روند صلح آچه، پيروزى ديپلماسى است
۱۳۸۵ مرداد ۲۴, سه‌شنبه
مديريت بين‌المللى غلبه بر بحران و منازعه در سال‌هاى گذشته، داراى بيلان موفقى نيست: عراق در خشونت غرق مى‌شود، وضعيت امنيتى در افغانستان هر روز بدتر مى‌شود، مناقشه‌ى اتمى با ايران همچنان تشديد مى‌گرد‌د و براى لبنان نيز راه حل واقعى بحران پديد نيامده است.
بنابراين ارزش آن را دارد تا نگاهى به اندونزى دور دست و ايالت آچه در آن بيفكنيم، جايى كه پس از سى سال جنگ داخلى و عليرغم شرايط دشوار، سال پيش تقريبا بى‌سروصدا صلح و دمكراسى به آن بازگشت. تضادهاى قومى، يك دستگاه نظامى به دشوارى قابل كنترل و يك جنبش شورشى در پيكار براى خودمختارى، موادى هستند كه منازعات را مى‌سازند.
اينكه آچه در پر جمعيت‌ترين كشور مسلمان جهان، از همه‌ى ايالت‌ها بيشتر رنگ و بوى اسلامى دارد و در بسيارى از بخش‌هاى نظام حقوقى آن قوانين شرعى معتبر است، اوضاع را براى بسيارى از ناظران حساس‌تر مى‌ساخت. اين تركيب انفجارى را خنثى و صلح را از طريق پيمانى تثبيت كردن، شاهكارى از هنر مذاكره است.
موفقيت در آچه دو پدر دارد: «مارتى آتيسارى» رييس جمهورى پيشين فنلاند، با ديپلماسى فراوان و حساسيت زياد موفق شد رقبا را به دور از ميدان كارزار بر سر ميز مذاكره بياورد. اما مهم‌تر از آن، نقشى است كه «سوسيلو بامبانگ يودهويونو» رييس‌جمهورى دمكراتيك انتخاب شده‌ى اندونزى ايفا كرد.
شايد كنايه‌آميز به گوش آيد، اما چرخش براى آچه پس از سه دهه جنگ داخلى، در پايان سال ۲۰۰۴ با سونامى آمد. رييس جمهورى اندونزى از هرج و مرج بوجود آمده در اثر اين فاجعه استفاده كرد و حكومت نظامى را پايان داد و راه سازمان‌هاى امدادگر را يكشبه براى اين ايالت تحت محاصره گشود. به اين ترتيب منازعه‌ى آچه از نو در دستور كار قرار گرفت. حريفان جنگى در زير نگاه افكار عمومى جهان ناچار به مصالحه شدند. جنبش شورشيان كه طرفدار خودمختارى كامل بود، از خواست خود عدول كرد. ارتشيان كه با حكومت نظامى بر اين ايالت حاكم بودند، در مقابل دستورات جاكارتا و حكومت مركزى سر فرود آوردند و سرانجام موافقت كردند مردم آچه را در ذخاير غنى منطقه سهيم سازند.
پيمان صلح آچه تبديل به سرمشقى شد كه مطابق آن بسيارى از منازعات حاشيه‌اى اندونزى حل شدند. رييس‌جمهورى جديد اندونزى از زمان گزينش، خود را به عنوان ميانجى در ديپلماسى بين‌المللى تثبيت كرده است. او به عنوان نماينده‌ى پرجمعيت‌ترين كشور مسلمان جهان مى‌تواند نقشى كليدى حتا در بيرون از مرزهاى كشور خود براى حل منازعات برعهده گيرد. سخن او در جهان اسلامى به حساب مى‌آيد. او به عنوان رييس منتخب يك كشور سكولار، بديلى در مقابل پيكار فرهنگ‌ها را نشان مى‌دهد. نمونه‌اى كه مى‌تواند سرمشق واقع شود.
Sybille Golte