روز جهانى آزادى مطبوعات
۱۳۸۵ اردیبهشت ۱۳, چهارشنبه
آلكساندر لوكاشنكو، رييس جمهور روسيه سفيد، فيدل كاسترو، حكمران كوبا، گيانندرا، شاه نپال، بن على، رييس جمهور تونس، كيم يونگ ايل، رهبر كره شمالى، يا نيازوف كه دوست دارد خود را پدر همه تركمنها بنامد، همه اين مستبدان– و البته در اينجا تنها نام چند نفر را ذكر كرديم– يك وجه مشترك دارند: همان‌طور كه دراكولا از سير مى‌ترسد، اينها هم از انتقاد مطبوعات هراس دارند. براى همين است كه خبرنگاران مستقل را زير فشار مي‌گذارند، راديو و تلويزيون داخلى را به شدت زير كنترل دارند و روزنا‌مه‌هاى انتقادى را توقيف مى‌كنند. شايد اگر مى‌توانستند، فكر كردن مستقل آدمها را هم ممنوع مى‌كردند. تا زمانى كه چنين قدرتمندانى وجود دارند، روز سوم ماه مه به عنوان روز جهانى آزادى مطبوعات حقانيت وجودى خود را دارد.
ديكتاتورها آنجا كه مى‌خواهند صداى مطبوعات را در كشورهايشان خفه كنند، با علاقه بسيار تكنيك‌هاى مدرن غربى را به كار مى‌گيرند. شركتهاى امريكايى‌اى هستند كه شرم ندارند از اينكه به مستبدان در اين راه كمك كنند. منجلاب سركوبگران را غرب آبيارى كرده است. براى نمونه كوشش حزب كمونيست چين بر اين است كه جلوى اطلاعات نامطلوب در اينترنت را بگيرد، از جمله با پشتيبانى گوگل Google كه ماشين جستجويى مجهز به دستگاه سانسور در اختيار اين رژيم مستبد گذاشته است. شركت ياهو Yahoo هم در سال گذشته رفتارى بهتر پيشه نكرد. بنا بر گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، ياهو به دستگيرى دست كم سه دگرانديش يارى رساند كه در اينترنت مطالب خود را منتشر مى‌كردند. چنين رفتار رذلى مطمئنا به ازدياد معامله‌هاى شركتهاى اينترنتى امريكايى در چين، اين پرجمعيت‌ترين كشور جهان، كمك كرده است. سودى كه اين شركتها به آن دست مى‌يابند چه حد است كه توانسته است درد و رنج دگرانديشان را در زندانهاى چين برايشان توجيه كند؟
شركتهاى نرم‌افزار امريكايى تا كنون به اين پرسشها پاسخى نداده‌اند. و به نظر نمى‌رسد كه دولت امريكا نيز علاقه‌اى به اين مسأله داشته باشد، به هر حال امريكا هم‌اكنون به سختى سرگرم موضوع عراق است. در عراق از زمان آغاز جنگ در سه سال پيش تا كنون بيش از ۸۷ خبرنگار جان خود را از دست داده‌اند. مى‌توان گفت كه دولت امريكا نيز در اين ميان مسؤول است. اما در پايان تنها سخن از اين است كه تقصير بيش از همه بر گردن تروريستهاست و تروريستها عراق را تبديل به خطرناكترين سرزمين براى خبرنگاران كرده‌اند.
در ده سال اخير هيچگاه به اندازه سال ۲۰۰۵ خبرنگاران كشته نشده بودند. به‌ندرت پيش آمده كه اين همه همكاران رسانه‌ها دستگير و شكنجه شوند. آزادى مطبوعات همچون گذشته در بسيارى از كشورها محدود مى‌شود. در حاليكه دسترسى يافتن به اطلاعات سانسورنشده از حقوق بشر است.
اما تاريخ به ما مى‌آموزد كه به آينده اميدوار باشيم. تاريخ نشان مي‌دهد كه دير يا زود دموكراسى، و با آن احترام به حقوق بشر، بر مستبدان پيروز مى‌شود. طبيعى است كه براى رسيدن به چنين پيروزى‌اى مبارزه لازم است. در كشورهاى دمكراتيك غرب نيز چنين است. در غرب نيز از زمان حمله‌هاى تروريستى ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ براى خبرنگاران محدوديت قائل شده‌اند تا جلوى خطرهاى تروريسم بين‌المللى را بگيرند. تأسف‌آور است كه كشورهاى غربى اغلب به قصد تأمين امنيت آزادى را قربانى مى‌كنند.
ميودراگ زوريچ، سردبير زبانهاى خارجى راديو دويچه وله