روحانی: سپاه رقیب مردم و بخش خصوصی نیست
۱۳۹۲ شهریور ۲۵, دوشنبه
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران روز دوشنبه (۱۶ سپتامبر/ ۲۵ شهریور) در سخنرانی در بیستمین مجمع سراسری فرماندهان و مسئولان سپاه پاسداران ضمن بیان دیدگاه‌های خود در باره جایگاه سپاه پاسداران در مسائل نظامی و سیاسی و اقتصادی، به چالش‌های جمهوری اسلامی در منطقه، بحران سوریه و اثرات تحریم‌ها نیز اشارات مبسوطی داشت.
روحانی در عین بیان بحث‌های ایدئولوژیک رایج در جمهوری اسلامی و تاکید بر لزوم "اتصال سپاه با خاندان اهل بیت و کربلای حسینی" گفت که سپاه باید سپاه مردم باشد و "تمام شهروندان بقا و استمرار حقوق شهروندی خود و جامعه اسلامی را باید در کنار نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و بویژه سپاه ببیند."
او گرچه "آسمان و معنویت" را دارای اهمیت اساسی برای "قدرتمندبودن سپاه" ذکر کرد، ولی افزود که بزرگترین سرمایه سپاه سرمایه اجتماعی آن است: «یعنی سپاه پاسداران در دل مردم، با مردم و در کنار مردم است و باید دژ مستحکم و مدافع حقوق مردم باشد.»
نقش سپاه و نهاد وابسته به آن یعنی بسیج در تمامی سال‌های پس از انقلاب و به ویژه از زمان روی‌کارآمدن احمدی‌نژاد در سال ۱۳۸۴ محل مناقشه و انتقاد بوده است. مخالفان سپاه و بسیج را که به کنایه از آنها به عنوان "حزب پادگانی" یاد می‌شود دارای نقشی پررنگ در سازماندهی آرا و نتیجه اعلام‌شده انتخابات ریاست جمهوری سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۸ می‌دانند. برخورد‌های خشونت‌بار و دستگیری‌ها و بازداشت گسترده مخالفان به نتیجه انتخابات سال ۱۳۸۸ نیز عمدتا به سپاه پاسداران و نهادهای امنیتی نزدیک به آن نسبت داده می‌شود.
بحران حساس سوریه
روحانی سپس ضمن بیان این که "باید در بیابان بزرگ در برابر دشمن بایستیم" گفت که کوچه تنگ جای ایستادگی نیست و رهبران سپاه نباید بگذارند که به کوچه تنگ رانده شوند.
روحانی در باره این تعبیر و هشدار خود توضیح بیشتری نداد، ولی بلافاصله بحث را به سوریه کشاند. او با اشاره به "خطاهای صدام و آمریکا در منطقه" گفت که « مساله خطرناک این است که ما در محاصره و تهدید شکل تهدید را اشتباه شناسایی کنیم».
او در مورد سوریه با متهم‌کردن غرب به این که "می‌خواهد برای کل منطقه تصمیمی بگیرد و منطقه ما را به صورت کنونی نمی‌پسندد" گفت: «آنها دنبال تثبیت اسراییل و تضعیف خطوط مقاومت در برابر غرب و اسراییل هستند و می‌دانند مساله سوریه تنها محدود به یک کشور کوچک نیست بلکه سرنوشت یک منطقه بزرگ است که حتی ممکن است سرنوشت جهانی را رقم بزند.»
با این همه روحانی گفت که باید با تمام قوا مانع جنگ در منطقه شد: «اما با توجه به اهمیت مساله منطقه و سوریه در این زمینه بی‌تفاوت نخواهیم بود چون جمهوری اسلامی ایران در این مساله سرنوشت‌ساز هرگز بی‌تفاوت نبوده و نخواهد بود.» روحانی تاکید کرد که در سوریه دعوا بر سر یک فرد نیست که چه کسی رئیس‌جمهور شود و همچنین دعوا بر سر یک طایفه هم نیست. وی راه حل بحران سوریه را ایجاد ثبات و رجوع به آرا مردم ذکر کرد.
