1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

روزشمار انقلاب

فيروزه سجودى۱۳۸۳ بهمن ۲۲, پنجشنبه

۲۶ سال از انقلاب ايران مي‌گذرد. انقلابى كه اوج آن در فاصله ۱۷ شهريور تا ۲۲ بهمن ۵۷ بود. نگاهى اجمالى به اين روزها و روزنامه‌هاى آن زمان:

https://p.dw.com/p/A4Bb
عکس: AP

روز شمار انقلاب را از ۱۷ شهريور ۵۷ شروع مي كنيم، روزى كه انقلاب نمودى خيابانى پيدا كرد. واقعه ميدان ژاله يكباره به تهران فضايى نظامى مىدهد. جنبش و شور انقلاب از اين روز علنا آغاز مىگردد. حكومت نظامى و ممنوعيت رفت و آمد برقرار مىشود. ملت اما به پشت بامها مىروند، و شعارهاى انقلابى سر مى‌دهند. صحنه‌اى كه هر شب تكرار مى‌شود. ۲۶ دى ماه ۵۷ شاه از ايران مى‌رود. نگاهى كوتاه به تيتر اصلى روزنامه‌‌ها در آن روزها مى تواند جالب باشد.

۲۶ دى ماه ۵۷، روزنامه كيهان در بزرگترين تيتر تاريخ اين روزنامه نوشت: ”شاه رفت“ و در زير اين تيتر آمده بود: ” آيت الله خمينى گفت،در صورت عدم توطئه، ماركسيستها در ابراز عقيده آزادند.“ و در ادامه به نقل از آيت الله خمينى مىنويسد:”ايران خود را در حال جنگ با اسرائيل مىداند.“

پس از خروج شاه از ايران اداره دولت به شاپور بختيار واگذار مى شود. مجسمه‌هاى شاه پايين كشيده مى‌شود و از سوى آيت الله خمينى اموال شاه ملى اعلام مىشود. روزنامه كيهان به نقل از شاپور بختيار مى‌نويسد: ”با سقوط من، ارتش كودتا مى‌كند. حاضر نيستم كه دولت را به آيت‌الله خمينى واگذار كنم.“ ۱۸۵ زندانى سياسى آزاد مى‌شوند و تظاهرات عظيم در شهرهاى مختلف انجام مىشود. از جمله در اهواز و دزفول كه با حمله چماقداران و تانكها روبرو مىشود و تعداد كثيرى كشته مى‌شوند.

يكى از تيتر روزنامه كيهان در آنروزها چنين است: آيت الله خمينى گفت، چادر براى زنان اجبارى نيست.

قبل از ورود آيت الله خمينى به ايران ارتشبد قره‌باغى در مصاحبه‌اى مطبوعاتى مى‌گويد، كودتا در ارتش مطرح نيست و بختيار سر سختانه اعلام مى‌كند، سنگر قانون اساسى را از دست نمى‌دهم. در همين روز، كيهان مى‌نويسد: آيت‌الله خمينى گفت، ما وارث يك مملكت ويران هستيم، شاه را بايد به ايران برگرداند و ثروتهايش را پس گرفت، ۱۰ سال براى بازسازى اين ويرانيها لازم است. او همچنين در تيتر اول روزنامه كيهان، پيش از ورودش به ايران اعلام مىكند كه در حكومت اسلامى ديكتاتورى وجود ندارد.

در همين شماره همچنان آمده است كه از آذين بندى خيابانها براى ورود آيت الله خمينى خوددارى كنيد. پيش از ورود آيت الله خمينى به ايران، تانكها فرودگاه مهرآباد را محاصره مى‌كنند. ورود او ۵ روز به تاخير مى‌افتد تا ۱۲ بهمن و سخنرانى در بهشت زهرا. تيتر اصلى روزنامه كيهان در اين روز چنين است: ”توى دهن اين دولت مىزنم“ و در ادامه به نقل از آيت الله خمينى آمده است: مى‌خواهيم مملكت داراى نظام ناشى از ملت باشد.

بيست بهمن ۵۷ ارتش اعلام بيطرفى مى‌كند. بسيارى از نقاط تهران به تصرف ارتش مردمى در مى‌آيد. روزنامه كيهان در تيتر صفحه اول خود مى‌نويسد: مجاهدين خلق، چريكهاى فدايى خلق، چريكهاى فدايى منشعب و افراد مسلح حزب توده در نبردهاى مسلحانه نقش فعال دارند. دفتر نخست وزيرى تسخير مىشود و در روز بيست و دوم بهمن پس از درگيرى خونين لشكر گارد با نيروى هوايى، رژيم شاهنشاهى سرنگون مى‌شود.