روند تشكيل دولت جديد در آلمان
۱۳۸۴ شهریور ۳۰, چهارشنبه
نه ائتلاف سبز و سرخ، متشكل از حزب سوسيال دموكرات آلمان و سبزها، آن گونه كه تا كنون در رأس قدرت بوده است، و نه ائتلافى از ليبرالها و احزاب برادر سوسيال مسيحى و دموكرات مسيحى اكثريت لازم را در پارلمان ندارند. اينك گفتگوهايى صورت مى‌گيرد براى روشن كردن اينكه چه ائتلافهايى ممكن است.
آراء شهروندان آلمانى امكان به وجود آمدن سه گونه ائتلاف را براى تشكيل دولتى جديد در اين كشور مى‌دهد: نخست امكان بوجود آمدن ائتلافى هست متشكل از حزب سوسيال دموكرات آلمان، حزب سبزها و حزب ليبرالهاى آزاد. از آنجا كه سه رنگ سرخ، سبز و زرد به ترتيب نماد سه حزب ياد شده هستند، اين ائتلاف به ”ائتلاف چراغ راهنما“ معروف است. دوم اين امكان وجود دارد كه دموكرات مسيحيان، ليبرالها و سبزها با هم متحد شوند. اين ائتلاف نيز به خاطر آنكه سه رنگ سياه، زرد و سبز به ترتيب نماد اين سه حزب هستند و در ضمن سه رنگ سياه و زرد و سبز رنگهاى پرچم جاماييكا هستند، به ”ائتلاف جاماييكا“ شهرت يافته است. و سوم حزب سوسيال دموكرات آلمان و دو حزب برادر سوسيال مسيحى و دموكرات مسيحى مى‌توانند ائتلافى را بوجود آورند. اين ائتلاف به خاطر ائتلاف دو حزب بزرگ آلمان به ”ائتلاف بزرگ“ مشهور است. حزب تازه تاسيس شده ”چپ“ از آنجا كه بر نقش خود به عنوان حزب اپوزيسيون پافشارى مى‌كند و احزاب ديگر نيز آن را به عنوان مؤتلف با خود نمى‌پذيرند، در گمانه‌زنيهاى ما نيز جايى ندارد.
در اين ميان نخستين ارتباطها ميان متحدان ممكن به وجود آمده است. هدف از ايجاد اين ارتباطها اين است كه در گفتگوهاى دوجانبه بررسى شود كه تا چه حد مى‌توان با هم همكارى كرد. احزاب براى اين كار دست كم يك ماه وقت دارند. چون تازه پس از پايان ۳۰ روز بايد تركيب مجلس نمايندگان آلمان روشن شود. در نخستين گام رياست مجلس تعيين مى‌شود. و مقام رياست جمهورى طبق سنت از آن قويترين فراكسيون خواهد شد.
قويترين فراكسيون مجلس را دموكرات مسيحيان، اتحاد دو حزب برادر سوسيال مسيحى و دموكرات مسيحى آلمان، تشكيل مى‌دهند. برخى از سوسيال دموكراتها از هم اكنون به گونه‌اى رفتار مى‌كنند كه گويى مى‌توانند دو حزب برادر را از هم جدا كنند و با هر يك به طور جداگانه وارد مذاكره شوند تا بدين ترتيب بتوانند مدعى مقام رياست جمهورى گردند.
در مذاكرات مربوط به تشكيل ائتلاف در آلمان نخست در باره مسائل كلى بحث مى‌شود. تلاش بر اين است كه احزاب مذاكره‌كننده ببينند چه نقاط مشتركى با هم دارند و در كجا مى‌توانند به سازش با هم برسند. تنها هنگامى كه اين مسائل روشن شود است كه در باره ساختار كابينه آينده و تقسيم مقامهاى وزارت ميان احزاب و افراد مختلف صحبت مى‌كنند. چنين مذاكراتى ممكن است طول بكشند، به ويژه اگر امكان تشكيل ائتلافهاى گوناگون موجود باشد. اما تا هنگامى كه صدراعظم جديدى انتخاب نشده، صدراعظم قديم بر سر قدرت مى‌ماند.
هنگامى كه احزابى براى ائتلاف با هم به توافق رسيدند، رييس جمهور را آگاه مى‌‌سازند و او نيز سپس نامزد مشترك آنان را براى رأى‌گيرى به مجلس نمايندگان آلمان معرفى مى‌كند. اين نامزد هنگامى انتخاب شده است كه بيش از نيمى از نمايندگان مجلس به او رأى داده باشند. اگر اين نامزد رأى كافى نمايندگان را به دست نياورد، نمايندگان مى‌توانند در عرض دو هفته بار ديگر در مورد وى يا نامزد پيشنهادى ديگرى رأى بدهند. در اينجا نيز اكثريت مطلق آرا لازم است. اگر چنين نشود در مرحله سومى از انتخابات صدراعظم مى‌تواند با اكثريت نسبى انتخاب شود. در چنين مواردى البته رييس جمهور امكان انتخاب دارد. رييس جمهور مى‌تواند يا دستور برگزارى انتخابات جديد را صادر كند يا كسى را كه با اكثريت نسبى انتخاب شده به صدارت عظمى منصوب نمايد. جالب آن است كه تا كنون چنين روندى در آلمان سابقه نداشت است.