تحریم‌ها و نقش سپاه
رئیس جمهوری ایران در ادامه در مورد حل مسئله فلسطین هم، بدون طرح شعارهای رایج در جمهوری اسلامی مثل "نابودی رژیم صهیونیستی"، بر پیشنهاد مبنی بر بازگشت همه فلسطینی‌ها و رفراندوم با حضور آنها تاکید کرد. در مذاکرات سال‌های اخیر اسرائیل و فلسطینی‌ها کمتر از بازگشت همه آوارگان صحبت می‌شود و حتی حماس هم ایجاد کشور فلسطینی در مرزهای ۱۹۶۷ را رد نمی‌کند.
بخش مهمی از صحبت‌های روحانی به تحریم‌ها و مشکلاتی که جمهوری اسلامی با آنها دست به گریبان است و اثرات منفی این تحریم‌ها بر معیشت مردم اختصاص یافت. او گفت: «دشمن دیگران را هم به این توطئه (تحریم‌ها) کشانده است و مصوباتی در شورای امنیت تصویب شده است و شاهد تحریم فروش نفت و فعالیت‌های بانکی هستیم که زندگی و معیشت مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد و حتی زمانی که می‌خواهیم یک کشتی گندم وارد کشور کنیم با مشکلات زیادی مواجه می‌شویم.»
روحانی در توضیح دقیق‌تر این مشکلات به کاهش فروش نفت ایران و مشکلات بانکی و مالی جمهوری اسلامی در عرصه بین‌المللی اشاره کرد و گفت: «ما کشوری هستیم که ۵ / ۲ میلیون بشکه نفت می‌فروختیم و امروز این رقم به کمتر از یک میلیون بشکه رسیده است، آن هم در سالی که باید ۵ / ۷ میلیون تن گندم وارد کنیم.»
روحانی با رد مباحثی که در مورد دست‌اندازی و سلطه سپاه بر اقتصاد کشور مطرح است گفت: «می‌خواهند سپاه را رقیب مردم قرار دهند اما سپاه رقیب مردم و بخش خصوصی نیست و پیمانکاری مثل پیمانکاران معمولی نیست و نبوده است. سپاه امروز باید پروژه‌های مهمی که بخش خصوصی توان آن را ندارد برعهده بگیرد.»
اخیرا احمد توکلی، نماینده مجلس، در گفتگو با هفته نامه تجارت فردا با انتقاد به حضور گسترده نهادهای نظامی در فعالیت‌های اقتصادی هشدار داده بود که: «حاکمیت باید در مورد حضور نظامیان در اقتصاد تصمیم قاطعانه بگیرد. اگر تصمیم درست گرفته نشود، افرادی که قدرت نظامی دارند، دارای قدرت اقتصادی هم می‌شوند.»
به گفته توکلی: «در حالی‌که نظامیان ما با سلام و صلوات وارد بازارها شده‌اند دیگر نمی‌شود آنها را به راحتی خارج کرد. آنها در رقابتی نابرابر، رقیب بخش خصوصی هستند اما آنقدر امتیاز دارند که به راحتی برنده خیلی از پروژه‌ها می‌شوند»
روحانی در ادامه از سپاه خواست که در کار مبارزه با قاچاق کالا هم نقش مثبتی ایفا کند. این اشاره دو پهلوی حسن روحانی شاید به اتهاماتی که به سپاه در مورد دست داشتن در قاچاق کالا زده می‌شود هم بی‌ارتباط نباشد. مجلس ششم در سال ۱۳۸۳ گزارشی از وجود اسکله‌های غیرقانونی تحت اختیار نهادهای وابسته به سپاه منتشر کرد. محمود احمدی‌نژاد نیز به رغم ارتباطات گسترده‌اش با سپاه پاسداران در سال‌های اولیه ریاست جمهوری‌اش در ماه‌های پایانی ریاست خود از نقش سپاه در کار قاچاق کالا لب به شکایت گشود و با اشاره به "برادارن قاچاقچی خودمان"، گفت: «هرکس یک جایی را سوراخ کرده و دارد برای خودش می‌برد و می‌آورد».