ديدار رهبران آلمان و قزاقستان در برلين / گفتگويى با طاهر شيرمحمدى
۱۳۸۵ بهمن ۱۰, سه‌شنبه
مصاحبه‌گر: شهرام احدی
دویچه‌وله: آقای شیرمحمدی، امروز نورسلطان نظربایف رییس جمهور قزاقستان برای دیدار و گفت‌وگو با خانم آنگلا مرکل صدراعظم و فرانک والتراشتاین مایر وزیر خارجه آلمان وارد برلین شده. هدف از این دیدار و کلا موضوعات محوری گفت‌وگوهای طرفین چه هست؟
طاهر شیرمحمدی: دیدار سه‌روزه‌ی نورسلطان نظربایف رییس جمهور قزاقستان از آلمان بنا به دعوت رسمی صدراعظم آلمان آنگلا مرکل انجام گرفته و انتظار می‌رود که نظربایف و مرکل هر دو در اجلاس اقتصادی دو کشور شرکت کنند و چند قرارداد و سند همکاری هم امضا کنند. ولی یکی از اهداف اصلی این سفر این است که نظربایف تلاش خواهد کرد آلمان را قانع بکند که در اجلاس آینده‌ی سازمان امنیت و همکاری اروپا از نامزدی قزاقستان برای عهده‌دارشدن ریاست این سازمان پشتیبانی کند. تا به حال روسيه از پیشنهادی نامزدی قزاقستان برای ریاست سازمان امنیت و همکاری اروپا حمايت كرده، ولی آلمان و کشورهای اروپای غربی انجام یکسری اصلاحات اقتصادی و اجتماعی در قزاقستان را برای به‌عهده‌گرفتن این مسئولیت شرط کرده‌اند. برای قزاقستان نظر آنگلا مرکل صدراعظم آلمان خیلی مهم است، به دلیل اینکه آلمان در حال حاضر ریاست ادواری اتحادیه اروپا را هم به‌عهده دارد و تصمیم این کشور می‌تواند برای قزاقستان تعیین‌کننده باشد.
دویچه‌وله: کشور قزاقستان یکی از صادرکنندگان مهم نفت به آلمان محسوب می‌شود و از این لحاظ در رده‌ی پنجم قرار دارد. تبادلات تجاری دو کشور دیگر چه عرصه‌هایی را دربرمی‌گیرد؟
شیرمحمدی: در رابطه با مناسبات آلمان و قزاقستان چند ويژگی را باید حتما ذکر کنیم. نخست اینکه در قزاقستان حدود ۲۵۰هزار آلمانی‌تبار زندگی می‌کنند و اینها از نظر دولت آلمان یک پل ارتباطی بین دو کشور به‌حساب می‌آیند. دوم اینکه قزاقستان کشوری‌ست بین چین و روسیه و مرکز فضایی بایکانور هم در این کشور واقع شده و تا چندسال پیش هم یک قدرت اتمی به‌حساب می‌آمد، یکی از کشورهای حوزه‌ی دریای خزر هم هست و از لحاظ ژئوپلتویک و همچنین انرژی نفت و گاز اهمیت استراتژیک دارد. تا بحال در میان کشورهای اتحادیه اروپا فقط آلمان بوده که توانسته رابطه‌ی گسترده‌ای با این کشور برقرار کند. از طرف دیگر برای فعالیت شرکتهای غربی، از جمله شرکتهای آلمانی در قزاقستان، زمینه‌های قانونی و مادی هم فراهم آمده. بیش از ۱۷۰ شرکت آلمانی و ۴۰۰ شرکت مشترک آلمانی‌ـ قزاق در این کشور فعالیت دارند.
دویچه‌وله: سازمان عفو بین‌الملل در آستانه‌ی ورود نظربایف به برلین از موارد متعدد و شدید نقض حقوق بشر در قزاقستان سخن گفته است. با توجه به این مناسبات خوب اقتصادی، فکر می‌کنید آلمان بتواند تاثیری مثلا در بهبود وضعیت حقوق بشر در قزاقستان بگذارد؟
شیرمحمدی: آلمان سعی می‌کند از طریق تبادلات تجاری و بازرگانی خوبی که با این جمهوری دارد، تاثیر مثبتی در این کشور داشته باشد و تشویق می‌کند یکسری اصلاحات در این کشور انجام بگیرد و این سیاست در رابطه با قزاقستان کارساز هم بوده. در مقایسه با کشورهای همسایه‌اش، مثلا ترکمنستان و ازبکستان، قزاقستان توانسته خوب رشد بکند، ولی در این کشور آزادیهای اجتماعی، فردی، رعایت حقوق بشر یا فعالیت آزاد احزاب سیاسی مخالف دولت و یا حتا فعالیت سازمانهای غیردولتی هنوز مسئله هست و بويژه در تقسیم قدرت یا در تقسیم عادلانه‌ی ثروت در این کشور مشکل اساسی هست. چون در قزاقستان مجلس نقش چندانی در کنترل بودجه مملکت ندارد و عملا بودجه کشور در اختیار رییس جمهور است و رییس جمهور هم یکی از ثروتمندترین شخصيتهاى شوروی سابق به‌حساب می‌آید. دولت قزاقستان وعده داده است که از ماه آوریل امسال برنامه‌ی اصلاحات و دمکراتیزه‌‌کردن این جمهوری را پیش ببرد. یعنی قرار است این کشور در سالهای آینده به یک کشور پارلمانی تبدیل بشود و مقامات آلمانی هم سعی می‌کنند از اصلاحاتی که در این کشور انجام می‌گیرد پشتیبانی کنند.