راهی کم خطر برای خنثی کردن مینها
۱۳۹۱ دی ۱۶, شنبه
ابزار طراحی شده از سوی مسعود حسنی، طراح افغان از دور شبیه به گل قاصدکی بسیار بزرگ است. این ابزار دارای ۱۷۰ بازو است که از چوب بامبو تهیه شده‌اند. هر کدام از بازوها از یک طرف به توپ کوچکی در مرکز این وسیله و از طرف دیگر به یک دستگاه بشقاب مانند پلاستیکی نصب شده است.
با وجود اینکه این دستگاه در سال ۲۰۱۲ کاندید دریافت جایزه طراحی لندن شده بود، اما در کنار دیگر اشیاء کاندید، مانند لباس عروسی کیت میدلتون و مشعل بازی‌های المپیک از لحاظ زیبائی‌شناختی حرف زیادی برای گفتن ندارد. حسنی در ساخت این دستگاه بیشتر به جنبه‌های کاربردی آن توجه داشته تا زیبائی ظاهری. در واقع هدف از ساخت چنین دستگاه منفجر کردن مین‌های پنهان شده در زیر خاک افغانستان است.
الهام گرفتن از اسباب‌بازی‌های دوران کودکی
در مرکز این وسیله خنثی‌کننده مین که Mine Kafon نامیده می‌شود دستگاه جهت یابی (جی‌پی‌اس) قرار دارد تا بتوان از طریق آن مناطق پاک‌سازی شده را شناسائی کرد. در عین حال وزن این دستگاه بایستی تا حدی باشد که بتواند موجب انفجار و خنثی شدن مین‌های دفن شده در زمین شود.
مسعود حسنی ۱۳ سال پیش افغانستان را به قصد تحصیل در مدرسه طراحی شهر آیندهوون در هلند ترک می‌کند. او در دوران کودکی در کابل همواره اسباب‌بازی‌هایی می‌ساخته که با نیروی باد حرکت می‌کردند.
حسنی برای پروژه فارغ‌التحصیلی خود از طراحی‌های خود در دوران کودکی الهام گرفته است. او می‌گوید: «ما هنگامی که کودک بودیم، اسباب‌بازی‌های مختلفی با چرخ می‌ساختیم. در جای که زندگی می‌کردم مین‌های زیادی در زمین وجود داشت. برخی از وسایلی که با آنها بازی می‌کردیم، بیش از حد سریع حرکت می‌کردند و در میدان‌های مین‌گذاری شده گیر می‌کردند. به همین دلیل این فکر به ذهنم رسید که دستگاهی شبیه به آنها بسازم، اما سنگین‌تر و بزرگتر تا بتوان با کمک آن مینها را خنثی کرد.»
شک و تردید در مورد مؤثر بودن این اختراع
سازمان ملل متحد و دیگر سازمان‌ها از سال ۱۹۹۴ بیش از ششصد میلیون دلار برای پاک‌سازی مناطق مین‌گذاری شده در سراسر جهان هزینه کرده‌اند. اما به‌رغم اینگونه تلاش‌ها تنها در افغانستان سالانه بیش از ۳ هزار نفر در اثر انفجار مین مجروح می‌شوند.
به همین دلیل مسعود حسنی قصد دارد تا اختراع خود را به زودی در افغانستان آزمایش کند. او می‌گوید: «من در حال حاضر با کمک دو شرکت دیگر در حال تدارک اجرای این پروژه در افغانستان هستم. به محض اینکه آماده شدیم، برای جستجوی میدان‌های مین به افغانستان خواهیم رفت.»
او امیدوار است که آزمایش Mine Kafon بتواند نظر منتقدانی مانند فرمانده کل نیروی‌ها ارتش هلند را تغییر دهد. "هنک فان در سیلک" (Henk van der Silk) فکر نمی‌کند که این اختراع بتواند جایگزین کار پرخطر متخصصان، دستگاه‌های مین‌یاب و سگ‌هایشان شود.
در عین حال او "گل قاصدک" اختراع شده از سوی حسنی را به اندازه کافی محکم و مقاوم نمی‌داند و فکر نمی‌کند که این دستگاه بتواند بیش از یک یا دو انفجار را تحمل کند. او حتی بکار بردن این دستگاه را برای متخصصان مین‌یاب دردسرساز می‌داند، زیرا ترکش‌هایی که از انفجار مینها در منطقه باقی می‌ماند، می‌تواند با مین‌خنثی نشده اشتباه گرفته شوند.
"هنک فان در سیلک" اختراع این طراح افغانی را برای هدف دیگری مناسب می‌داند. به عقیده او می‌توان از این دستگاه برای شناسائی مناطق مین‌گذاری شده استفاده کرد. به این ترتیب که اگر با
غلتیدن این دستگاه روی زمین انفجاری رخ دهد، مردم می‌دانند که آن منطقه خطرناک است.