دیدار ظریف و اشتاینمایر؛ شامی آرام با چاشنی اعتراض بیرونی
۱۳۹۵ خرداد ۲۷, پنجشنبه
مهمانی شام فرانک‌والتر اشتاینمایر، وزیر امور خارجه آلمان برای دیدار با محمد جواد ظریف همتای ایرانی‌اش چهارشنبه شب ۲۶ خرداد (۱۵ ژوئن) در ویلای بورسیگ برلین برگزار شد. به دلیل ایام روزه‌داری مسلمانان در ماه رمضان، این مهمانی شام بسیار دیر برگزار شد.
به گزارش رویترز وزرای خارجه ایران و آلمان در این دیدار بر این موضوع تاکید کردند که پس از حصول توافق اتمی، همکاری‌های دوجانبه میان دو کشور باید تقویت شود.
ظریف همچنین رابطه ایران و آلمان را به طور سنتی رابطه‌ای خوب و قوی توصیف کرد که تنها در مقاطعی کوتاه با مشکل روبرو بوده است. او اما تاکید کرد: «امروز ما آن مشکلات را پشت سر گذاشته‌ایم.»
ظریف همچنین به همکاری‌های اقتصادی میان ایران و آلمان اشاره کرد و حضور شرکت‌های آلمانی و بانکها و موسسات مالی این کشور در ایران را نشانه همکاری‌های رو به رشد دو کشور دانست.
وزیر خارجه ایران نزدیکتر شدن روابط ایران و آلمان را برای تثبیت صلح و آرامش در خاورمیانه مفید دانست و گفت: «هیچ کشوری از این که ایران تبدیل به یک کشور توسعه‌یافته شود و یک شریک خوب برای آلمان باشد ضرر نخواهد دید.»
سوریه، موضوع محوری مذاکرات
عمده گفت‌وگوهای وزیران امور خارجه آلمان و ایران پیرامون مسئله سوریه و مذاکرات صلح این کشور بود. به گزارش خبرگزاری آلمان، اشتاینمایر در جریان این دیدار از گروه‌های اپوزیسیون سوریه خواست که به میز مذاکره برگردند.
به گفته او دور بعدی مذاکرات سخت‌تر از دور قبلی خواهد بود چرا که جامعه جهانی باید یک نقشه راه برای تشکیل دولت موقت و برقراری صلح در سوریه طراحی کند.
دور بعدی مذاکرات صلح سوریه قرار است در ژنو برگزار شود اما هنوز تاریخ دقیقی برای آن مشخص نشده است. نیروهای اپوزیسیون شرکت‌کننده در مذاکرات پیشین به اعتراض این گفت‌وگوها را ترک کردند. ایران و روسیه به عنوان متحدان اصلی بشار اسد در این مذاکرات حضور دارند.
ظریف در مهمانی شام اشتاینمایر بار دیگر تاکید کرد که مشکل سوریه باید از طریق دیپلماتیک حل شود.
مخالفت‌ها با دیدار ظریف و اشتاینمایر
مهمانی شام ظریف و اشتاینمایر اگرچه در محیطی آرام و صمیمی برگزار شد و اشتاینمایر نیز ظریف را "جواد" خطاب کرد و از او به این خاطر که دو بار اشتاینمایر را در تهران پذیرفته "صمیمانه" تشکر کرد اما در بیرون از ویلای بورسیگ برلین، صدها تن از ایرانیان در اعتراض به این ضیافت شام تجمع کرده بودند.
اعتراض این افراد به چشم بستن دولت آلمان به خاطر معاملات اقتصادی بر نقض گسترده حقوق بشر در ایران بود. معترضان می‌گویند دولت آلمان باید در مذاکره با مقامات جمهوری اسلامی ایران، حتی در مذاکرات اقتصادی، خواستار بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران شود.
اما اینها تنها مخالفان بهبود روابط اقتصادی ایران و آلمان نیستند. گروه "بمب را متوقف کنید" نیز یک روز پیش از دیدار ظریف با اشتاینمایر، در بیانیه‌ای که منتشر کرد نسبت به "انجام معامله با کشوری که در آن در عرض یک سال حدود ۱۰۰۰ نفر اعدام شده‌اند" هشدار داد.
اولریکه بِکِر سخنگوی این گروه همچنین با اشاره به کشتار اورلاندو که در آن بیش از ۵۰ همجنس‌گرا توسط یک اسلام‌گرای افراطی کشته شدند خطر دولت‌های ایدئولوژیک را برای امنیت دگرباشان گوشزد کرد و گفت: «کشتار اسلام‌گرایانه اورلاندو واقعیت ایدئولوژی اسلامی را به ما نشان داد؛ ایدئولوژی‌ای که محور آن بر نفرت از همجنس‌گرایان، یهودی‌ستیزی و تحقیر زنان قرار دارد. رژیم ایران یکی از حامیان بزرگ همجنس‌گراستیزی در دنیا و طرفدار کشتار آنان است که همجنس‌گرایان را تحت تعقیب قرار می‌دهد و آنان را با جرثقیل اعدام می‌کند.»
