهنده را همچنان حفظ کرد تا ديوارهای ذهنی افراد نيز تدريجا" فروريزند.

بهرام محيی، گزارشگر صدای آلمان در برلين