دیدار نخست وزیر ترکیه از دمشق

اردوغان پیش از پرواز به دمشق گفت: اعتمادی که نسبت به ترکیه وجود دارد، وظیفه‌ی نقش میانجی را بر دوش این کشور می‌گذارد. بزرگ‌ترین سدی که در برابر مذاکرات میان اسراییل و سوریه وجود دارد، موضوع بلندی‌های جولان است.

در نگاه نخست، همه چیز ساده به نظر می‌رسد: اسراییل بلندی‌های جولان را که از سال ۱۹۶۷ در اشغال خود دارد به سوریه پس می‌دهد و سوریه نیز با اسراییل پیمان صلح می‌بندد. همان‌گونه که با اردن و مصر پیمان صلح بسته بود: زمین در برابر صلح. اردوغان در دمشق چنین پیشنهادی را از سوی اسراییل مطرح خواهد ساخت. ولی دشواری کار در جزییات است.

سوریه گذشت نمی‌کند

مرز آتی اسراییل و سوریه کجا خواهد بود؟ آیا اسراییل باید همه‌ی بلندی‌های جولان را پس دهد؟ یا می‌تواند باریکه‌ای ساحلی را که برای تامین آب مهم است حفظ کند؟

ریم هداد سخنگوی وزارت کشور سوریه تاکید می‌کند که سوریه چنین گذشتی نخواهد کرد. پس دادن بلندی‌های جولان، یعنی بازگشت به مرزهای ۴ ژوئن ۱۹۶۷، روزی که جنگ شش روزه آغاز شد. هداد می‌گوید: «ما می‌گوییم فقط وقتی گفت‌وگو می‌کنیم که موضوع بر سر خطوط مرزی ۴ ژوئن باشد».

و این نکته‌ای است که مذاکرات تا کنونی صلح را در سال ۲۰۰۰به شکست کشانید. نکته‌ی دیگر، خواست اسراییل از سوریه برای دست کشیدن از پشتیبانی گروه‌های تندروی فلسطینی مانند حماس و همچنین شیعیان حزب‌الله در لبنان است. ولی برای سوریه حزب‌الله و حماس، اهرم‌های فشاری برای بازپس‌گیری بلندی‌های جولان هستند.

دور شدن از محور شرارت و نزدیک شدن به صلح

از سوی دیگر، بشارالاسد رئیس‌جمهوری سوریه، مدت‌هاست تلاش می‌کند تا سوریه از فهرست «کشورهای شرور» آمریکا بیرون بیاید و انزوای این کشور درهم شکند. سوریه بدین منظور باید از ایران بگسلد که در پشتیبانی گروه‌های افراطی یادشده شریک استراتژیک سوریه است.

بدین‌سان، آنچه در نگاه نخست ساده به نظر می‌آید، روی همه‌ی منطقه تاثیر می‌گذارد. سوریه، اسراییل، ایران، لبنان، حماس، حزب‌الله: اینجا آشکار می‌گردد که در این منطقه همه چیز با هم در پیوند است.

اگر دیدار اردوغان از دمشق با موفقیت همراه گردد، نقطه‌ی عطفی است برای رسیدن به مذاکرات بعدی صلح. ولی پیامی که اسراییل از طریق اردوغان برای دمشق فرستاده، پی‌آمد بلاواسطه‌ای نخواهد داشت.

Felix de Cuveland / رادیو دویچه وله