روسیه:<br>تیمی که با فروپاشی شوروی فرو ریخت

۱۹۶۰، تاریخی طلایی در فوتبال روسیه بود. تیم ملی فوتبال روسیه در این سال با درخشش دروازبان اسطوره‌ای خود، "لف یاشین" و مهاجم "والنتین ایوانف" ، نخستین جام ملت‌های اروپا را از فرانسه به خانه برد. تیم روسیه در سال‌های ۱۹۶۴، ۱۹۷۲ و ۱۹۸۸ به نایب‌قهرمانی اروپا رسید، ۶ بار در مرحله‌ی بازی‌های گروهی متوقف شد و ۳ بار هم جواز حضور در دور نهایی را کسب نکرد.

روزهای طلایی اما به تاریخ پیوستند. زمانی که شوروی سابق از هم فروپاشید، ستاره‌ی تیم ملی فوتبال این کشور هم از درخشش افتاد. جمهوری‌های کوچک، خودمختار شدند و ستارگان فوتبال در پشت مرزهای جغرافیایی باقی ماندند. تیم ملی فوتبال شوروی سابق، درخشش خود را بیش از همه مدیون بازیکنان اوکراینی‌تبار خود بود. یاشین و "اولیگ بلوخین" از آن جمله هستند.

ویکتور پاسولکوی ۴۷ ساله، از پیشکسوتان اوکراینی‌تبار "اسبورنایا" (تیم ملی) می‌گوید: «بازیکنی مانند بلوخین می‌توانست در آن زمان به راحتی در باشگاه‌هایی مانند رئال مادرید یا منچستر بازی کند. ما اما اجازه‌ی ترک کشور را نداشتیم.»

در آخرین درخشش تیم ملی شوروی، یعنی نایب‌قهرمانی اروپا در سال ۱۹۸۸، پاسولکو حضور داشت.

تیم ملی فوتبال روسیه‌ی امروزی از لحاظ جغرافیایی در دل شوروی سابق است اما از نظر توانایی، هرگز نتوانست در قد و قواره‌ی این کشور ظاهر شود. تیم روسیه پس از فروپاشی شوروی سابق برای نخستین بار شانس خود را در رقابت‌های قهرمانی اروپا در سال ۱۹۹۶ در انگلستان آزمود، اما در مرحله‌ی بازی‌های گروهی به خانه بازگشت.

تیم روسیه، باانگیزه اما کم‌مهره

در تیم ملی فوتبال روسیه، هفت بازیکن از تیم زنیت سن‌پترزبورگ حضور دارند. بازیکنانی که قدرت آنها را تیم بایرن مونیخ آلمان، اخیراً در نیمه‌نهایی جام یوفا با همه‌ی وجود احساس کرد.

در خط حمله، یکی از بازیکنان استثنایی فوتبال روسیه قرار دارد: "آندره آرشاوین" . مهاجم یک متر و ۷۲ سانتی‌متری تیم زنیت که بازوبند کاپیتانی تیم ملی روسیه را نیز بر بازو دارد. آرشاوین مستعدترین بازیکن دهه‌ی جاری فوتبال روسیه، پردرآمدترین فوتبالیست این کشور و فارغ‌التحصیل رشته‌ی طراحی مد است؛ رشته‌ای نه چندان عادی برای یک بازیکن فوتبال.

آرشاوین تنها بازیکن تیم ملی روسیه است که در تمام ۱۲ بازی مرحله‌ی مقدماتی جام ملت‌های اروپای سوئیس و اتریش، در ترکیب اصلی تیم قرار گرفت.

از تکنیک و دوندگی او نه "دیک آدووکات" ، مربی زنیت، می‌تواند چشم‌پوشی کند و نه هموطن او گاس هیدینک. البته هیدینک باید در دو بازی نخست تیم ملی فوتبال روسیه در جام ملت‌هایی ۲۰۰۸ در برابر اسپانیا و یونان، برای جای خالی آرشاوین چاره‌ای بیاندیشد. این بازیکن ۲۷ ساله در آخرین بازی انتخابی در برابر آندورا از زمین اخراج شد و دو بازی بعدی تیمش را از دست داد. "دیمیتری سیچف" و "ایوان سائنکو" دو بازیکنی هستند که از آنها به عنوان جانشینان آرشاوین در دو بازی اول نام برده می‌شود.

بازیکنان خلاق و دونده‌ای در خط میانی این تیم حضور دارند که از آن میان می‌توان به "کنستانتین زیریانوف" ، "آلکساندر آنیوکوف" ، "یوری ژیرکوف" و "ولادیمیر بیستروف" اشاره کرد. بازیکنانی که هم خصوصیات دفاعی خوبی دارند و هم در حرکات رو به جلو به راحتی می‌توانند با هم ترکیب شوند و حملات زهرداری را روی دروازه‌ی حریف برنامه‌ریزی کنند.

با وجود این، تیم ملی روسیه چندان تیم پرمهره‌ای نیست؛ به این معنی که دست مربی در استفاده از تاکتیک‌های مختلف بسته است. آرایش این تیم در دیدارهای جام ملت‌ها، بسته به قدرت تیم مقابل ۴-۴-۲ یا ۳-۵-۲ خواهد بود.