سخنگوی گروه "بمب را متوقف کنید" تصریح کرد که یک دولت اسلامی نمی‌تواند شریک و همکار یک جامعه دموکراتیک باشد. او به نیابت از گروهش از دولت آلمان خواست تا داد و ستد و مراوده با نمایندگان جمهوری اسلامی را متوقف کند و بیش از هر چیز خواهان لغو سفر حسن روحانی به آلمان شد که به گفته او برای آینده‌ای نزدیک برنامه‌ریزی شده است.
مخالفت سیاستمداران با نزدیکی روابط ایران و آلمان
در کنار گروه‌های اپوزیسیون ایرانی و برخی نهادهای غیردولتی در آلمان، شماری از سیاستمداران این کشور نیز مخالف نزدیکی ایران و آلمان هستند. "مارتین پاتزلت" عضو کمیسیون حقوق بشر پارلمان آلمان و نماینده حزب دموکرات مسیحی (حزب آنگلا مرکل) یکی از این افراد است.
او در مقاله مفصلی که در نشریه دست راستی "فوکوس" منتشر کرده با اشاره مکرر به موارد نقض حقوق بشر در ایران، نزدیکی آلمان به این کشور را مضر دانسته است.
پاتزلت در مقاله خود آمار اعدام‌ها در ایران را منتشر کرده که بر اساس آن تنها در سال ۲۰۱۵ حدود هزار نفر در ایران اعدام شده‌اند؛ بالاترین رقم اعدام سالیانه از ۲۰ سال پیش تا کنون. همچنین از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ یعنی در عرض ۱۰ سال، حداقل ۷۳ محکومی که در نوجوانی مرتکب جرم شده بودند اعدام شده‌اند. بر اساس این آمار، رقم اعدام نوجوانان در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ بالاتر از تمامی ۵ سال گذشته است.
بیشتر بخوانید: «اشتاینمایر در تهران نقض آزادی بیان را مطرح کند»
نماینده مجلس آلمان پس از ذکر این آمارها نوشته: «پیش از آنکه بخواهم به عنوان عضو کمیسیون حقوق بشر مجلس آلمان درباره وضعیت حقوق بشر در ایران بحث کنم و نه فقط در این مورد شکایت بلکه آن را محکوم کنم، روی سخن من با شخص وزیر امور خارجه ایران محمد جواد ظریف است.»
پاتزلت در ادامه، ظریف را دیپلماتی توصیف کرده که همه‌جا با خنده‌ای بر لب ظاهر می‌شود و این را القا می‌کند که او یک سیاستمدار میانه‌رو و چهره مثبت یک دیکتاتوری مذهبی است. او ادامه داده: «اما این صحت ندارد. روش اعتدالی ظریف و روحانی در واقعیت وجود خارجی ندارد.»
بیشتر بخوانید: نظر ۳ نهاد حقوق بشر آلمانی درباره سفر اشتاینمایر به ایران
نماینده حزب دموکرات مسیحی آلمان در ادامه مطلبش به دیدارهای ظریف و تمجید او از اشخاصی مثل حسن نصرالله، مصطفی بدرالدین که از سوی دادگاه بین‌المللی به قتل رفیق حریری متهم شده و عماد مغنیه اشاره می‌کند و ایران را یکی از مقصران آوارگی ۲۰ میلیون نفر در خاورمیانه برمی‌شمارد که ظریف هم به عنوان عضوی از رژیم جمهوری اسلامی در این مسئولیت سهیم است.
وی همچنین منفعت اقتصادی رابطه با ایران برای آلمان را به نقد کشیده، می‌گوید: «رقم صادرات آلمان به ایران تنها ۲ / ۰ درصد کل صادرات آلمان است. بنابراین برقراری رابطه با چنین رژیمی نه اخلاقی است و نه سیاستمدارانه.»
"ایران ۵۰۰ میلیون یورو به هرمس بدهکار است"
روزنامه چپ "تاتس" (تاگس تسایتونگ) از منظر دیگری دیدار ظریف و اشتاینمایر را نقد کرده است. نسخه اینترنتی این روزنامه در مطلبی نوشته که ایران به شرکت بیمه هرمس ۵۰۰ میلیون یورو بدهکار است و تا زمانی که این بدهی را نپرداخته، بستن قراردادهای جدید اقتصادی با این کشور می‌تواند به ضرر شرکت‌های آلمانی تمام شود.
بیمه هرمس شرکتی است که کمپانی‌های بزرگ را برای معاملات خارجی بیمه می‌کند. شرکت‌های صادرکننده جنس به خارج از آلمان در صورتی که نتوانند پول اجناسشان را از کشور مقصد بگیرند، این شرکت پول آنها را پرداخت می‌کند.
در حال حاضر با توجه به اینکه ایران ۵۰۰ میلیون یورو یه هرمس بدهکار است، این شرکت نمی‌تواند معامله با ایران را بیمه کند.
روزنامه تاتس در ادامه بستن قرارداد با ایران را تا پیش از پرداخت بدهی‌اش غیرمنطقی دانسته است.