"ایگور آکین فیهف" هم درون دروازه‌ی روسیه قرار دارد. دروازبانی با ظرفیت‌های فراوان که البته پس از آسیب‌دیدگی زانو، دیگر نتوانست به روزهای اوج آمادگی بازگردد.

نقطه ضعف تیم ملی روسیه فقدان بازیکنان حرفه‌ای در خط دفاع است. به همین دلیل باید همواره "ایگور سمشوف" و یوری ژیرکوف، نیم‌نگاهی هم به پشت سر داشته باشند. نکته‌ی دیگر که در واقع مشکل تاریخی تیم ملی روسیه به‌شمار می‌آید، تمرکز است. این تیم در برابر حریفان قدرتمند بسیار خوب ظاهر می‌شود و از شانس برد بیشتری برخوردار است، در حالی که در برابر تیم‌های ضعیف، سردرگم بازی می‌کند.

هیدینک و چهارمین تجربه‌ی ملی

گاس هیدینک، مربی هلندی تیم ملی روسیه، وجهه‌ی قابل قبولی در میان بازیکنان دارد. این مربی ۶۱ ساله با وجود این‌که با زبان روسی آشنا نیست اما توانسته تا حدی این تیم را از مشکل خارج کند.

هیدینک، تیم ملی هلند را به مرحله‌ی یک‌چهارم نهایی جام ملت‌های اروپای ۱۹۹۶ انگلستان و نیمه‌نهایی جام‌جهانی ۱۹۹۸ فرانسه رساند که اتفاقاً هر دو بار ضربات پنالتی، مانع راهیابی نارنجی‌پوشان به مرحله‌ی بعد شدند. وی هم‌چنین کره‌ی جنوبی را در سال ۲۰۰۲ در سکوی چهارم جهان قرار داد و تیم فوتبال استرالیا را تا مرحله‌ی یک‌هشتم نهایی جام‌جهانی ۲۰۰۶ آلمان بالا کشید. هیدینک در دوران مربیگری خود در سطح باشگاهی هم موفق بوده است. تیم پی.اس.وی آیندهوون با سکانداری وی، ۶ بار قهرمان باشگاه‌های هلند شد، ۴ بار بر جام حذفی بوسه زد و در سال ۱۹۸۸، جام یوفا را تصاحب کرد.

هیدینک اکنون با درآمد ۲ میلیون یورو در سال، قرارداد خود را با تیم ملی روسیه تا جام‌جهانی ۲۰۱۰ تمدید کرده است. ملی‌پوشان این کشور امروز خود را، به مربیگری وی، در جمع ۱۶ تیم پایانی رقابت‌های قهرمانی اروپا می‌بیند. روسیه در پنجمین حضور خود در جام ملت‌های اروپا، در دیدارهای گروهی به مصاف اسپانیا، یونان، مدافع عنوان قهرمانی، و سوئد می‌رود. گروهی که به هیچ عنوان ساده نیست.

پاسولکو می‌گوید: «مشکل خواهد بود، بسیار مشکل. اگر روسیه از این گروه صعود کند برای من یک معجزه است. تیم، تیم جوانی است و این نخستین بار است که بازیکنان در چنین تورنومنتی حاضر می‌شوند. این تیم، آینده‌ی خوبی دارد، به شرط این‌که بازیکنان با هم بمانند و با هم رشد و پیشرفت کنند. اما اکنون در اتریش و سوئیس به نظرم کمی زود است. »

شاید به همین دلیل باشد که هیدینک هم هدف اصلی خود در جام سیزدهم را "تلاش برای ماندن" اعلام کرده است.

فوتبال روسیه جام‌های بین‌المللی را نشانه رفته است

قهرمانی اخیر تیم زنیت سن‌پترزبورگ در جام یوفا تا حدی نظرها را به فوتبال روسیه جلب کرد. پاسولکو می‌گوید: «این‌که می‌گویند با آمدن غذا، اشتها هم می‌آید، درست است. ما این اواخر جام یوفا را بردیم و حال می‌خواهیم در اروپا در سطح ملی خودی نشان دهیم. »

پاسولکو ملی‌پوشان را تشنه‌ی لیگ‌های اروپایی می‌داند و تیم ملی را سکوی پرتاب. به اعتقاد وی اما بازیکنان لازم است هنوز در کنار هم رشد کنند. او می‌گوید: «من بازی‌های انتخابی را دنبال کردم. در این رقابت‌ها ملی‌پوشان چندان منسجم نبودند. بازی خوبی، به عنوان مثال در برابر انگلستان، انجام شد اما بازی‌های بسیار ضعیفی نیز در برابر آندورا و اسرائیل شاهد بودیم. بازی‌هایی که در آنها معلوم نبود بازیکنان در پی چه چیزی هستند. به اعتقاد من دفاع چندان منسجم نیست اما در حمله اگر همه‌چیز مرتب باشد، تیم وضعیت خوبی دارد. »

رقابت‌های قهرمانی اروپای ۲۰۰۸، برای روس‌ها یک آزمون خواهد بود. "اسبورنایا" در سال ۲۰۱۲ در پی قهرمانی خواهد بود. رقابت‌های جام ملت‌های اروپای چهاردهم در لهستان و اوکراین.